İxtisas: Amerikaşünaslıq Şöbə:Əyani Kurs: III qrup: 036 Tələbə: Moon Lee Kafedra: Həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyi Fərdi iş Kafedra müdiri

MM-in dinc dövrdə hərbi vəziyyətə gətirilməsi üsulları və əhalinin köçürülməsi
Köçürmə tədbirlərinin yerinə yetirilməsi fövqəladə hallarda əhalinin mü­hafi­zə­si­nin ən səmərəli üsullarından biridir.Köçürmə tədbirləri həm sülh dövründəki fövqəladə hallarda (təbii fəlakətlər, qə­za­lar və katastrofalar zamanı), həm də müharibə dövrünün fövqəladə hallarında (mü­asir kütləvi qırğın vasitələri işlədilərkən) əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün həyata keçirilir.
Köçürmə (təxliyə) - adamların həyatı və fəaliyyəti üçün təhlükə yaranan ra­yon­lar­dan əhalinin mütəşəkkil surətdə çıxarılıb (nəqliyyatda və piyada) təhlükəsiz ra­yon­larda (zonalarda) yerləşdirilməsi üzrə tədbirlər kompleksidir.Kö­çürmə tədbirləri əhalini təhlükəli sahələrdən (zədələmə ocaqlarından) təh­lü­kə­siz rayonlara vaxtında çıxarmağa və bununla da fövqəladə halların təsirindən tö­rə­yən tələfatı maksimal dərəcədə azalmağa imkan verir.
Keçmiş müharibələrdə, xüsusən də Böyük Vətən müharibəsi və Azərbaycanda Dağ­lıq Qarabağ münaqişəsi dövründə köçürmə işləri geniş tətbiq edilmişdi. Ha­zır­da, sülh dövründə Çernobıl atom elektrik stansiyasında (ÇAES) qəza ilə əlaqədar ola­raq geniş köçürmə işləri aparılmış, bu stansiya ətrafındakı 30 km-lik zonadan, həm­çinin Ukraynanın, Belorusiyanın və Rusiya Federasiyasının bir sıra yaşayış mən­təqələrindən əhali çıxarılmışdır.Daşkənddə zəlzələ, Gürcüstanda daşqınlar, İsmayıllı rayonunda sürüşmə və digər föv­qəladə hallarla əlaqədar da köçürmə işləri olmuşdur.Keçmişdə həyata keçirilən köçürülmə tədbirləri müasir dövrdəki müharibələr şə­ra­itində nəzərdə tutulan köçürülmələrdən prinsipcə fərqlidir. Məsələn, I I Dünya mü­haribəsi zamanı əhali düşməndən əks tərəfdə yerləşən uzaq rayonlara kö­çü­rü­lür­dü.
Müasir şəraitdə köçürülmə düşmənin nüvə zərbələri endirəcəyi ən çox ehtimal edi­lən şəhərlərdən və obyektlərdən əhalinin çıxarılıb bu şəhərlərin hər tərəfindəki bü­tün təhlükəsiz rayonlarda yerləşdirilməsini nəzərdə tutur.Köçürmə tədbirləri və fövqəladə hallar ehtimal olunan rayonlarda sülh və mü­ha­ri­bə dövrlərində adamların həyatı və sağlamlığı üçün təhlükə yaranarkən qısa müd­dət­də ya qabaqcadan, ya da zədələyici amillər əhaliyə bilavasitə təsir göstərərkən dər­hal yerinə yetirilməlidir.Köçürmə tədbirləri düşmən tərəfindən müasir adi silahlar və kütləvi qırğın va­si­tə­ləri tətbiq edilməsi, həmçinin təbii fəlakətlər, güclü istehsalat qəzaları baş ver­məsi ehtimalları nəzərə alınmaqla çox variantlı planlaşdırılmalı, yaranmış və­ziy­yət­dən asılı olaraq köçürmə işlərinin müxtəlif variantlarda yerinə yetirilməsi nə­zər­də tutulmalıdır. Müharibə dövründəki fövqəladə hallarda (FH) köçürülmə bu məqsədlə gö­rü­lən tədbirlər kompleksi daha böyük həcmli və geniş dairəsinə səciyyəvi olacaqdır.