Ызбекистон республикаси олий ва ырта

 
Ommaviy 
marketing
strategiyasiga
amal 
qiluvchi 
korxonalar 
muvaffaqiyatining 
asosiy 
omillari 
bo‘lib, 
mahsulot 
ishlab 
chiqarishning 
standartlashganligi va ommaviyligi hisoblanadi. Uni qo‘llashni mahsulot butun 
bozorga yoki uning yirik segmenti uchun mo‘ljallangan hollarda tavsiya qilinadi. 
Differentsial marketing strategiyasi 
korxonada bozorning bir necha segment-
larida ular uchun maxsus ishlab chiqilgan mahsulot va marketing dasturi asosida 
faoliyat yuritishni talab qiladi. Bu o‘zlashtirilayotgan har bir bozor segmentiga 
chuqur kirib borish orqali sotish xajmini o‘sishiga imkon yaratadi.
 
Yo’naltirilgan marketing
korxona faoliyatini bir yoki bir necha bozor seg-
mentiga yo‘naltirilishini talab qiladi. Buning asosiy sharti tanlangan segmentlarda al-
batta foyda yuqori darajada bo‘lishi kerak. Bu strategiya resurslar cheklangan holatda 
qo‘llash tavsiya qilinadi va mazmuniga ko‘ra bozordagi o‘z o‘rnini egallash 
yo‘nalishiga mos keladi. Undan kichik korxonalar foydalanishi maqsadga muvofiq 
bo‘ladi
.
 
8.2. Korxonaning tovar siyosati
 
Tovar siyosati o‘z ichiga quyidagi yo‘nalishlarni oladi
16
:

assortiment siyosati; 

yangi mahsulotni yaratish; 

mahsulot sifati sohasidagi korxona strategiyasi; 

dizayn strategiyasi;

tovarning bozor atributlari (belgilari);

servis xizmatini tashkil etish strategiyasi. 
16
Qarang, Бринк И.Ю., Савельева Н.А. Бизнес-план предприятия. Теория и практика / Серия «Учебники и учеб-
ные пособия» - Ростов н/Д. «Феникс», 2003. - 179 - 188 betлар 

---

79 
Assortiment siyosati
o‘z ichiga quyidagilarni oladi: tovarlar assortiment 
guruhlarini umumiy soni; alohida tovarlar umumiy sonini; assortimentlar guruhi 
doirasida har bir alohida tovarni taklif variantlari. 
Tovar nomenklaturasining tuzilmasini alohida tovarlar hayotiylik davrining 
bosqichlari, tovarlar hayotiylik davrini uzaytirish usullari, korxonaning tovarlar 
strategiyasini asoslanishini tashkil etadi.
Assortiment siyosati bo‘yicha ma‘lumotlarni 8.2-jadval shaklida berilishi mumkin
8.2-jadval 
Korxonaning assortiment siyosati. 
Assortiment 
guruhi 
Tovar 
turi 
Modeli 
Mahsulot 
tuzilmasi 
Tovar 
hayotiylik 
davri 
bosqichi 
Tovar hayo-
tiylik davrini 
uzaytirish 
usuli 
Tovar 
strategiy
asi 
Korxona faoliyatining biznes-rejasini ishlab chiqishda u tomonidan ishlab 
chiqarilayotgan turli tovarlarning hayotiylik davri bir-biriga ulanib ketishiga e‘tibor 
berish lozim. Bu shuni bildiradiki, bir tovarga to‘yinish yuzaga kelganda ikkinchi bir 
tovarni ishlab chiqarishga kiritish kerak bo‘ladi. Aks xolda bozordagi sotish mi-
qyoslarini oldini olish qiyin bo‘ladi.