Muddatidan avval so‘ndirilishi mo‘ljallangan evroobligatsiyalar. Ko‘plab
uzoq muddatli obligatsiyalar emitent tomonidan muddatidan avval (ma’lum bir imtiyozli
davriy oraliqda) so‘ndirilishi mumkin. Xususiy korporatsiyalar o‘z obligatsiyalari
nominaliga qo‘shimcha ravishda ma’lum bir miqdordagi mukofotni qo‘shgan holda
qaytarib sotib olishni mo‘ljallaydilar, davlat obligatsiyalari esa nominali bo‘yicha
qaytarib sotib olinadi.
Qaytarib sotib olish huquqi – buni optsionlarga o‘xshash xususiyati bo‘lib, emitent
bunday huquqqa ega hisoblanadi. Bunday optsionda boshqa obligatsiyalarga nisbatan o‘z
muddati davomida yuqori daromadli va nisbatan arzon naxda sotiluvchi, muddatidan
oldin so‘ndirilishi mo‘ljallangan obligatsiyaning aniq narxi bo‘ladi. Agar bozordagi foiz
stavkalar pasaysa, emitent obligatsiyalarni qaytarib sotib olishga harakat qiladi va emitent
o‘z majburiyatlarini kichik foiz stavkalarda qayta moliyalashtirish inkoniyatiga ega
bo‘ladi. Muddatidan avval obligatsiyalarni so‘ndirish sharti ularni qiymatini aniqlashni
qiyinlashtiradi.
Evroobligatsiyalarning kupon stavkasi. Obligatsiyalarning kupon to‘lovlarini
hisoblashning bir nechta standartlari mavjud. Evroobligatsiyalar bozorida va amerika
korporativ obligatsiyalar bozorida oy kunlari 30 kun, yil kunlari 360 kun deb hisoblash
qabul qilingan. Oyning 31 sanasi 30 sanaga almashtiriladi. Shuning uchun turli
sanalardagi kunlar soni quyidagi formula orqali hisoblanadi.
KS = (2 yil – 1 yil)*360 + (2 oy – 1 oy)*30 + (2 kun – 1 kun)
Asosiy foiz stavkasi darajasini aniqlashda mo‘ljal qilib odatda LIBOR olinadi.
Lekin bu har doim emas, masalan 1954 yilda birinchi marta 250 mln. AQSh dollari
miqdoridagi evroobligatsiyalarni AQSh g‘aznachilik majburiyatlari foizi + 35 bazis punk
miqdorida suzuvchi kupon stavkasi darajasida belgilab joylashtirgan. Birinchi uch oyda
uning stavkasi LIBOR stavkasidan 0,3 foizga past bo‘lgan.
