Iqtisodiyot asoslari

tashqi iqtisodiy aloqalar (TIA)ni tartibga 
solishdan
ham foydalanadi. Buni har bir davlat mamlakatdagi ishlab 
chiqaruvchilarining tashqi iqtisodiy faoliyatini rag‘batlantirib borib, milliy 
iqtisodiyotning manfaatlarini ko‘zda tutgan holda qilishi kerak. Bunda 
davlat milliy iqtisodiyotni «haddan ortiqcha» tashqi raqobatdan himoya qi-
lishi kerak. Bu tartibga solish xo‘jalik-iqtisodiy faoliyatning hamma sohala-
rini qamrab olishi kerak. Bu soha esa o‘z ichiga quyidagilarni tashkil etishni 
oladi: 

u orqali aniqlikni oshirishga erishish mumkin bo‘lgan va yuzaga kel-
gan sharoitda mo‘ljalni to‘g‘ri olish va belgilangan topshiriqlarni tezroq ba-
jarish mumkin bo‘lgan soliq tizimini; 

u orqali korxonalar faoliyatini nazorat qilish va ularning foydali hara-
katlari, ishlarini faollashtirishni rag‘batlantirish mumkin bo‘lgan moliya-
kredit tizimini; 

milliy ishtirokchilarning tashqi iqtisodiy aloqalariga ta’sir qilishining 
eng qattiq vositasi bo‘lgan valyuta munosabatlarini; 

boj poshlinalari darajasini oshirish yoki pasaytirishni, ularni bekor qi-
lish yoki aksincha, joriy qilishni ko‘zda tutuvchi bojxona rejimini tartibga 
solishni. Bunday tartibga solish davlat idoralaridan erkin olib kirilishi yoki 
olib chiqilishi, qo‘shilishiga yo‘l qo‘yilmaydigan ma’lum miqdordagi to-
varlarni olib kirish, olib chiqish, tranzitiga maxsus ruxsat olishdan iborat 
bo‘lgan eksport, import tranzitni litsenziyalashtirishni ham ko‘zda tutadi. 

---

61 
Litsenziyalarning
quyidagi turlari mavjuddir: loyihaviy taqsimlash, ma-
lakalangan bosh litsenziyalar. 
Loyihaviy yoki loyiha litsenziyalari
kompaniyasiga, agar u to-
varlarni «nazorat qilinuvi» ro‘yxatiga kiruvchi tovarlarning katta miqdo-
rini jo‘natish (yetkazib berish)ni amalga oshiradigan bo‘lsa, yetti yilga-
cha bo‘lgan muddatga beriladi.