Iqtisodiyot asoslari

KONYUNKTURA SIYOSATI (FISKAL SIYOSAT) 
 
Iqtisodiy o‘sish va iqtisodiy rivojlanish 
Iqtisodiy o‘sishning eng ko‘p tarqalgan ikkita aniqlovchisi quyidagi-
lardir: 
- milliy mahsulotning ishlab chiqarishida foydalaniladigan omillar soni 
oshganligi yoki texnika va texnologiyaning takomillashgani natijasida real 
o‘sish; 
- yalpi milliy mahsulot real hajmining yoki aholi jon boshiga hisobla-
nadigan real daromadlarning oshishi. 
Nazorat tomonidan olganda 
iqtisodiy o‘sishning
quyidagi 
tiplarini
farqlaydilar: 
Intensiv
tip – texnika va texnologiyani takomillashtirish natijasida ish-
lab chiqarish potensialini oshirish. 
Aralash 
(real) tip – ishlab chiqarishda ishlatiladigan ishlab chiqarish 
omillarining miqdorini ko‘paytirish va texnika hamda texnologiyani 
takomillashtirish natijasida ishlab chiqarish potensialini oshirish. 
Ekstensiv 
– foydalaniladigan ishlab chiqarish omillari miqdorini 
ko‘paytirish natijasida ishlab chiqarish quvvatlarini oshirish. 
Iqtisodiy o‘sishning eng muhim omillari orasida quyidagilarni aytib 
o‘tish kerak. 
Bu omillarning bir-biriga o‘zaro ta’siri va harakati haqida umumiy 
tasavvurni ishlab chiqarish imkoniyatlarining qiyshiq chizig‘i berishi mum-
Iqtisodiy o‘sish omillari 
Talab omillari 
Taklif
omillari 
Taqsimot 
omillari 
Tabiiy resurslarning miqdori 
va sifati 
Mehnat resurslarining 
miqdori va
sifati 
Asosiy kapital 
hajmi 
Texnologiyalar

---

115 
kin. Bu qiyshiq chiziq tabiiy, mehnat resursi asosiy kapitalning ushbu beril-
gan miqdori va sifati bilan berilgan (ushbu) texnologik potensial asosida 
ishlab chiqarilishi mumkin bo‘lgan turli xil mahsulot chiqarishning variant-
lari qo‘shilishini eng yaxshi tarzda aks ettiradi. 
Iqtisodiy o‘sish sur’ati haqidagi axborotni quyidagi ko‘rsatkich ifodala-
shi mumkin: 
YaMM1 – hisobot yildagi milliy mahsulot; 
YaMMO – bazis yildagi milliy mahsulot.