Исследование в XXI веке октябрь, 2022 г 1065 inklyuziv ta’limda individual xususiyatlar
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Новости образования : исследование в XXI веке » октябрь , 2022 г 1071 qiziqishi va qobiliyati bor. Shaxsni tarbiyalash va yaxshi bolalar jamoasini yaratishda eng yaxshi natijalarga erishish uchun pedagog tarbiyalanuvchilarning individual xususiyatlarini o‘rganishi va tushunishi kerak. Bu esa pedagog oldida turgan barcha pedagogik vazifalarning muvaffaqiyatli hal etilishini belgilaydi. Individuallashtirish ikki qismga o‘zaro bog‘liq – bolaning individual xususiyatlarini o‘rganish va tushunish hamda pedagogik individual yondashuvni topish yoki yaratishdan iborat. Bolani har tomonlama tarbiyalashning majburiy va zaruriy sharti uning individual sifatlarini rivojlantirishdir. Birinchidan, individual yondashuv bolaning ijobiy sifatlarini mustahkamlaydi va kamchiliklarni bartaraf etadi. Ta’lim va tarbiya jarayonida bola sifatining faqat kuchli tomonlariga tayanish lozim. Individual xususiyatlarni o‘rganishda bolaning ota-onasi bilan, uning oilasi bilan tanishish, oiladagi turmush tarzi va munosabatlarini bilish muhim ahamiyatga ega. Ikkinchidan, shuningdek, pedagog bolaning psixologiyasini bilmasdan turib individual yondashishi mumkin emas. Psixologiya bola tushunchasini shaxs sifatida belgilaydi. Shaxsning shakllanishi uchun oliy nerv faoliyatining xususiyatlari kata ahamiyatga ega: temperament faoliyatga, samaradorlikka, xulq-atvor muvozanatiga va turli tashqi sharoitlarga moslashish qobiliyatiga ta’sir qiladi. Xarakter insonning shakllanishiga ham ta’sir ko‘rsatadi. Xarakter – shaxsning o‘ziga xos xususiyatlari majmui, u o‘zingiz va boshqa odamlarga nisbatan harakatlarda, mehnat qilishda namoyon bo‘ladi. Xarakter tug‘ma emas, balki ta’lim va tarbiya jarayonida shakllanadi. Uni doimiy ravishda rivojlantirish kerak. Eng muhimi, xulq madaniyatini rivojlantirish: uyda, kattalar, tengdoshlar bilan muloqotda, o‘yinda, guruhda, boshqacha aytganda, bolalarning axloqiy sifatlarini tarbiyalashdir. Uchinchidan, individual yondashuv bola faoliyatini hisobga olmasdan va uning atrof- olamga munosabatini, bola manfaatlarini hisobga olmasdan iloji yo‘q.Faol faoliyatda shaxsiy sifatlar va xarakter rivojlanadi. Faoliyat maqsadga muvofiq va ongli bo‘lishi kerak. Bolalar bilan olib boriladigan barcha ta’limtarbiya va pedagogik ishlarda individual yondashuvni kuzatish lozim. Individual yondashuv pedagogdan ko‘p sabr-toqat, turli murakkab vaziyatlar va xatti-harakatlarni tushunish qobiliyatini talab qiladi. Barcha hollarda sababni topish kerak, u salomatlik, temperament, ekologik sharoitning ta’siri bo‘lishi mumkin. Har kuni bolalar harakatlarini har tomonlama va chuqur tahlil qilish talab etiladi. Bolaning nima uchun salbiy harakat qilishini tushunish kerak, shunda, harakatning sababini o‘rganish va unga ta’sir qilish yo‘llarini topish, unga yondashish usulini to‘g‘ri aniqlash mumkin. Turtinchidan, bolalarning individual qobiliyatlarini o‘rganish bolani tizimli kuzatish, u bilan pedagog o‘rtasida aloqa o‘rnatishni talab etadi. Faqat bola bilan ishonchli munosabatlarni o‘rnatish orqali siz uning xarakterining xususiyatlarini tushunishingiz mumkin. Kattalarning unga bo‘lgan qiziqishi, iliq munosabati va bolaga |