İnsan cəmiyyətinin inkişafı təbiətlə qarşılıqlı təmasda olmadan mümkün deyil



Yüklə 1,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə26/109
tarix08.04.2022
ölçüsü1,69 Mb.
#54989
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   109
umumi ekologiya

                              
Şək.2.... Atmosfer havasının qaz tərkibi 
 
6.Yer səthinin temperaturu atmosferin temperatur rejimi və günəş şüalanması ilə 
müəyyən olunur.Məlumdur ki,Yerin üfiqi səthinə düşən istilik miqdarı Günəşin 
üfuqlə təşkil etdiyi bucağın sinusu ilə düz mütənasibdir.                          
Temperatur hər-hansı bir sistemdə atom və molekulların orta kinetik sürətini əks 
etdirir.Canlı orqanizmlərin temperaturu və maddələr mübadiləsinin bütün kimyəvi 
reaksiyalarının sürəti ətraf mühitin temperaturundan asılıdır. 
    Həyatın normal mövcudluğu üçün əlverişli temperatur həddi orta hesabla 0...50
0
 
S-dir.Lakin,bir sıra orqanizmlər temperatur rejimi bu hədlərdən kəskin şəkildə 
kənara çıxdıqda belə fəal həyat tərzini saxlayır.Bir sıra bakteriyalar hətta bir neçə 
dəqiqə ərzində +180
0
S temperatura belə dözür,digərləri isə mütləq sıfır tempera-
turdan(-271,16
o
S) sonra aktiv həyata qayıda bilir.Bu halda sitoplazma qranitdən 
möhkəm,bütün molekullar isə sükunətdə olur və heç bir bioloji proses mümkün ol-
mur.Orqanizmlərin bu şəkildə bütün həyat proseslərinin dayandırılması anabioz 
adlanır.Əgər,anabioz zamanı orqanizmin hüceyrələrində makromolekul quruluşu 
pozulmayıbsa,orqanizm həyata qayıda bilir. 


35 
 

Yüklə 1,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   109




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin