Boshqacha aytganda, har ikki holatda ham, chet elliklar ush bu mamlakat kapilal zaxirasining m a ’lum bir qismiga (ulushi- ga) ega bo'lishadi. Tashqi iqtisodiy faoliyat uatijasidan olingan ijobiy qokiiqlar, «foyda», mamlakatning xalqaro kapital za- xirasi sifatida rasrniy oltin-valuta zaxirasiga jamlanadi. Shuning uchun ham, yuqorida keltirilgan to ‘lov balansining makroiqti- sodiy tormulasi qisqacha (sodda) ko‘rinish bo‘lib, unga m a m lakatning oltin valuta zaxiralari harakati (OR — official reserves) ning hisobi q o lshiimagan. O R ning o ‘zgarishi davlalning oltin valuta ja m g ‘arm asining kamayishi yoki ko'payishini o ‘zida ifo- dalaydi. Bunda kapital harakati hisobi bilan b o g i iq b o ‘lgan o p e - ratsiyalar kirmaydi. 260
To‘lov balansining yakuniy makroiqtisodiy modeli 1 1 1 1
v 1 1
1avj ko‘rinishga ega: (I - S) + X n + OR - 0 Shunday qilib, joriy operatsiyaiar hisobi qoldig‘i. nafaqa! xalqaro kapital harakati hisobi qoldig‘i bilan, balki ((1 — S )+ OR) su m m a bilan tenglashtiriladi. 10.5. To‘lov balansiga ta ’sir etuvchi om illar va uni tartibga solishning asosiy usullari T o‘lov balansi m am lakatning jahon x o ‘jaligidagi ishtiroki, ko‘lam i, tarkibi va tashqi iqtisodiy aloqaiari to ‘g‘risida to ‘liq tasavvurni shakllantirib, unda, bular bilan birga quyidagilar ham aks etadi: — tovarlar, kapital va xizmatlar importiga b o ‘lgan talab va eksport taklifi bilan aniqlanadigan milliy iqtisodiyotdagi tarkibiy muvozanatsizlik; — iqtisodiyotni bozor va davlat orqali tartibga solish holatidagi o ‘zgarishlar;
