İnstitutu S. P. Həsənov
Laboratoriya refraktometrləri və istifadə
Yüklə 3,41 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Nəmliyin sabit çəkinin alınmasına qədər qurudulması üsulu ilə təyini.
- Nəmliyin sürətli üsulla təyini 130 0 C temperaturda qurutma.
- VÇ-cihazı ilə qurutma (yüksək tezliklə-VÇ)
- Vizual titirləmə ilə ümumi turşuluğun təyini
- Aktiv turşululuğun (pH) təyini
- Şəkərlərin təyini
- Şəkərlərin miqdarının ferrosimid üsulu ilə təyini
|
Laboratoriya refraktometrləri və istifadə qadaları İşin əvvəlində refraktometri sıfır nöqtəsinə gətirərək yolayırlar. Sonra tədqiq olunacaq maddənin tərkibindəki quru maddəni miqdarı təyin edilir. Bunun üçün refraktometrin üst işıqlandırıcı prizma qaldırılaraq açılır. Sonra aşağı ölçüsü pirizmanın səthinə şüşə çubuqla astaca olmaqla təyin ediləcək mayedən 2-3 damla əlavə edilməklə yuxarı prizma ilə aşağı prizmanın səthi örtülür. Bircinsli olmayan mayeləri tədqiq etdikdə, misal üçün tomat məhsullarını, maye pürelərini və s. Onlardan götürülmüş nümunəni nazik tənzif parcaya qoyaraq sıxmaqla 1-2 damla şirənin ölçü prizmasına 62
yerləşdirməklə ölçməni davam etdirirlər. Bu şərtlə ki ilk damlanı analiz üçün götürmürlər. Əvvəlcə işıq şüasını refraktometrin ölçü prizmasına yönəldirlər. Elə edirlər ki, müşahidə obyekti okulyarda tam işıqlanmış olsun. Sonra okulyatoru hərəkət etdirməklə ölçməni həyata keçirirlər. Təyin etməni qutardıqdan sonra pirizmanı filtr kağızı ilə silirlər. Distiə suyu və ya efirlə tədqiq edilən məhsulun mitindən asılı olaraq yuyurlar. Refraktometrin göstərcisinin düzgün olduğunu (sıfır nöqtəsini) distilə suyu ilə 20 0 C yoxlayırlar. Bu zaman əgər işıq kögəsinin sərhəddi şkala üzərindəki, sındırma əmsalına n D 20
O% quru maddəni göstərirsə deməli cihazın göstəricisi düzgündür. Əgər vizir xətti üzərində göstərici kənarlanırsa, onda cihaz əllə nizamlanaraq 0 vəziyyətinə cihazın kompektində olan xüsusi açarla gətirilir. Cihazın yuxarı hissəsində olan deşikdə yerləşən vintin başına açarı keçirməklə onu sakitcə fırlatmaqla refraktometrin göstəricisini normal vəziyyətə salırlar. Qeyd etmək lazımdır ki, quru maddələrin təyin edilməsi üçün müxtəlif markalı refraktometrlər möcuddur. RZ, RLU və kalorimetrləri göstərmək olar.
Adəti üzrə yeyinti ərzaqlarında nəmlik normalaşdırılır. Nəmlik məhsulun keyfiyyət 63
göstəricilərindən biridir.Bu səbəbdən də onlara nəzarəti diqqətdə saxlamaq üçün standartlar və texniki şərtlər tətbiq olunur. Məhsullarda nəmliyin miqdarını təyin etmək üçün müxtəlif analiz üsullarından istifadə olunur. Üsulun seçilməsi təhlil edilən maddənin mühitindən tədqiqatın məqsədindən, üsulun mürəkkəbliyindən, onun dəqiqlik dərəcəsindən, eyni zamanda anlizin yerinə yetirilməsi üçün sərf olunan vaxtdan asılıdır. İstehsalat şəraitində analizin tez həyata keçirilməsi lazım gəldikdə, xüsusilədə tədqiqat işlərində dəqiq nəticələr əldə etmək üçün sürətli nəzarət üsulundan istifadə olunur. Tərəvəz məhsullarının emalında, qatılaşdırılmış məhsulların istehsalında adətən termiki qurutma üsullarından istifadə edirlər. Bu zaman tədqiq ediləcək maddəyə müəyyən olunmuş temperatur tətbiq olunur. Quru maddənin miqdarı bir sıra növ xammalında və yarımfabrikatlarda refraktometrik üsullarından istifadə olunur.
