"İqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər şeyə qadirdir". "Biz neft kapitalını insan kapitalına çevirməliyik"
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Açar sözlər
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 77
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 78
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 79
- Elçin Süleymanaov Bakı Mühəndislik Universiteti elsuleymanov@beu.edu.az Jalə Nadirova Qabil
|
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 76 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan İpək yolunun Azərbaycandan keçən hissəsinin cəlbediciliyini artırmaq üçün bu dəhlizdə olan ölkələrin yüklərə vahid tarif tətbiq etməsi, yüklərin keçməsi prosedurunun sadələşdirilməsi və təkmilləşdirilməsi üçün sistemli, fəal iş görməlidirlər. Dəhliz boyunca olan ölkələr gömrük sahəsində informasiya mübadiləsində əməkdaşlığı genişləndirməli, gömrük nəzarətinin nəticələrinin qarşılıqlı tanınması, karantin, setifikatlaşdırma, ststistika və s. kimi məsələlərdə ikitərəfli və çoxtərəfli əməkdaşlıq, gömrük infrastrukturunu yaxşlaşdırmaq, qeyr-itarif sədləri azaltmaq və s. kimi çoxlu məsələləri həll etməlidirlər ki, Rusiyaya nisbətən bir neçə ölkənin ərazisindən keçən Azərbaycan dəhlizi öz cəlbediciliyini artırsın.
1.
А.П.Девятов, Взгляд в общее будущее (апрельские тезисы) http://trinitas.ru/rus/doc/0012/001f/00124140.htm (Baxılma tarixi: 20.09.2018) 2. А.Дынкин Предсказанному верить, https://rg.ru/2017/06/28/aleksandr-dynkin-bez-reform-rossii (Baxılma tarixi: 20.09.2018) 3.
С.М.Небренчин Актуальные проблемы евразийской безопасности https://www.geopolitica.ru/article/aktualnye- problemy- (Baxılma tarixi: 26.09.2018) 4. Экономический пояс Шелковый путь. http://aprcenter.ru/(Baxılma tarixi: 25.09.2018) 5. Индия разрабатывает собственный Шелковый путь https://www.pravda.ru/news/world/02-07-2017/1340319 (Baxılma tarixi: 25.09.2018) 6.
Xi on «Belt and Road»: Not China’s solo but inspiring chorus http://www.xinhuanet.com//english/2015- 03/28/c_134105208.htm (Baxılma tarixi: 20.09.2018) 7.
М.О. Тураева Транспортно-инфраструктурные проекты в Евразии http://doc.knigi-x.ru/(Baxılma tarixi: 25.09.2018) 8.
Интеграция транспортной системы Казахстана во Всемирную экономическую систему
https://cyberleninka.ru/article/n/ (Baxılma tarixi: 21.09.2018) 9. Островский А. Орел, дракон и косолапый мишка http://argumenti.ru/society/n589/534129 (Baxılma tarixi: 22.09.2018) 10.
Прекрасные перспективы и практические действия по совместному созданию экономическогопояса Шелкового пути и Морского шелкового пути XXI века. http://group-global.org/ru/node/32109 (Baxılma tarixi: 29.09.2018) 11.
Российская газета, 2015. 27 марта. http://www.rg.ru/2015/11/05/kreml-site.html (Baxılma tarixi: 25.09.2018) 12. T.Миллер, Рост влияния Китая мало чем ограничивается - разве нам не стоит беспокоиться по поводу его Нового шелкового пути? The Guardian , 4 сентября, 2017г. http://inosmi.ru/politic/20170904/ (Baxılma tarixi: 22.09.2018) 13. Vision and Actions on Jointly Building Silk Road Economic Belt and 21st-Century Maritime Silk Road. http://en.ndrc.gov.cn/newsrelease
(Baxılma tarixi: 25.09.2018)
İQTİSADİ İNKİŞAFDA İNNOVASİYANIN TƏTBİQİ VƏ PROBLEMLƏRİ İlknur TANRIVERDİ Bakı Mühəndislik Universiteti itanriverdi@beu.edu.az XÜLASƏ Məqalədə iqtisadiyyatın innovasiyalı inkişafının əsas istiqamətləri araşdırılmışdır. İnnovasiya fəaliyyəti müəyyən özəlliklərə malikdir. Bazar iqtisadiyyatı şəraitində fəaliyyət göstərən hər bir iqtisadi subyekt də bu xüsusiyyətlər nəzərə almaqla fəaliyyətini davam etdirməlidir. Bununla bərabər innovasiya fəaliyyəti elm, texnika və texnologiyaların müasir səviyyəsi ilə uzlaşmalıdır. İnnovasiya prosesinin həyata keçirilməsində mühüm mərhələ olan innovasiya layihələrindən də bəhs edilmişdir. Açar sözlər: innovasiya, bazar iqtisadiyyatı, inovasiya layihəsi, innovasiya fəaliyyəti, texnologiya INNOVATION IMPLEMENTATION IN ECONOMIC GROWTH AND ITS PROBLEMS ABSTRACT This article focuses on the primary directions of innovative development. Innovation activities have some specific features. Any economic subject that is operating within market economy should continue its activities taking into account these characteristics. Apart from this, innovation activity should meet the modern requirements of science, technique and technology. Innovation project being the essential phase of innovation process has been examined even further. Keywords: innovation, market economy, innovation project, innovation activity, technology
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 77 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan Giriş Dünyada baş verən texnoloji inkişaf prosesini öyrənmək və izləmək , texnoloji dəyişiklilikləri müəyyənləşdirmək, eləcə də elmi tədqiqat işlərinin iqtisadi əhəmiyyətliliyini artırmaq məqsədi ilə texnologiya siyasətindən istifadə olunur. Bu isə texnologiya siyasətinin texnolji dəyişikliklərin baş verdiyi prosesə təsir etməsi (və ya prosesdə rol oynaması), dövlətin iqtisadiyyata innovativ yanaşmalarda müdaxilə formalarını müəyyənləşdirməsi deməkdir[5]. İnnovasiya prosesinin sadəcə texniki sahə ilə məhdudlaşa bilmədiyini dünya təcrübəsi bir daha sübut edir. Müxtəlif növ məhsul və xidmətlər istehsal edən, iqtisadiyyatın inkişafının hərəkətverici qüvvələrindən biri müəssisələrin fəaliyyətinin çoxşaxəli olması, innovasiya fəaliyyətinin geniş texniki, texnoloji, təşkilati və sosial yeniliklər kompleksini əhatə etməsini vacib bir nüansa çevirir. Bu vacib nüansı nəzərə alaraq, deyə bilərik ki, ölkənin sənaye siyasəti texnoloji yeniliklərin işlənməsi və tətbiqi də əsas götürülərək, təbii resurs və istehsal imkanları, həmçinin dünyada baş verən texnoloji yeniliklər nəticəsində ortaya çıxan tələblər əsasında formalaşdırılmalıdır. Sərbəst bazar şəraitində texnoloji yenilik və ona olan ehtiyac bazarın iştirakçıları tərəfindən müəyyənləşdirilir. Bazarda yeni rəqiblərin meydana çıxması, rəqiblərin öz istehsalını təkmilləşdirməsi, rəqiblərin önə keçməsi, məhsula olan marağın azalması, daxili ziddiyyətlər, istehsalın genişləndirilməsi, yenidənqurma, yeni məhsulun mənimsənilməsi və buraxılışı, məhsulların yeni çeşid və modellərinin hazırlanması və s. kimi zəruri amillər varki, bu amillər istehsala innovasiyanı tətbiqini zəruri edir.Bu cür zəruri amillər nəticəsində müəssisələr istehsala öz sahələri üzrə geniş diapozonda texniki innovasiyalar, böyük çeşiddə xidmət innovasiyaları və idarəçilik və sosial innovasiyalar tətbiq edirlər. Müasir dövrdə müəyyən təsərrüfat fəaliyyəti ilə məşğul olan müəssisələr arasında rəqabət qabiliyyətliliyinin artırılması və rəqabətin yüksəldilmə yollarından biri də innovasiyaların tətbiqinin genişləndirilməsidir. İnnovasiyanın və ya texnoloji yeniliyin əldə olunmasının iki yolu mümkündür:
