Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

kuzatilmoqda: elektrlashtirilgan temir yllar, yl qoplamasi takomillashtirilgan 
avtomagistrallar, yirik diametrli quvurlar davomiyligi ortib bormoqda. Tashishlarga 
oid malumotlar bajarilayotgan transport ishlarining klamidan dalolat
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bermoqda: so’nggi 40 yilda jon boshiga yuk tashish 2,8 dan 98,0 ming кт.да 
ortdi, ylovchilar aylanmasi -1,0 dan 3,2 ming yo’lovchi. кт.да ortdi. Tashishlar 
rivojlanishining dinamikligini ta’kidlash mumkin - ish hajmi 7 baravardan ortdi 
va sib bormoqda.
Jahon yuk aylanmasida, va yo’lovchi tashish aylanmasida bitta, eng muhim 
transport turi ajralib turibdi. Snggi paytlarda uning ulushi kpayib 
yuk aylanmasida - dengiz transporti, ylovchi tashishda - shaxsiy 
foydalanishdagi yengil avtomobil.
Alohida transport turlari orasida tashishlar tarkibi zgarishi kuzatilmoqda. 
yuk tashishda temir yl transporti bilan uning asosiy raqibi - avtomobil transporti 
0
’rtasidagi nisbat 4:1 dan 1,2:1 gacha, quvurlar ulushi (neft, mahsulot va gaz 
quvurlari) 4,2 dan 12,8 foizgacha ortdi, ichki suv transporti ahamiyati kamaymoqda. 
Ylovchi tashishda havo transporti temir yo’l transportiga yaqinlashmoqda. Avtobus 
transporti temir yo’l transportidan 1970 yildayoq o’zib ketdi.
7-Jadval
Jahon transporttanmog4 dinamikasi, ming kmda__________
Aloqa yllari turi
1950 y.
1970 y.
1980 y.
1999 y.
Temir yl
1320
1340
1248
1180
Shu jumladan, 
elektlashtirilgan
60
125
164
200
Avtoyllar
15 540
19 700
22 300
24 000
Shu jumladan, qattiq 
qoplamali
7645
12150
16000
22
000
Ulardan
takomillashgani
2920
5860
9210
13 000
Kema qatnaydigan 
daryolar va kanallar
560
525
540
550
Neft va mahsulot 
quvurlari
175
395
520
680
Magistral quvurlar
186
545
760