«innovative academy» ilmiy tadqiqotlarni

Used literatures: 
1. Khodjaev B. Pedagogical Axiology. - Tashkent: Science and technology, 2011.
2. Khodjaev B. Pedagogical Axiology. - Tashkent: Science and technology, 2011.
3. www.ziyonet.uz 

---

41 
«Zamonaviy dunyoda pedagogika va psixologiya» 
nomli 4-son ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya 
РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ДАВРИДА МАСОФАВИЙ ТАЪЛИМНИ 
ТАШКИЛ ЭТИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ 
Назаралиева Мархабо 
Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ўқитувчиси 
Аннотация:
Ушбу мақолада масофавий таълим истиқболлари хақида сўз боради. 
Коронавирус пандемияси бутун дунёда таълим олиш тарзини ўзгартириб юборди. 
Минглаб талабалар ўқишга бормай, уйидан туриб ўқишни давом эттиряптилар. 
Коронавирус пандемиясининг олд чизиғида биринчи навбатда, тиббиёт ходимлари 
тасаввур қилинса, кейинги қисмида эса, унинг оқибатларини бартараф қилиш 
жараёнида кўп минг сонли олий таълим муассасалари профессор-ўқитувчилари, умумий 
ўрта таълим мактабларининг устоз-мураббийлари фаол иштирокини ҳис қилиш 
мумкин. Кечагина аудиторияда ўтилган дарсларнинг тўсатдан онлайн платформага 
кўчгани таълим берувчи устозлар учун ҳам катта тажриба-синов мактаби бўлди.
Калит сўзлар.
Технология, инновация, тажриба, пандеимя 
Мамлакатимиздаги эпидемилогик вазият ва синовли кунларда юртимизнинг 
барча таълим муассасаларида жуда қисқа фурсат ичида онлайн дарслар йўлга қўйилди. 
Дастлаб, мазкур ўзгаришлар шубҳасиз, муайян ноқулайликларни келтириб чиқарди, 
аммо пандемия сабабли кузатилаётган ўзгаришлар ва таълимдаги янги ечимлар, 
ҳозирги давр учун зарур бўлган инновацияларни таълим соҳасига киритилишига сабаб 
бўлди. 
Замонавий ахборот ва коммуникация технологиялари воситаларини таълим 
жараёнига кириб келиши анъанавий ўқитиш усулларига қўшимча равишда янги 
ўқитиш 
шакли 
- 
масофавий 
ўқитиш 
яратилишига 
омил 
бўлди. 
Масофавий таълимда талаба ва ўқитувчи фазовий бир-биридан ажралган 
ҳолда ўзаро махсус яратилган ўқув курслари, назорат шакллари, электрон алоқа ва 
Интернетнинг бошқа технологиялари ёрдамида доимий мулоқотда бўладилар. 
Интернет технологиясини қўллашга асосланган масофавий ўқитиш жаҳон ахборот 
таълим тармоғига кириш имконини беради, интеграция ва ўзаро алоқа тамойилига эга 
бўлган муҳим бир туркум янги функцияларни бажаради. Масофавий ўқитиш барча 
таълим олиш истаги бўлганларга ўз малакасини узлуксиз ошириш имконини яратади. 
Бундай ўқитиш жараёнида талаба интерактив режимда мустақил ўқув-услубий 
материалларни ўзлаштиради, назоратдан ўтади, ўқитувчининг бевосита раҳбарлигида 
назорат ишларини бажаради ва гуруҳдаги бошқа «вертикал ўқув гуруҳи» талабалари 
билан мулоқотда бўлади. 

---

42 
«Zamonaviy dunyoda pedagogika va psixologiya» 
nomli 4-son ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya 
Маълум сабабларга кўра, таълим муассасаларининг кундузги бўлимларида таҳсил 
олиш имконияти бўлмаган, масалан, соғлиги тақоза этмайдиган, мутахассиcлигини 
ўзгартириш нияти бўлган ёки ёши катта, малакасини ошириш нияти бўлган кишилар 
учун масофавий ўқитиш қулай ўқитиш шакли ҳисобланади. Масофавий ўқитишда турли 
хил ахборот ва коммуникация технологияларидан фойдаланилади, яъни ҳар бир 
технология мақсад ва масала моҳиятига боғлиқ. Масалан, анъанавий босма усулига 
асосланган ўқитиш воситалари (ўқув қўлланма, дарсликлар) талабаларни янги 
материал билан таништиришга асосланса, интерактив аудио ва видео конференциялар 
маълум вақт орасида ўзаро мулоқотда бўлишга, электрон почта тўғри ва тескари алоқа 
ўрнатишга, яъни хабарларни жўнатиш ва қабул қилишга мўлжалланган. Олдиндан 
тасмага муҳрланган видеомаърузалар талабаларга маърузаларни тинглаш ва кўриш 
имконини берса, факсимал алоқа, хабарлар, топшириқларни тармоқ орқали тезкор 
алмашиниш талабаларга ўзаро тескари алоқа орқали ўқитиш имконини беради. 
Юқоридагиларга асосланиб, таълим жараёнида айни вақтда қайта-қайта тилга 
олинаётган айрим терминлар тавсифи ва таърифларни келтириб ўтамиз.
Масофавий ўқитиш – энг яхши анъанавий ва инновацион методлар, ўқитиш 
воситалари ва формаларини ўз ичига олган сиртқи ва кундузги таълим сингари ахборот 
ва телекоммуникация технологияларига асосланган таълим формасидир. 
Масофавий ўқиш – бу янги ахборот технологиялари, телекоммуникация 
технологиялари ва техник воситаларига асосланган таълим тизимидир. У таълим 
олувчига маълум стандартлар ва таълим қонун-қоидалари асосида ўқув 
шартшароитлари ва ўқитувчи билан мулоқотни таъминлаб бериб, ўқувчидан кўпроқ 
мустақил равишда шуғулланишни талаб қилувчи тизимдир. Бунда ўқиш жараёни 
таълим олувчини қайси вақтда ва қайси жойда бўлишига боғлиқ эмас.
Масофавий таълим – масофадан туриб ўқув ахборотларини алмашувчи 
воситаларга асосланган, ўқитувчи махсус ахборот муҳит ёрдамида, аҳолининг барча 
қатламлари ва чет эллик таълим олувчиларга таълим хизматларини кўрсатувчи таълим 
мажмуаидир. 
Масофавий 
ўқитиш 
тизими 
– 
масофавий 
ўқитиш 
шартлари 
асосида 
ташкил этиладиган ўқитиш тизими.