Nəmliyin qurutma üsulu ilə təyini.
Nəmliyin miqdarı məhsulda termiki üsulla müxtəlif temperaturlarda təyin edirlər: 100-105 0 C-də sabit çəki olana qədər; 125, 130, 155-170 0 C sürətli 64
qurutma, 40-60 0 C-də vakum altında həyata keçirirlər. Nəmliyin təyin etdikdə daha dəqiq məlumatlar əldə etmək üçün temperatur, qurutmanın müddəti və qurudulan nümunənin çəkisinə, xüsusilə də sürətli qurutma üsulunda, diqqətli olmaq lazımdır. Nəmliyin nümunədən daha tez çıxmasını təmin etmək üçün, götürülmüş nümunə yaxşı xırdalanır və qumla qarışdırılır.
qurudulması üsulu ilə təyini. Bunun üçün diametri 45-55 mm və hündürlüyü 40-50 mm olan şüşə byuksa 10 qram kvars qumu tökərək şüşə çubuğu da həmin ölçüdə 40-50 mm uzunluqda byuksa yerləşdirirlər. Elə edirlər ki, byuksın qapağı örtülsün. Byuksı ağzı açıq vəziyyətdə lazım olan temperaturda quruducu şkafa yerləşdirirlər. Yarma, paxlalılar, un və digər məhsulları byuksda qum əlavə etmədən qurudurlar. Byukslar 1 saat ərzində qurudulur, sonra qapağı örtülür, 20-30 dəqiqə ərzində eksikatorda soyudulur və 0,0001 q dəqiqlikdə çəkilir. Bundan sonra byukslar yenidən quruducu şkafa yerləşdirilərək 30-40 dəqiqə qurudularaq, eksikatorda soyudulur və yenidən çəkirlər. Qurutmanı və byuksların çəkilməsini sabit çəki alana qədər davam etdirirlər.
65
Nümunəni o vaxta qədər qurudurlar ki, iki çəki arasında olan fərq 0,0002 qramdan çox olmasın. Nəmliyin miqdarı faizlə (x) aşağıdakı formul ilə hesablanır. X= g x G G 100
( 1 , Harada G-byuksin qurutmadan əvvəl nümunə ilə birlikdə çəkisi, q; Ç 1 -byuksin çəkisi nümunə ilə birlikdə qurutmadan sonra, q; g-tədqiq olunan nümunələrin çəkisi, q; Məhsulda nəmliyin təyin oluması iki təkrarda davam etdirilir. Nəticədə iki təkrarın orta rəqəmi götürülür. İki təyin olunma arasındakı fərq 0,20%-dən çox olmamalıdır.
0 C temperaturda qurutma. Nəmliyi təyin etmək üçün əvvəlcə diametri 45- 55 mm olan şüşə və metal byukslar hazırlanır. Qurudulacaq nümunənin çəkisi xırdalanmış və ( 0,01
q) dərinlikdə çəkilmiş 5 q olur. Nümunəni 130 0 C-də 45 dəqiqə ərzində qurudurlar. Sonra onu ekskatorda 20-30 dəqiqə soyudurlar və 0,01 q dərinliklə çəkirlər. Ağzı açıq olan byuks nümunə ilə birlikdə 140- 145
0 C qızdırılan quruducu şkafa yerləşdirilir. Bu zaman şkafda temperatur sürətlə aşağı düşür. 66
Temperaturu 130 0 C çatırırlar və bu mometdən qurutmanın başlanması hesab olunur. Byuks nümunə çəkisi ilə birlikdə 40 dəqiqə müddətində 130 0 C saxlanılır. Göstərilən temperaturdan kənarlama 2 0 -dən
çox olmamalıdır. Sonra byuks şkafdan çıxarılır qapaqla bağlanaraq ekskatora yerləşdirilir. 20-30 dəqiqə soyudularaq çəkilir dəqiqliklə 0,01 q təşkil etməlidir. Nəmliyin miqdarı bundan əvvəldə göstərilən formul ilə hesablanaraq faizlə ifadə olunur. İki paralel təyin etmə arasında olan fərq 0,20%-dən çox olmamalıdır. Məhsulun kimyəvi tərkibindən asılı olaraq 130
0 C qurutma zamanı vaxtın müddəti də müxtəlif olur. Məsələn, kartof və kök 40 dəqiqə; çuğundur 35, kələm və soğan 22 dəqiqəyə qurudulur.