İdxal üsulu bir ölkə və ya firma üçün yalnız qısa müddətli dövrdə düşünülə bilər. Bunun səbəbi qısa dövrdə transfer fayda təmin etsə də, uzun dövrdə alınmış texnologiya etibarlılığını itirməsinə gətirib çıxarır.Bu itirilmə üçün isə yenilənmə lazım olacaq ki, artıq yeniliklərin çox sürətli həyata keçməsi ilə texnologiyaların köhnəlmə sürəti də artmışdır. Bu hal isə tez-tez xarici ölkəyə və ya firmaya yenidən müraciət edilməsi və açıq-aşkar asılılıq deməkdir. Əslində, texnologiyanın idxalı yolu ilə “texnologiya istehsalçısı” deyil, yalnız "texnologiya istehlakçısı" olmaq mümkündür. Bunun əksinə texnologiya istehsalı isə, qısa dövrdə dərhal nəticə verməyən ancaq uzun dövrdə ölkəyə fayda verə biləcək bir təşəbbüsdür. Texnologiya isthesalı səbr, zaman, mühüm elmi tədqiqatların aparılması kimi vacib məqsədlər tələb edir. Məsələn, texnoparklardan gözlənilən nəticələrin alınması və ya sərmayələrin öz nəticələrini verməsi üçün bəzən uzun illər tələb olunur.Texnologiya istehsalı yolu ilə yenilik əldə etmək siyasəti çətin və uzunmüddətli olmasına baxmayaraq, texnologiyanın idxalına nisbətən daha çox gəlirlidir. İnnovasiya layihəsi dedikdə, konkret elmi-texniki problemin (məsələnin) həllinə yönəlmiş və innovasiyaya gətirib çıxaran məqsəd və proqramların və onların yerinə yetirilməsi üçün lazım olan elmi tədqiqat, sınaq-konstruktor, istehsalat, təşkilati, maliyyə, kommersiya və digər tədbirlərin qarşılıqlı əlaqələndirilmiş sistemi başa düşülür ki, bu da resurslar, icraçılar və icra müddətləri göstərməklə tarazlaşdırılmış layihə sənədləşməsi dəsti ilə rəsmiləşdirilir. İnnovasiya layihəsinin idarə olunması onun tərtibi və reallaşdırılmasının səmərərliliyi yönündən çox vacib məqamdır. İnnovasiya layihəsinin idarə olunması, innovasiyanın tətbiqinə yönəlmiş məqsədlərin müəyyənləşdirilməsi, təşkilati strukturu, iqtisadi fəaliyyət üçün alternativ variantların seçilməsi, tədbirlərin planlaşdırılması ilə bağlı idarəetmə qərarlarının qəbul edilməsi və həyata keçirilməsi prossesidir.Alternativ variantların seçilməsi və idarəetmə qərarların qəbulu, bu seçimlər arasında xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Prosesin ilkin mərhələsi innovasiya layihəsinin işlənib hazırlanmasından ibarətdir. Xərclər və faydalardan əlavə seçim edərkən risklərin nəzərə alınması da vacib şərtlərdən biridir. Hər bir innovasiya fəaliyyəti də müxtəlif cür risklərlə bağlı oldur. İnnovasiya fəaliyyəti ilə məşğul olan təşkilatlarda meydana çıxan risklərin müəyyən bir qismi məhz İnnovasiya layihəsinin düzgün seçilməməsi və ya layihənin maliyyələşməsindəki məhdudiyyətlərlə bağlıdır. Risklərin mimimuma endirilməsi üçün ilk növbədə layihələrin seçilməsini diqqətlə araşdırmaq, müəyyənlik və qeyri-müəyyənlik amillərinə diqqət yetirmək lazımdır. Müəyyənlik şəraitində qərar THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 78 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan qəbul edilməsi, həll ediləcək problem barəsində kifayət qədər informasiyanın toplanması və alternativlərin maksimum sayda olması vacib şərtdir. Bu halda risk, seçiləcək alternativin səmərəlilik dərəcəsinin minimum və ya maksimum olması ilə səciyyələnə bilər. Qeyri-müəyyənlik şəraitində isə əksinə, informasiyanın olmaması səbəbindən qərar variantlarının hazırlanmanın mümkünsüzlüyü baş verir ki, bu da menecer tərəfindən nəticəsi bəlli olmayan vahid bir qərarın qəbul edilməsini zəruri edir. Bu isə, öz növbəsində böyük risk yarada və çox böyük itkilərə səbəb ola bilər. Belə halda qərar qəbul edilməsi yalnız ehtimala əsaslana bilər. Ehtimal