İNformatika və onun əsas anlayişlari. İnformatika nədir?



Yüklə 1,55 Mb.
səhifə2/2
tarix02.01.2022
ölçüsü1,55 Mb.
#35847
1   2

Diskret (rəqəmsal)


  • Kəsilməz (analoq)



    Diskret informasiya hər hansı kəmiyyətin ardıcıl dəqiq qiymətləri ilə Kəsilməz informasiya isə hər hansı kəmiyyətin dəyişməsinin kəsilməz prossesləri ilə xarakterizə olunur.

    Bizi əhatə edən aləmdən gördüyümüz təsvirlər, obyektlər, zaman

    ərzində eşitdiyimiz dəyişən siqnalları –

    Xüsusi kodlarla qurğulara verilən, diskret olaraq dəyişən ədədi



    qiymətlər çoxluğundan ibarət informasiyalar isə -

    aid edilir.



    İnformasiyanın

    xassələri

    İnformasiyanın

    növləri

    İnformasiyanın

    formaları

    İnformasiyanın

    verilmə üsulları

    • Obyektivlik

    • Tamlıq

    • Dəqiqlik

    • Adekvatlıq

    • Mövcudluq

    • Aydınlıq

    • Qiymətlilik

    • Aktuallıq

    • Məntiqi

    • Ədədi

    • Mətn

    • Audio(səsli)

    • Qrafiki

    • Video(görüntülü)

    • Multimedia

    • Analoq

    • Rəqəmsal

    • Mətn

    • Ədədi

    • Qrafiki

    • Səs

    • Kombinasiyalı



    Ən kiçik informasiya vahidi kimi qəbul edilmişdir .





    Baytlarla ölçmə

    Onluq

    İkilik

    Adı

    Simvol

    Dərəcə

    Adı

    Simvol

    Dərəcə

    Bayt

    B və ya(b)

    10 0

    Bayt

    B

    2 0

    Kilobayt

    KB

    10 3

    Kibibayt

    KiB

    2 10

    Meqabayt

    MB

    10 6

    Mebibayt

    MiB

    2 20

    Giqabayt

    GB

    10 9

    Gibibayt

    GiB

    2 30

    Terabayt

    TB

    10 12

    Tebibayt

    TiB

    2 40

    Petabayt

    PB

    10 15

    Pebibayt

    PiB

    2 50

    Ekzabayt

    EB

    10 18

    Eksbibayt

    EiB

    2 60

    Zettabayt

    ZB

    10 21

    Zebibayt

    ZiB

    2 70

    Yottabayt

    YB

    10 24

    Yobibayt

    YiB

    2 80


    1bit = 0 dərəcə 1bayt = 8 bit

    1 Kb = 1024 bayt 1 Pb = 1024 Tb

    1 Mb = 1024 Kb 1 Eb = 1024 Pb

    1 Gb = 1024 Mb 1 Zb = 1024 Eb

    1 Tb = 1024 Gb 1 Yb = 1024 Zb

    Say Sistemlərİ.


    Say sistemi dedikdə - hər hansı simvollardan ibarət olan əlifbanın köməy ilə istənilən ədədin adlandırılması, deyilməsi, təsviri vasitəsi ilə təqdimatı və onlar üzərində əməllərin icrası qaydaları başa düşülür.

    Say sistemləri 2 qrupa bölünür:

    1. Mövqeli say sistemləri.

    2. Mövqesiz say sistemləri.




    I – 1; V – 5; X – 10; L – 50; C – 100; D – 500; M – 1000.





    Say sistemləri

    2-lik

    8-lik

    16-lıq

    Simvol

    İkilik kod

    Simvol

    Triadalar

    Simvol

    Tetradala

    r

    0

    00

    0

    000

    0

    0000

    1

    01

    1

    001

    1

    0001



    10

    2

    010

    2

    0010



    11

    3

    011

    3

    0011





    4

    100

    4

    0100





    5

    101

    5

    0101





    6

    110

    6

    0110





    7

    111

    7

    0111









    8

    1000









    9

    1001









    A

    1010









    B

    1011









    C

    1100









    D

    1101









    E

    1110









    F

    1111


    KOMPÜTER HAQQINDA


    Kompüter informasiya ilə işlənən, informasiyanı qəbul edən, yadda saxlayan, emal edən və ötürən güclü universal maşındır. Kompüter sözünün mənası hesablayıcı deməkdir.