Məhsulların qurudulmasında şüa enerjisindən istifadə olunması, müxtəlif məhsulların qurutma müddətini azaldır. İnfraqırmızı şüaların uzunluğu-700nm-dən yüksəkdir. İnfraqırmızı şüalanmanın mənbəyi kimi VÇ cihazından istifadə olunur. Hansı ki, tədqiq olunan material 2-3 mm qalınlığında qatla şüa enerjisi ilə şüalanaraq qaranlıqda qızdırılan cisimlə qızdırılır. 67
VÇ-cihazı, biri-biri ilə şarnirlə birləşmiş iki ağır metal lövhələrdən ibarətdir. Lövhələr aluminiumla və ya çuğun ərintisindən ibarətdir. Lövhələr arasındakı məsafəni nizamlamaq üçün cihazla xüsusi yardımçı hissə əlavə olunub. Adətən lövhələr arasındakı məsafə 2 mm olur. Lövhələr yastı elektrik qızdırıcıları ilə qızdırılır, hansı ki, lövhələrin xaricində yerləşdirilmişdir. Lövhələr elektrik qızdırıcıları ilə birlikdə cihazın tutacaqlarına birləşdirilmişdir. Lövhələrin hər birinin daxilində silindrik kanal mövcuddur ki, onlar lövhələrin mərkəzinə qədər uzanır və oraya termometr yerləşdirmək üçün termometr yerləşdirilər. Analizi
aparmaqdan əvvəl cihaz nəzərdə tutulmuş qədər qızdırılır. Nümunələr ölçüləri 200x140 mm olan kağız paketlərə qoyulur. Kağız listlər uzunu və eni üzrə kənarlarından 15 mm qatlanır. Sonra paketin ölçüləri 80x110 mm olur. Püreyə bənzər sıyıq məhsulları qurutduqda paketin icərsində ona uyğun içlik əlavə olaraq qoyulur. Paket cihazda 152 0 C-də 3 dəqiqə qurudulur. Sonra 2 dəqiqə müddətində eksikatorda soyudularaq tərəzidə 0,01 q dəqiqliklə çəkilir. 5 q nümunə bərabər qalınlıqda kağız 68
0 C 3-6 dəqiqə qurudulur. Məhsul qurudulan zaman onun tərkibində suyun miqdarı çox olarsa paket kağızının islanmadan cızılmasının qarşısını almaq məqsədi ilə, qurutmanın ilk dəqiqələrində cihazın üst lövhəsi 1-1,5 sm məsafədə yuxarıda saxlanılır. 5 q miqdarda paketdə qurudulan nümunə eksikatorda 2-3 dəqiqə soyudulduqdan sonra yenidən dəqiqliklə çəkilərək son nəticə bundan əvvəldə göstərilən formula ilə quru maddənin miqdarı hesablanır. VÇ cihazında əsas ərzaq məhsullarının qurudulma temperaturları və qurudulma müddətləri aşağıda göstərilmişdir.
Temperatur Qurutma (C)
müddəti (dəq) kartof 150 5 kələm, çuğundur 145 3 kök 140 3 soğan, alma 135 5 püreyə bənzər məhsullar 160 3
69
Turşuluq –təzə və emal olunmuş meyvə və tərəvəzlərin əsas göstəricisidir. İlk növbədə o dadın əhəmiyyətini əks etdirir. Duza qoyulmuş, turşudulmuş və digər emal məhsullarında o standartlara normalaşdırılır.