isə elmi və təcrübi biliklərə deyil, yalnız intuisiyaya söykəndiyindən onun müsbət nəticə verməsi şübhəlidir. Bu səbəblə qərar qəbul edərkən risk amilini zəiflətmək və ya aradan qaldırmaq üçün, ilk növbədə qeyri-müəyyənliyi azaltmaq və bunun üçün, həll ediləcək problemlə bağlı informasiya məhdudluğunu aradan qaldırmaq vacibdir. Bu səbəbdən hər hansı innovasiya layihəsini seçərkən daha çox aşağıdakı informasiyalara diqqət yetirilməlidir: a) İnnovasiya işlərinə yönəldilən xərclərin həcmi; b) Maliyyə vəsaitlərinin məhdudluğu; c) Daha çox səmərə verə biləcək layihələrin seçilməsi zərurəti; d) Layihənin müəssisənin strategiyasına uyğunlaşması zərurəti Bu variantlardakı informasiyalar haqqında məlumat olduqda innovasiya layihəsinin seçimi daha effektiv və daha səmərəli olur. Buna görə də müəssisədə riskin səviyyəsi aşağı salmaq üçün, müəssisənin gələcək perspektivində inkişafına müsbət təsir edəcək doğru qərar vermək üçün hər bir müəssisə lazımi informasiyaları əldə etməkdə maraqlı olmalıdır. Layihələrin düzgün seçimindən sonra öz fəaliyyətinə innovasiyanı tətbiq edən hər bir iqtisadi subyekt özünün inkişafından əlavə Milli iqtisadiyyatın inkişafına da təkan verir. Dövlət iqtisadiyyatın tənzimlənməsində, şəraitə uyğun, çevik, məqsədyönlü, tədbirlərin həyata keçirməklə, proqnozlara əsaslanan dövlət proqramları həyata keçirməklə və nəticə etibarilə, informasiya-kommunikasiya texnologiyasının bütün sahələrdə tətbiqi əsasında innovasiyalı iqtisadiyyat formalaşdırmalıdır. Bu həm də qloballaşma və dünya iqtisadiyyatına inteqrasiyanının tələblərindən irəli gələn vəzifələrin həllini təmin edə bilər. İnnovativ sahibkarlıq haqqında əhəmiyyətli fikirləri ilə seçilən Jozef Şumpeter "The Theory of Economic Development" (1934) adlı kitabında yenilik anlayışına xüsusi əhəmiyyət verərək, yenilikçi yanaşmaları iqtisadi sistemlərin başlıca gücü olaraq qəbul edir. O, yeniliyin tətbiqi üçün beş istiqaməti qeyd etmişdir: 1. Müştərinin hələ ki, tanımadığı yeni bir məhsul növünü və ya mövcud bir məhsul növünün daha keyfiyyətli, yenilənmiş versiyasının ortaya qoyulması, 2. Yeni bir istehsal texnologiyasının formalaşdırılması (inkişaf etdirmək, icad etmək 3. Ölkədəki hər hansı istehsal müəssisəsinin daha əvvəlcədən girmədiyi yeni bir bazarın tapılması, 4. Yeni xammal və ya yarımfabrikatların tapılması, 5. Hər hansı sənaye sahəsində yeni təşkilatçılıq (idarəetmə) texnologiyasının formalaşdırılması[4] İnnovasiyaların inkişafı və tətbiqi, eləcə də innovativ məhsulların rentabelli istehsalı baxımından ABŞ nümunəsi dünyada lokomotiv rolunu hələ də oynamaqdadır. Bu mənada, ABŞ-da (Silikon Vadisi) formalaşdırılmış ekosistem dünyanın digər ölkələrində meydana çıxan innovasiyaların da inkişafı və tətbiqi imkanları baxımından əlverişli imkanlar ortaya qoyur. Belə vəziyyət isə, dünyanın müxtəlif yerlərindən beyin gücünün bu istiqamətə "axını"na zəmin yaradır. Ümumiyyətlə, ABŞ və digər nümunələri nəzərə alaraq, Azərbaycanda innovasiyaların inkişafı və tətbiqi sahəsində uğur qazanmaq üçün aşağıdakıların nəzərə alınmasının zəruri olduğu qənaətindəyik: 1. İxtisaslaşma imkanları və potensialının qiymətləndirilməsində yeni texnologiyaların tətbiqi məsələlərinə əhəmiyyət verilməsi; 2. Təbii potensial imkanlarının istifadəsində səmərəliliyin təmin olunması (regional imkanların elmi əsaslandırılmasına əhəmiyyət verilməli; 3. Təşəbbüskar yanaşmanın kütləviləşdirilməsi; 4. Sərbəst bazar şəraitinin formalaşdırılması; 5. Nəticə əsaslı elmi tədqiqat işlərininin maliyyələşdirilməsi prosesinə tolerant yanaşmanın təmin olunması və s. Kapitalist sistemdə innovasiya hər bir müəssisə üçün olduqca önəmlidir. Rəqabətin mövcud olduğu bazar iqtisadiyyatında hər bir firma uzun müddət bazarda qalmaq istəyirsə, aid olduğu sahədə yeniliklər etməli, məhsulun maya dəyərini aşağı salmaqla, daha keyfiyyətli xidmət göstərməlidir.
