İstifadə olunan ixtisarların siyahısı

1.2. İdarəetmə qərarlarının təsnifatı
Müəssisələrdə müxtəlif təşkilati səviyyələrdə çoxlu sayda müxtəlif qərarlar qəbul edilir. Qərarlar onlarin müxtəlif cəhətlərini əks etdirən bir çox əlamətlərlə xarakterizə olunurlar. Bu əlamətlərin toplusu idarəetmə qərarlarının təsnifatını verməyə kömək edir. Cədvəl 1.1.-də idarəetmə qərarlarının təsnifat sxemi verilir [1].

Həll edilən məsələlərin xarakteri qərarların tətbiq sahəsini və cəlb olunan ekspertlərə qoyulan tələbləri təyin edir. Bir neçə məqsədin olması kompleks, çoxməqsədli qərarların hasilinə imkan verir.

Bir şəxs tərəfindən qəbul edilən fərdi qərarlar onların formalaşdırılması üçün az vaxt tələb edirlər, daha yüksək yaradıcılıq səviyyəsi və yeniliklə xarakterizə olunurlar. Lakin fərdi qərarlar səhvlərin riskinin yüksək olması və alternativ variantlarının sayının az olması ilə səciyyələnirlər. Nəticədə qeyri-optimal qərarların qəbulu ehtimalı yüksək olur.

Qrup qərarlar peşəkar mütəxəssislərdən ibarət işçi qrup tərəfindən hazırlanır və fərdi qərarlarla müqayisədə bir sıra üstünlüklərə malikdirlər. Qrup qərarların keyfiyyəti yüksək olur, belə ki, onların formalaşdırılması zamanı çoxlu sayda mümkün variantlara baxılır. Nəticədə səhv qərarın qəbulu ehtimalı azalır. Kollektiv qərarın əsas çatışmazlığı onun operativliyinin aşağı olmasıdır, belə ki, qrupun formalaşdırılmasına, müzakirə üçün materialların hazirlanmasına,idarəetmə qərarlarının təsnifatı:

Cədvəl 1.1

Əlamətlər	Qərarların növü
Həll edilən məsələlərin xarakteri	Elmi-texniki, texnoloji, iqtisadi, təşkilati sosial, ideya-tərbiyəvi
Qərar qəbulunun səviyyəsi	Bütövlükdə müəssisə, müəssisənin bölmələri, ayrı-ayrı işçilər səviyyəsində
Məqsədlərin sayı	Birməqsədli, çoxməqsədli
Qərar qəbul edən subyekt	Fərdi, kollektiv (qrup şəklində)
Qüvvədə qalma vaxtı	Strateji, taktiki, operativ (cari)
Dövrülük	Bir dəfə, təkrarlanan
Formallaşdırma dərəcəsi	Proqramlaşdırılan, proqramlaşdırılmayan
Əsaslandırma üsulu	İntuitiv, mühakiməyə əsaslanan,rasional
Mürəkkəblik dərəcəsi	Sadə, mürəkkəb, unikal
Qərarın qəbul edildiyi şərait	Müəyyənlik şəraitində, risk şəraitində və qeyri-müəyyənlik şəraitində qəbul edilən qərarlar
Qərarın təsir istiqaməti	İdarəolunan obyektin içərisinə və sərhəddindən kənara istiqamətlənən

Qrupun üzvlərinin problemlə tanışlığına, variantların müzakirəsinə və razılaşdırılmasına xeyli vaxt tələb olunur.