Xırdalanmış orta nümunədən 0,01 q dəqiqliklə 20 qram götürülür. Nümunə itkisiz olaraq həcmi 200 ml olan ölçü istifadə olunmuş qab bir neçə dəfə distilə suyu ilə yuyulur və kolbaya tökülür. Kolbadakı nümunə və distilə suyunun səviyyəsini ölçü xəttinə çatdırmadan kolbanı, temperaturu 80 0 C olan su hamamında 15 dəqiqə saxlayırlar. Əgər tədqiq olunan məhsul homogenləşmişsə, onda istiləşdirmənin müddətini 5 dəqiqəyə başa çatdığını qəbul etmək kifayətdir. Sonra kolbanı soyudaraq içərsindəki səviyyəni distilə suyu ilə ölçü xəttinə çatdırıb götürürlər. Əgər nümunə götürmək çətinlik yaradıbsa, onda kolbadakını filtrdən keçirərək təkrar götürürlər. Götürülmüş nümunə titrləmək üçün konusvari kolbaya tökürlər. Onun üzərinə indikator kimi 2-3 damla fenolftalein əlavə edərək 0,1 n Na OH qələvi məhlulu ilə çəhrayı rəng olana kimi titrləyirlər. Rəngli məhsullarda mühitin neytrallığını müəyyən etmək üçün qırmızı rəngli lakmus kağızından istifadə olunur. Bunun üçün titrləmə məhsullundan 1 damcı həmin lakmus kağızı üzərinə əlavə edirlər. Neytrallaşma baş vermişsə kağız göy 70
dəqiq deyldir. Məhlul halında olan məhsullarından (şirə, duz məhlulu və s.) 10-25 ml həcmində titrləmək üçün ayırırlar. Bu halda hesablama formuluna nümunənin çəkisi və məhlulun ümumi həcmi daxil olunur. Ümumi turşuluğu hesablamaq üçün aşağıdakı formuladan istifadə olunur:
X= Hxe aTxcxkx100 , Burda, x-ümumi turşululuq (%); a-titrləməyə sərf olunan 0,1 n natrium qələvəsinin miqdarı (ml); T- 0,1 n natrium qələvəsinin titrinə düzəliş; c- məhlulun ümumi həcmi (ml); H- nümunənin çəkisi (q); e- titrləmək üçün götürülən məhlulun həcmi (ml). k- 0,1 n qələvinin üstünlük təşkil edən turşuluğu hesablama əmsalıdır. Bu əmsal müxtəlif turşular üçün aşağıdakılardan ibarətdir. Alma turşusu-0,0067 (tumlu və çəyirdəkli meyvələr üçün); limon turşuşu-0,00064 (sitrus meyvələr üçün) quzuqulağı turşusu-0,0063 (ispanaq, rəvan, quzuqulağı) süd turşusu-0,0090 (duza qoyulmuş, doğranmış məhsullar üçün); sirkə turşusu- 0,0060 (marinadlar); çaxır turşusu (üzüm).
71
Rəngi məhlularda turşuluğu dəqiq təyin etmək üçün elektrometrik titrləmə üsulundan istifadə olunur.Bu üsul iki normal kolomel və platin elektrodları arasındakı zəncirdə yaranan cərəyan əsasında işləyir. Elektrodlar titrlənəcək məhlula salınır. Titri müəyyən ediləcək məhluldan 10-25 ml pipet vasitəsi ilə götürülür və titrləmək üçün stəkana tökürlər. Stəkanda olan məhlul qarışdırılır. Bir an dövrə açarla qapanır və əmin olurlar ki, qalvanometrin əqrəbi sinif nöqtəsindən hərəkətə gəlir. Stəkandakı məhlul 0,1 n qələvi məhlulu ilə titrlənir. 1-2 damla qələvi əlavə etdikdən sonra dövrəni yenidən qapayırlar və qalvanometrrin əqrəbinin yenidən sıfır nöqtə-si ndən hərəkətə gəldiyi müşahidə olunur. Titrləmə davam etdirilir və dövrə qapanır. Neytrallaşmanın başa çatdığı an qalvanometrin əqrəbi sıfır nöqtəsindən dərbənmir. Əgər qələvi yenidən əlavə edəriksə qalvanometrin əqrəbi əks istiqamətə hərəkət edəcək. Əlavə olaraq qavanometrin əqrəbi distilə suyu yenidən sıfır 72
nöqtəsinə karektə olunur. Hesablama irəlidə göstərilən formula üzrə aparılır. İstifadə olunan reaktivlər: 1%-li spirtlə hazırlanmış fenolftalein məhlulu. Bunu hazırlamaq üçün 1 qram reaktiv 100 ml 95%-li spirtdə həll olunur. 0,1 n natrium qələvisi. Bunun hazırlanması titrli məhlulların hazırlanması bölməsində verilmişdir.
Ümumi turşuluqla yanaşı fəal turşululuq pH vacib fenoloji əhəmiyyətə malikdir. Bu turş dadın dərəcəsini müəyyən etməklə yanaşı, konservləşdirmədə sterilizə temperaturunun səviyyəsini təyin edir. Turş ərzaqlar üçün 80-90 0 C kifayətdir. Turş olmayan məhsullar üçün isə 120 0 C qədər qızdırmaq lazımdır. pH-ın indikator kağızı ilə təyini Bu üsul pH-ın məhluldakı miqdarından asılı olaraq kağızın rəngini dəyişməsinə əsaslanır. Hər bir tip indikator kağızına uyğun müqayisə üçün rəngli şkala işlənib hazırlanmışdır. Tədqiq olunan məhlulun bir damcısı ilə indikator kağızının bir zolağ isladılır və yaranan rəngi, rəngli şkala ilə müqaisə etməklə pH-ın miqdarını müəyyən edirlər. Bu üsulun dəqiqliyi 0,5 pH ölçü vahidindən çox olmur.
73
Təyin etmək üçün pH vahidinə kalibrlənən şkalalı potensiometrin olması vacibdir. Bu tip portativ cihaz pH-metr adlanır və laboratoriya tədqiqatlarında geniş istifadə olunur. Metod tədqiq olunan məhlula salınmış iki elektrod arasındakı potensialtor təziqinin ölçülməsinə əsaslanır. Bu elektrodlardan biri çox vaxt sabit potensiala malik olur və müqaisə elektrodu rolunu oynayır. Onu saxlamaq üçün elektrodun şüşə çubuğu aqar-aqarla doydurulmuş kalium xlorid məhluluna salırlar. İkinci elektrod hansı ki, potensialı tədqiq olunacaq məhlulunun pH-dan asılıdır, onun şüşə çubuğu distlə olunmuş suda saxlayırlar. PH metr isə salınmamışdan əvvəl pH-ı məlum olan buferli məhlulla yoxlanılır. Elektrodlar içərsində bufer məhlul olan stəkana salınır, bu zaman cihazın əqrəbləri mütləq həmin məhlulun pH-ın səviyyəsini göstərəcək. Əgər bu baş vermirsə əqrəblər korrektirovka başlığı ilə pH ın lazımi göstəricisinə gətirilərək nizamlanır. Sonra elektrodların ucları distilə suyu ilə yuyulur. Tədqiq olunacaq məhlul stəkana tökülür elektrodlar, məhlula salınaraq cihazın göstəricisi ilə pH hesablanır. Təyin etmə 2-3 dəfə təkrarlanır. Bu üsulun dəqiqliyi 0,005 pH ölçü vahidinə bərabərdir.
74
Şəkərlərin təyini Meyvə-tərəvəzlərdə olan quru maddədə şəkərlər üstünlük təşkil edir. Bu səbəblərdə tərəvəzlərin qidalılıq və dad keyfiyyətini müəyyən etdikdə ilk növbədə şəkərlərin təyin olunması durur. Duza və qıcqırdılmaya qoyulan məhsulların keyfiyyəti də xammalın tərkibində olan şəkərlərin miqdarından asılıdır. Şəkərlər məhsulun nəfəs almasına sərf olunan əsas materialdır. Bu səbəbdən də şəkərlərin məhsulun saxlama dövründə mütəmadi təyin olunması orada gedən maddələr mübadiləsinin xarakterizə olunmasında istifadə olunur. Şəkərlərin təyin olunması üsulu onların monoforması olan qlükoza və fruktozanın bərpa olunma qabliyyətinə əsaslanır. Bunlar reduksiyaedici şəkərlər adlanır. Saxaroza isə reduksiyaedici xüsusiyyətə malik deyilir. Bu səbəbdəndə onları təyin etmək üçün, əvvəlcə onları turş mühitə invert şəkərə çevrirlər. Qlükoza və fruktozanı ayrılıqda təyin etmək üçün, qlükozanı qələvi mühitində oksidləşdirmək üçün yoddan istifadə olunur. Bu zaman fruktoza bu reaksiyada iştrak etmir.
Bu üsul qələvi mühitdə bəsit şəkərlərin qırmızı və sarı qan duza ilə reduksiya edici xüsusiyyətlərinə
75
əsaslanır. (K 3 6 ) (CN Fe , K 4 6 CN Fe . Reaksiyanın gedişində indikator kimi metillen abisindən istifadə olunur.
