часть
1
«
Новости
образования
:
исследование
в
XXI
веке
»
октябрь
, 2022
г
1067
sa’y-harakatlarini muvofiqlashtiradi. Qarorlar birbiri bilan samarali hamkorlik qiladigan
jamoa a’zolari tomonidan qabul
qilinadi;
● strategiyalar va ta’lim berish butun bolalarning rivojlanishini ta’minlaydi va har bir
alohida bolaning maxsus rivojlanish ehtiyojlarini
hisobga oladi;
● maxsus ehtiyojli bolalar bilan ishlash individual bolaning rivojlanish
xaritasi, bolalarning kuchli tomoni va ehtiyojlarini inobatga olgan holda
tuzilgan;
● dasturlarning samaradorligi muntazam baholanadi; barcha manfaatdor tomonlar
jalb etiladi (oila a’zolari, pedagoglar, boshqa mutaxassislar);
● barcha pedagoglar maxsus ehtiyojli bolalarni o‘qitish va rivojlanish xususiyatlari
haqida tushunchaga ega bo‘lishlari, treninglar orqali maxsus tayyorgarlikdan o‘tib,
malakasini oshirishi, maxsus adabiyotlarni o‘rganishlari kerak.
Individual xususiyatlar quyidagicha:
● bilish jarayonlari (xotira, idrok, tafakkur, tasavvur, diqqat-e’tibor,
nutq);
● qiziqishlar;
● tendensiyalar;
● qobiliyatlar;
● xarakter;
● temperament;
● oila va jamiyat madaniyati va boshqalar.
Bolalar bilan alohida suhbatlashish
Pedagoglar har bir bolaning individual xususiyatlarini hisobga olishlari kerak.
Ushbu xususiyatlarning ba’zilarini kuzatish orqali aniqlash mumkin emas. Balki
bolalar bilan gaplashib, ularning oilada nimani qadrlashi, nimaga qiziqishi haqida
ma’lumotlarga ega bo‘lish, buning uchun ota-onasi bilan suhbatlashish maqsadga
muvofiqdir.
Oila va jamiyat madaniyati
Bizning
madaniyatimiz,
asosan,
biz
nimani
o‘ylayotganimizni,
nimani
qadrlayotganimizni va qanday yo‘l tutayotganimizni belgilaydi. Bolalar o‘z oilasi va jamoa
madaniyatiga muvofiq tarzda hayotga ijtimoiy moslashadi. Biz bolalar ehtiyojlariga ularning
oilaviy madaniyati va jamoa madaniyatini hurmat qiladigan tarzda javob berishimiz kerak.
Pedagoglar bolalarning imtiyozlari va qiziqishlari, til muammolari, noyob qobiliyatlari va
oilaviy an’analarini hisobga olishlari kerak.
Yosh
Aksariyat uch yoshli bolalarning harakati va o‘ylashi to‘rt yoki besh yoshli bolalarga
qaraganda boshqacha bo‘ladi. Shuning uchun bolaning rivojlanish bosqichlari bilan