    Kompüterdə əsas əməliyyatlar sistem blokunda gedir. Sistem blokunun əsas hissələrindən biri prosessordur.Kompüterə daxil edilmiş informasiya prosessor qurğusunda emal olunur. Bundan başqa sistem
    blokda ana plata, yaddaş qurğuları və s. yerləşir. Kompüterlər ölçülərinə, təyinatına görə müxtəlif növlərə ayrılır. Bizim istifadə etdiyimiz kompüter stolüstü fərdi kompüterdir. Fərdi kompüter dedikdə yalnız bir nəfərin istifadə etdiyi kompüter nəzərdə tutulur. Fərdi kompüterin əsas hissələri aşağıdakılardır:


    1. Sistem bloku

    2. Manitor (display)

    3. Mış

    4. Klaviatura

    İdarə etməni asanlaşdıran qurğudur. Mışın iki düyməsi var: Sol düymə hər hansı bir pəncərəni açır, müəyyən bir hissəni izləyərək onu bir yerdən digər yerə aparır və eyni zamanda hər hansı bir əmri təsdiqləyir. Sağ düymə isə konteks menyunu, hər hansı bir element üzərində ona aid olan əmrlər siyahısını açır.

    Klaviatura- informasiyanın daxil edilməsi üçün qurğudur.

    Klaviatura adətən 101-102 düymədən ibarət olur. Klaviatura düymələri 4 yerə bölünür:



    1. Simvol düymələri

    2. İdarəedici düymələr

    3. Registrın dəyişməsi düymələri

    4. Funksional düymələr


    Simvol düymələrinə bütün hərflər, rəqəmlər, xüsusi işarələr daxildir.

    İdarəedici düymələr aşağıdakılardır:


    ESC – escape sözündən götürülüb, mənası “keçid” deməkdir. Əmrdən imtina etmək üçündür.

    ENTER – Əmri daxil etmək, yaxud yeni sətrə başlamaq üçündür.

    TAB – kursoru müəyyən qədər sağa sürüşdürür, abzas qoymaq üçün

    istifadə olunur.

    BACKSPASE – Kursordan soldakı simvolları silmək üçün istifadə olunur. DELETE – Kursordan sağdakı simvolları silmək üçün istifadə olunur.

    HOME – kursoru sətrin başlanğıcına gətirir. END – Kursoru sətrin sonuna gətirir.

    PAGE UP – Kursoru bir səhifə yuxarı hərəkət etdirmək üçündür. PAGE DOWN – Kursoru bir səhifə aşağı hərəkət etdirmək üçündür.

    Registrın dəyişməsi üçün düymələr:


    Caps Lock – Adi halda bütün hərfləri kiçik yazır. Bu düymə bir dəfə basıldıqda klaviatura böyük hərf rejiminə keçir.

    Shift – Klaviatura kiçik hərf rejimindədirsə, shift düyməsini basılı saxlayaraq hər hansı hərfi yazsaq həmin hərf böyük yazılır. Əgər klaviatura böyük hərf rejimindədirsə, shifti basılı saxlayaraq hər hansı hərfi yazsaq həmin hərf kiçik yazılacaq.

    Ctrl və Alt düymələri təklikdə işlənmir. Başqa düymələrlə birlikdə işlənir.

    Num Lock – Klaviaturanın sağındakı rəqəmli hissədən istifadə etmək üçündür.

    Funksional düymələrə: F1 –dən F12 –qədər olan düymələr aiddir.

    Proqramdan asılı olaraq bu düymələrin funksiyası dəyişir.

    Kursor - yazı yazmaq üçün yer göstərir.

    Probel - Sözlər arasında məsafəqoymaq üçündür. Ctrl+A - Yazının hamısını qeyd edir.

    Ctrl+Z - Bir addım əvvəlki işə qayıdır, sidiyimiz yazını geri gətirir.

    ALT+ SHİFT - Klaviaturadan dili dəyişir.




    Yüklə 1,55 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
  • 1   2




    Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
    rəhbərliyinə müraciət

    gir | qeydiyyatdan keç
        Ana səhifə


    yükləyin