Yaxşı xırdalanmış və diqqətlə qarışdırılmış orta nümunədən 0,01 q dəqiqliklə 20 q miqdarda təmiz və quru stəkana götürülərək distilə olunmuş su ilə itgisiz olaraq stəkandan həcmi 200 ml olan ölçülü kolbaya köçürülür. Kolba yarıya qədər distilə suyu ilə doldurulur. Kolbadakı qarışıq yaxşıca qarışdırılaraq neytrallaşdırılır. Əgər turş məhsullar giləmeyvə, rəvan, pomidor, duza qoyulmuş qıcqırdılmış marinadlaşdırılmış ərzaqlar analiz olunacaqsa onda neytrallaşma həyata keçirilir. Əgər turşululuğu az olan tərəvəzlər kələm, kökümeyvə bostan məhsulları və s. analiz edilirsə, onda neytrallaşdırmanı aparmaq lazım deyildir. Neytrallaşmanı 10-15 % qələvi məhlulu və soda ilə lakmus kağızından istifadə etməklə həyata keçirirlər. Növbəti
əməliyyat məhluldakı şəkərləri qələviləşdirməkdən ibarətdir. Bunun üçün kolbanın içərisinə termometr salaraq onu su hamamına daxil edirlər 15-20 dəqiqə 80 0 C suda qızdırılır tez-tez çalxalayırlar. Sonra termometr çıxarıb diştilə suyu ilə yuyurlar. Kolbanı isə su kranı altında otaq temperaturuna qədər soyudurlar. Bundan sonra kolbadakı məhlul şəffaflaşdırılır, yəni orada olan zülalı, pektin aşı maddələr oradan təmizlənir ki, şəkərlərin təyin olunmasına mane olmasınlar. Bunun üçün kolbadakı ekstrakt məhlulunun üzərinə əvvəlcə 76
10 ml sonra isə 0,5 ml, ardınca isə damcı-damcı qurğuşun asetatı əlavə etməklə davam etdirirlər. Hər bir damcıdan sonra ağ çöküntü qatı yaranır. Kolbanı çalxalanmaqla çöküntünü aşağı oturdurlar. Bulanıq və rəngli ekstraktlarda şəffaf maye üzərində tez qatılaşmanın əmələ gəlməsi quğuşun aşetatın yetərincə olmasını və çöküntünün mane olan maddələrin tam çökməsini göstərir. Sonrakı mərhələdə qurğuşun asetatın artığını aradan qaldırırlar. Bunu doymuş natrium sulfat məhlulu ilə çökürtməklə həyata keçirirlər. Natrium sulfatın artıq olmasından ehtiyatlanaraq, onu az-az əlavə edirlər və hər əlavədən sonra ekstrakt çalxalanır. Sonra bir damla reaktiv əlavə etməklə onun tam çökməsini gözləyirlər. Əgər çöküntü üzərindəki məhlul bir damla natrium sulfatdan sonra bulanıqlaşmırsa, ekstraktın şəffaflaşmasını qanunauyğun hesab edirlər. Sonra ekstrakt olan kolba ölçü xəttinə qədər distilə suyu ilə doldurulur. Çalxalanaraq filtirdən süzülür. Alınmış süzüntüdə (A məhlulu) reduksiyaedici şəkərlər təyin olunur. Bunu aşağıdakı ardıcıllıqla həyata keçirirlər. A məhlulunu ştativə bərkidilmiş büretkaya doldururlar. İki, həcmi 100 ml olan kolbanın hər birinə 10 ml 1%-li K 3 6 CN Fe və 1-ci kolbaya ölçü silindiri ilə ölçülərək 2,5 ml 2,5 normal KOH və ya Na OH məhlulu tökərək 1-ci kolba qaynayana qədər qızdırılır. Sonra onun üzərinə 1 damla % metilen abesi əlavə
77
edərək qaynamanı kəsmədən büretendəki A məhlulu ilə göy rəngin itməsinə qədər titrləmə davam olunur. Soyudulduqdan sonra məhlul bənövşəyi rəng olur bu diqqəti cəlb etməməlidir. 2-ci kolbanı digər qayda ilə titirləyirlər. Yəni 1-ci kolbanın titirləməsinə sərf olunan A, məhlulundan 1 ml az A, məhlulu tökürlər. Sonra kolbanı qızdıraraq 1 dəqiqə müddətində dəqiq qaynadırlar və üzərinə 1 damla metilen abısı əlavə edərək. A məhlulu ilə göy rəngin itməsinə qədər titirləmək davam etdirirlər. Kolbadakını bütün titirləmə boyu qaynatmanı davam etdirirlər. Reduksiya edici şəkərlərin miqdarını aşağıdakı formula ilə hesablayırlar
X= 10 0175 , 0 06 , 10 axHx xb xa Tx
Yüklə 3,41 Mb. Dostları ilə paylaş:
|