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 79 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan Fastcompany-ni 2018-ci ildə dünyanın ən innovativ şirkətlərinin siyahısını açıqlayıb. Listin başında mobil texnologiya nəhəngi Apple dayanır. Heç şübhəsizdir ki, Apple-ın innovasiyaya il ərzində milyardlarla vəsait xərcləməsinin əsas səbəbi bazarda rəqiblərinə rəqabətdə geri qalmamaq istəyidir[2]. İnnovasiyaların araşdırılması haqqında dünyanın müxtəlif beynəlxalq təşkilatları, araşdırma şirkətləri dövrü olaraq hesabat açıqlayırlar. Avropa Komissiyasının 1995-ci ildə yayınladığı “Green Paper on İnnovation” adlı hesabatında innovasiyanı ölkələr üçün əhəmiyyətini belə açıqlayır: “İnnovasiya müxtəlif rollara malikdir. Müəssisələr öz məqsədlərinə çatmaq üçün uzunmüddətli innovativ strateji planları vardır və eyni zamanda iqtisadi fəaliyyətləri üçün yeni sektorların yaranmasına və sənaye strukturlarının yenilənməsinə gətirib çıxara bilən strateji olmalıdır. İnnovasiya sahibkarlıq ruhunun qəlbindədir. Bütün yeni müəssisələr ən azından rəqibləri kimi yenilikçi olmalıdırlar. Onlar bazarda qalmaq üçün yavaş böyüsələr belə innovativ olmalıdırlar” [1]. İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının (OECD) açıqladığı hesabatda süni zəkanın sənaye sahələrinə əlavə edilməsi ilə innovasiyanın sürətini daha da artırmışdır. Hesabatda 2012 – 2015-ci illər ərzində Çin, Tayvan, Cənubi Koreya, Yaponiya və ABŞ ilk ondakı yüksək texnologiyaların 70- 100 %-ni inkişaf etdirirlər. İlk beş IP bürosunun (IP5) patentini aldığı məhsullarla ölçüldüyündə süni zəka (AI) texnologiyaları 2010 – 2015-ci illər arası ortalama 6% artmışdır. Bu da bütün patentlərdə orta illik artımdan iki qat artıqdır. 2015-ci ildə 18000 AI məhsulu üçün müraciət edilmişdir. Bu müraciətlərin 62%-dən artığı Yaponiya, C Koreya və ABŞ-ın payına düşür[3]. Nəticə Hazırda ölkələrin inkişaf səviyyəsi texnoloji yenilik yanaşmasına əsaslanaraq, bu sahəyə qoyulan sərmayənin miqdarı və inkişaf etdirdikləri innovasiyaların nəticələri ilə ölçülür. Bunu nəzərə alaraq planlanan iqtisadi siyasəti müəyyənləşdirən və icra edən təşkilatlar təşviqedici və dəstəkləyici funksiyalar nümayiş etdirməlidirlər. Texnoloji yeniliyin ən əhəmiyyətli komponenti tədqiqat və inkişaf fəaliyyətləri nəticəsində əldə edilən informasiyanın iqtisadi fəaliyyətə çevrilməsidir. İnformasiyanın texnologiya ilə yenilikçi prosesin iştirakçıları arasında problemsiz bir şəkildə paylaşılması lazımdır. Əldə edilən texnoloji yeniliyin paylaşılmasının önündəki maneələr, qəbul edilən innovasiya siyasəti ilə ortadan qaldırılmalıdır. Nəticədə, innovasiya tətbiq etmək istəyən sahibkar, və ya menecer tətbiq edəcəyi innovasiya layihələrini seçərkən onları çox dəqiqliklə araşdırmalı, riskli olub-olmaması, səmərəliliyi nöqteyi- nəzərindən seçməli, uğrlu və rəqabətə davamlı fəaliyyət göstərməsi üçün düzgün qərarlar verməlidir. Düzgün seçilmiş innovasiya