Ix bob. Fuqarolarning shaxsiy huquq va erkinliklari i-§. S h a X siy huquq va erkinliklar tushunchasi

4-§. Наг kimning s h a ’ni, obro'siga qilin gan tajovuz-
lardan, sh a x siy h ayotiga a ra lash ish dan him oyalanish va
turar jo y d a x lsiz lig i huquqi, y o zish m a va so'zlashuvlarni
sir saqlanish huquqi
K onstitutsiyaning 27-moddasida: “H a r kim o'z sh a’ni va 
obro'siga qilingan tajovuzlardan, sh ax siy hayotiga aralashishdan 
himoyalanish va tu r a r joyi daxlsizligi huquqiga ega.
Hech kim qonun nazarda tu tg a n hollardan va ta rtib d an tash- 
qari birovning tu r a r joyiga kirishi, tin tuv o 'tk az ish i yoki uni ko'z- 
dan kechirishi, yozishm alar va telefonda so 'zlash u v la r sirini oshkor 
qilishi m um kin e m as”, - deb m u s ta h k a m la n g a n .
Inson boshqa mavjudotlardan s h a ’ni, qadr-qim m atiga, obro'ga 
egaligi bilan farq qiladi. Qadr-qimmati q ad rla n g a n d a g in a , u o'zining 
hayotini munosib qura oladi. S h u n in g u ch u n in so n n in g sha’ni, 
obro'si himoya qilinadi. H ar bir kishi o'z hayotini o'zi xohlagan- 
cha tashkil qiladi. Bunda u boshqalarga z a r a r yetkazm asligi, qo- 
nun-qoidalar asosida yashashi, foydali m e h n a t bilan shug'illanishi 
zarur. Insonlarning sha’ni, obro'siga z a ra r keltiruvchi har qanday 
harakat taqiqlanadi. Biror-bir harakat natijasida in so n n in g sha’ni, 
obro'siga zarar yetsa, unga tegishli choralar ko'riladl, .v,
Demokratik m am lakatim izda har bir kishi o'zining sha’ni, 
qadr-qimmati, obro'sining buzilishiga olib keluvchi 
xatti-harakat-
lardan himoyalanish huquqiga ega.
Kishilarning sh a’ni, obro'sini himoya qiluvchi tegishli 
vositalar
bo lib, ular orasida sud alohida muhim rol o'ynaydi. H ar bir kishi 
o'zining sha’ni obro'sini himoya qilishni so'rab su d g a murojaat qi­
lish huquqiga ega.
Insonning sha’ni, obro'siga tu rm ush sharoitida, xizmat 
vazifasi­
ni bajarish jarayonida putur yetishi m um kin. Shunday hollarda ular 
sudga murojaat qilishlari mumkin. Sud ishni ko'rib, inson shani, 
o b rosining buzilishi hollarini aniqlasa, tegishli choralar koradi. 
Bunday choralar natijasida aybdorlarga turli jazolar berilishi, zarar 
ma naviy va moddiy tomondan qoplanishi m um kin.