İnsan cəmiyyətinin inkişafı təbiətlə qarşılıqlı təmasda olmadan mümkün deyil



Yüklə 1,69 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə44/109
tarix08.04.2022
ölçüsü1,69 Mb.
#54989
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   109
umumi ekologiya

r
 
     Lakin, təbiətdə populyasiyanın biotik 
potensialı heç zaman reallaşmır və sonsuz 
eksponensial artım mümkün deyil.Hər 
Min 
Max 
N=f(t) 
ZANAN                              T 
Şək.5.2.Populyasiyanın artım dinamikası 
Min 
N=f(t) 
ZANAN                              T 


RD


N S
AY

Şək:5.1Populyasiyanın nəzəri artım dinamikası 


50 
 
zaman populyasiyanın miqdarının ən yük-
sək (Max) və ən minimal (Min) həddi 
mövcuddur ki,populyasiya heç vaxt bu 
həddi aşmır.Müəyyən maksimal say 
həddinə çatdıqdan sonra məhdudlaşdırıcı 
“mexanizmlər” işə düşür(məsələn,qida 
çatışmazlığı,parazitlər,epidemiyalar və s.). 
Bu zaman populyasiyanın sonrakı artım         
dinamikasının üç variantı mümkündür. 
Birinci halda, fərdlərin  miqdarı                                              
müəyyən həddə çatdıqdan sonra 
sabitləşir(Şəkil 5.2).                                                          
İkinci  halda populyasiyanınsayı maksimal 
həddə çatdıqdan sonra fərdlərin kütləvi 
məhvi baş verir və populyasiyanın miqdqrı 
minimum  həddə qadər azalır.Daha sonra 
yenidən fərdlərin sayı artmağa başlayır 
(Şəkil5.3).Üçüncü halda isə,populyasi-
yanın fərdlərinin sayı müəyyən səbəblər 
üzündən azalmağa başlayır və minimal 
həddə çatdıqdan sonra da sabitləşə bil-
mir(Şəkil5.4).Bu zaman fərdlərin sayının 
minimal həddən aşağı düşməsi həmin 
populyasiyanınsonu,məhvi deməkdir. 
    Müxtəlif  növlərin populyasiyalarının  
artım  dinamikası  bütövlükdə  onları  əhatə  edən  mühit  şəraitindən,birinci  növbədə 
isə  məskunlaşma  yerinin  məkan-zaman  sturukturundan  və  onlar  üçün  qida  
mənbəyi
 
olan 
digər 
populyasiyaların 
vəziyyətindən 
asılıdır.

Yüklə 1,69 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   109




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin