Suv bilan sovitish issiqlik almashinish qurilmasida amalga oshiriladi. Bu
qurilmalarda issiqlik eltkichlar ajratuvchi devor orqali yoki bevosita aralashtirish
natijasida issiqlik almashadi. Masalan, suvni gazlarga to’gridan – to’gri purkash
yo’li bilan sovutiladi.
Odatda sovitish uchun 15...25°S temperaturali oddiy suv yoki 8...12°S artezian
suvi ishlatiladi. Suvni tejash maqsadida ishlatib bo’lingan suvning temperaturasi
gradirnyalarda sovutiladi va qaytadan issiqlik almashinish jarayonida qo’llash
uchun qaytariladi.
Sovitish uchun zarur suvning massaviy sarfi issiqlik balansidan aniqlanadi:
йук ox c ox cб c б Q t Wc Gct t Wc Gct
(14)
bundan:
б ox c йук ox б t t c Q t t Gc W
(15)
bu yerda
G – sovutilayotgan issiqlik eltkichning massaviy sarfi, kg/soat;
s, s s -
issiqlik eltkich va suvning solishtirma issiqlik sigimi, kJ/(kg
K);
t b , t ox – issiqlik
eltkichning boshlangich va oxirgi temperaturasi, °S;
Q yo’q - atrof muhitga
yo’qotilayotgan issiqlik miqdori, kJ/soat.
Muz bilan sovitish bir qator mahsulotlar temperaturasini nolg’gacha sovitish
uchun qo’llaniladi. Mahlumki, muz mahsulotga issiqligini berish natijasida 0°S
gacha isiydi va erib boshlaydi. SHu paytda sovutilayotgan mahsulotdan issiqlik
ajratib olinadi. Sovitish jarayoni davomiyligi tajriba o’tkazish yo’li bilan
aniqlanadi.
Muz yordamida bevosita sovitish jarayonida mahsulot olib kirilayotgan
sovuqlik miqdori ushbu tenglamadan topiladi:
r L Q
(16)
bu yerda,