layihəsinin nəticəsində isə, məhsulun çeşidi təzələnir, rəqabət qabiliyyəti yüksəlir, əhalini tələbatının ödənilməsinə kömək edir, istehsalın səmərəliliyi yüksəlir, məhdud resurslardan qənaətlə istifadə olunur, istehsal xərcləri azalmaqla mənfəət artır, yeniliklər sosial nəticələrlə səciyyələnir. Buna görə də fəaliyyətində uğur qazanmaq istəyən hər bir sahibkar istehsala innovasiyanı tətbiq etməlidir. Uzunmüddətli innovasiya siyasəti əsasında, Azərbaycanın inkişaf etmiş ölkələr ilə arasındakı fərqi azalda bilməsi üçün, texnologiyanın çox istifadə edildiyi, eləcə də ixrac yönümlü fəaliyyət göstərən texnoparkları inkişaf etdirməyə istiqamətlənmiş yeni strategiyaların tətbiqi zəruridir. ƏDƏBIYYAT: 1.
Commission, E. (December.1995). European Commission. Green Paper On Innovation. 2.
(n.d.). https://www.fastcompany.com/most-innovative-companies/2018. 3.
OECD. ( Paris. 2001). OECD. Cities and Regions in the New Learning Economy. 4.
Scumpeter, J. A. (1934). The Theory of Economic Development. In J. A. Scumpeter, The Theory of Economic Development (p. 66). Harvard University Press. 5.
Taymaz, E. (1993). “Sanayi ve Teknoloji Politikaları: Amaçlar ve Araçlar”. In E. Taymaz, “Sanayi ve Teknoloji Politikaları: Amaçlar ve Araçlar” (p. 550). ODTÜ Gelişme Dergisi, 20(4.
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 80 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan TANAP-IN AZƏRBAYCAN İQTİSADİYATINA TƏSİRİ Elçin Süleymanaov Bakı Mühəndislik Universiteti elsuleymanov@beu.edu.az Jalə Nadirova Qabil Azərsun Holding Jale.Nadirova@bazarstore.az
XÜLASƏ Azərbaycan neft və qazla zəngin bir ölkədir. Təbii sərvətləri ilə zəngin olan bir ölkə kimi Azəraycan mü- tərəqqi, durrsifikasiya edilmiş qərarlar verməlidi. TANAP bu qərarlardan biridi. TANAP layihəsi Bakı-Tbilisi- Ceyhan neft kəmərindən sonra əhəmiyyətli bir layihədir. TANAPın məqsədi təbii qazın Azərbaycan ŞahDəniz 2 qaz yatağından Türkiyəyə və Avropaya ixracıdır. TANAP`ın uzunluğu 1850 kilometrdir. Təqribən 6 milyard kubmetr qazın Türkiyəyə, qalan hissəsinin isə Avropaya ixracı planlaşdırılır. Açar sözlər: Azərbaycan, Türkiyə, Qaz, TANAP, Avropa IMPACT OF TANAP TO AZERBAIJAN’S ECONOMY ABSTRACT The Republic of Azerbaijan is one of the oil and gas rich country.As resource-rich country, Azerbaijan should make progressively diversified and global decisions.TANAP is one of this decisions.TANAP is an important project after Baku –Tiblisi- Ceyhan oil pipeline.The aim of the TANAP project is to bring natural gas produced from Azerbaijan’s Shah Deniz-2 gas field, and other areas of the Caspian Sea, primarily to Turkey, but also on to Europe.The length of TANAP is 1850 kilometers with an initial capacity of billion cubic meters of gas.Around six billions cubic meters of this gas is meant to be delivered to Turkey with the remaining volume to be supplied to Europe. Yüklə 8,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|