Jahon ijtimoiy iqtisodiy geografiyasi B Bahritdinov va b 1
transport uzellari hududlarida va asosiy transport qlari bylab aholining hududiy kontsentratsiyasi va ishlab chiqarish jadallashuv sharoitida yl harakati xavfsizligini ta’minlash zarurati; yo’lovchilar tashish paytida qulaylik darajasi oshirilishiga nisbatan talabning kuchayishi; transport rivojlanishining ekologik xususiyatini hisobga olish va qafiylashtirish zarurati (hududni tasarrufdan chiqarish masalalari shular jumlasidan); umuman transport sohasida va boshqa sohalarda energiya sarfini kamaytirish zarurati. Qayd etilgan barcha omillar yuk va ylovchilar tashish tarkibida avtomobil, shuningdek, havo transporti rivojlanishining ilgarilab borishiga, xalqaro transport kommunikatsiyalarining takomillashuviga, transport vositalari aylanmasining tezlashuviga, aralash turdagi yuk ortilmaydigan aloqalarning rivojlanishiga, transport vositalari va xizmatlarining ixtisoslashuviga, xalqaro klamdagi yirik ixtisoslashgan transporti taqsimotiga oid markazlarning paydo blishiga olib keladi. JAHON TRANSPORT TIZIMINING ASOSIY KO'RSATKICHLARI Jahon xjaligi transport sig’imining o’zgarishiga urushdan keyingi davrda ma’lum barqarorlik xos - umumiy yuk aylanmasi, umumiy yolovchi tashish hajmi yalpi milliy mahsulot o’sish sur^atiga mos tarzda o’sib bordi (birmuncha ortda qolgan holda). 40 yil davomida bir tonna ishlab chiqarilgan maqsulotning bir tonnasiga nisbatan jahon yuk aylanishi solishtirma salmog’i uchdan birga, jon boshiga yuk tashish va aholining kilometrik harakatchanligi 3,5-4 baravar ko’paydi. Jahon transport tizimining asosiy ko’rsatkichlari va ulaming dinamikasi quyidagi - jadvallarda keltirilgan. So’nggi o’n yilikda aloqa yllari turlari bo’yicha transportning umumiy uzunligi birmuncha barqarorlashdi. Ayni paytda tarmoqda jiddiy sifat o’zgarishi