Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги

 
 
 
 
 
 11.3. Logistika tizimida nazoratni o‘rnatish 
 
Logistika tizimi tashkilotda boshqaruvni samarali tashkil etishga yordam 
beradi, qaysiki u boshqaruv jarayoniga bog‘liq bo‘lmagan holda bir qancha 
xarakterli xususiyatlarga egalik qiladi, ular quyidagilar:
- tashkilotning strategik maqsadlarining mavjudligi;
- strategik maqsadlar uchun bo‘ysunadigan taktik (rejani) maqsadni ishlab 
chiqish;
- aniq maqsadlarga mos keladigan o‘lchov birliklarini to‘g‘ri tanlash;
- tanlangan birlikning nazorat raqami yoki aniqlangan me’yori (masalan, 
buyurtmani bajarish muddati); 
- boshqaruv jarayoni haqidagi axborotlarni standart, me’yor yoki nazorat 
raqamlari bilan qiyoslash;
- qiyoslash natijalari bo‘yicha qaror qabul qilish;
- boshqaruv ta’siri natijlarini nazorat qilish. 
Yuqorida aytilganlarni amalga oshirishni tartibga solish logistika tizimida 
nazoratni o‘rnatishga yordam beradi (33- chizma).
Ichki ta’siri 
33-chizma. Logistika tizimida nazoratni o‘rnatish 
Tashqi ta'sir 
Chiqish 
natija 
Kirish 
maqsad 
O’lchov 
birligi 
O’lchamlar, 
standartlar, 
mе'yorlar 
Boshqaruv 
jarayoni 
Ta'sirni tartibga 
solish 
Oraliq natijalar haqida 
axborot 
Qiyoslash 

---

123 
Boshqaruv tizimi kirish qismiga ega, ya’ni boshqaruv ierarxiyasi darajasiga 
bog‘liq holda aniq maqsadga ega. Har doim ham boshqaruvning aniq davri 
jarayonida maqsadlarga erishish muvaffaqiyatli bo‘lavermaydi. Ma’lum bir 
faoliyat turidagi muvaffaqiyat boshqa faoliyatda muvaffaqiyatsizlikka olib kelishi 
mumkin. Maqsadga erishish yo‘lida faoliyat natijalarining o‘lchov birligi turini 
aniqlash katta ahamiyatga ega. Bunday bosqichdan so‘ng nazorat qilish 
boshlanadi. Masalan, sizga yangi mahsulotni o‘zlashtirish bo‘yicha javobgarlik 
buyurildi va siz birinchi navbatda ushbu mahsulotning yuqori sifatli bo‘lishidan 
manfaatdorsiz. 
Ayni 
paytda 
buxgalterlar 
ishlab 
chiqarish 
harajatlarini 
kamaytirishdan, iqtisodchilar esa uning samaradorligidan manfaatdorlar. Jamoa 
bilan ishlash tajribasi shuni ko‘rsatadiki, agar xodimlarning diqqati aniq 
o‘lchamga jalb qilinsa, qabul qilingan nazorat raqamlari keskin bo‘ladi.