85
O‘rganganimizdan xulosa chiqaramiz
1. Nima sababdan IX–X asrlarda Turon hududidagi aholining etnik shaklla-
nishida qarluq va o‘g‘uzlarning ta’siri kuchliroq bo‘ldi?
2. Sinfdoshlaringiz bilan to‘rt jamoaga bo‘linib, quyidagi jadval asosida ma’lu-
motlarni tahlil qiling.
Rofe ibn Lays Horun ar-Rashidga qarshi xu-
ruj qilib Samarqandni olganida Horun ar-Rashid
Harsama A’yaini Rofe ibn Laysga qarshi urushga
yubordi. Rofe Samarqandni hisor qildi va Harsama uni qo‘lga olish-
dan ojiz qoldi. Bu hodisa sabab Ma’mun Horun ar-Rashid
bilan birga Xurosonga kelgan va Horunning dili shu ish
bilan g‘oyat darajada mashg‘ul edi.
Ma’mun mahalliy zodagon Asadning o‘g‘illariga xat
yozib, ularga Rofe bilan urushda Harsamaga yordam
berishni buyurdi. Asad o‘g‘illarining da’vatiga ko‘ra
Rofe Harsama bilan sulh tuzdi va ular o‘rtasida qu-
da-andalik vujudga kelib, Horun bu ishdan xotirjam bo‘ldi.
Rofening butkul Xurosonni olib qo‘yish xavfi bor edi, (shuning
uchun) bu sulhning tuzilishi Ma’mun uchun juda yoqib tushdi.
Horun mana shu safar vaqtida Tusda vafot etdi.
Ma’mun xalifalikka o‘tirgach, Asad ibn Somonxudotning
o‘g‘illariga o‘sha qilgan yax shiliklari evaziga bittadan e’tiborli
shaharni berdi... G‘asson Xuroson amirligidan bekor etilib, To-
hir Husayn Xuroson amiri bo‘lganda ham Tohir u viloyatlarni
Asadning o‘g‘illari qo‘lida qoldirdi va ularning eng kattasi bo‘l-
gan Nuh ibn Asadga sarpo kiygizdi.
Abu Bakr Narshaxiy, «Buxoro tarixi»
Manbalarda
Q
ar
lu
ql
a
r
O
‘
g‘
u
z
l
a
r
To
Dostları ilə paylaş: 
