Исследование в XXI веке январь, 02 г 809 mehnat nizolari tushunchasi va turlari



Yüklə 172,88 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/13
tarix07.01.2024
ölçüsü172,88 Kb.
#209580
növüИсследование
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
I.Akramov


часть
2
 
«
Новости
образования

исследование
в 
XXI 
веке
»
январь
, 202
3
г 
813 
tekshiruvni amalga oshiruvchi organlarga yoxud yakka mehnat nizolarini ko‘rib chiquvchi 
organlarga murojaat etmasdan yoki murojaat qilgan holda tiklashga va (yoki) ushbu 
huquqni amalga oshirish borasidagi to‘siqlarni bartaraf etishga qaratilgan mustaqil 
ravishdagi qonuniy harakatlari tushuniladi. 
Xodim o‘z huquqi buzilganligi haqida bilgan yoki bilishi kerak bo‘lgan paytdan 
e’tiboran mehnat huquqlarini o‘zi himoya qilishni amalga oshirishga haqli. 
Xodim o‘zini o‘zi himoya qilishni to‘xtatish to‘g‘risida o‘z xohishiga ko‘ra istalgan 
paytda qaror qabul qilishga haqli. 
O‘zini o‘zi himoya qilish maqsadida xodim o‘z hayotiga va sog‘lig‘iga bevosita tahdid 
soluvchi ishni bajarishni, Shuningdek ish beruvchining talabiga ko‘ra quyidagilarni: 
mehnat shartnomasida nazarda tutilmagan ishni; qonunga xilof yoki hayotini va 
sog‘lig‘ini xavf ostiga qo‘yadigan, xodimning yoxud boshqa shaxslarning sha’ni va qadr-
qimmatiga, ishchanlik obro‘siga putur etkazadigan harakatlarni bajarishni ish 
beruvchini yoki o‘zining bevosita rahbarini yoxud ish beruvchining boshqa vakilini 
yozma shaklda xabardor qilgan holda rad etishi mumkin. 
Ishni bajarishdan bosh tortish paytida, holatlar bartaraf etilgunga qadar, xodim 
mehnat qonunchiligida va mehnat qonunchiligi normalarini o‘z ichiga olgan boshqa 
hujjatlarda nazarda tutilgan barcha huquqlarni o‘zida saqlab qoladi. 
O‘zini himoya qilish - bu mehnat huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya 
qilishning noYurisdiksiya bo‘lmagan shakli hisoblanadi. Yakka va jamoalarga doir mehnat 
nizolari bo‘lgan xodimning va (yoki) xodimlarning buzilgan mehnat huquqlarini ko‘rib 
chiqish va hal qilish hamda tiklash va qonuniy manfaatlarini qondirish uchun tegishli 
Yurisdiksiya organlariga murojaat qilishi o‘z-o‘zini himoya qilish shakllaridan biri deb 
e’tirof etilishi mumkin emas. Qonun chiqaruvchi o‘zini himoya qilish hamda yakka va 
jamoalarga doir mehnat nizolarini ko‘rib chiqish va hal qilish o‘rtasidagi farqni ajratishi 
bejiz emas. 
O‘zini himoya qilish xodimning shaxsiy mehnat huquqlarini himoya qilish maqsadini 
ko‘zlaydi (masalan, ish jarayonida hayot va sog‘liqni himoya qilish huquqi). O‘zini himoya 
qilish huquqini xodim boshqa xodimlardan mustaqil ravishda amalga oshiradi. 
O‘zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksi xodimlarning mehnat huquqlarini 
o‘zini o‘zi himoya qilishning faqat bitta shakli - mehnat majburiyatlarini bajarishdan bosh 
tortishni nazarda tutadi. O‘zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksi 219-moddasiga 
binoan
4
, xodim ish jarayonida uning hayoti yoki sog‘lig‘iga tahdid soladigan holatlar 
Yuzaga kelganligi to‘g‘risida darhol ish beruvchiga xabar beradi. Ushbu holatlar mehnat 
muhofazasiga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshiruvchi organlar tomonidan 
tasdiqlangandan so‘ng, ish beruvchi ularni bartaraf qilish choralarini ko‘radi. Agar zarur 
choralar ko‘rilmagan bo‘lsa, xodim hayoti yoki sog‘lig‘iga tahdid soluvchi holatlar bartaraf 
etilgunga qadar tegishli ishni bajarishni rad etishga haqlidir. Ushbu davr mobaynida xodim 
4
O‘zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksi 219-moddasi 


Международный
научный
журнал

6
(100), 
Yüklə 172,88 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin