Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

uning mahsuldoriigi juda past bo’lsa, ham (diniy ta’qiqlar esa go’sht iste’moli 
va ishlab chiqarishni) pasaytirmoqda. Mollarning soni kattaligi bilan Braziliya 
(163 mln.)f Xitoy (116 mln.), AQSH (101); Argentina (52) va Rossiya (32) kabi 
davlatlar ajralib turadi.
Rivojlangan davlatlarda hozirgi kunda ham yuk tashuvchi (tuya, ot, eshak, 
lama) hayvonlar bor. Hozirgi kunda ham chorvachilikning issiq iqlimda Osiyo va 
Afrika yarim cho’l va chollarida ko’chmanchilik mavjud, u yerda tub aholi asosiy 
mahsulot olinadigan (sut, gsht, jun) poda bilan ko’chadi. Ko’p rivojlangan 
davlatlarga (Buyuk Britaniya, AQSH) intensiv dala yemi ishlab chiqarishga va 
tloqlarga asoslangan tovar chorvachiligi xosdir. Shu bilan birga rivojlanish va 
rivojlanayotgan davlatlarda tabiiy yaylov, o’rmon va yarim cho’llardan 
foydalanadigan chorvachilikning asosiy ekstensiv katta maydonlari mavjuddir 
(Avstraliya, Kanadaning g’arbi, AQSH, JAR). XX asr boshida YuTyunen 
ta’kidlashicha, intensiv chorvachilk hamma yerda shahar bo’yi zonalariga to’g’ri 
keladi. Transportning mukammaligi tufayli intensiv chorvachilikning boshqa qulay 
tabiiy sharoitlar joylariga ko’chgan. Yevropa zonasi yaqinida cho’chqachilik va 
qo’ychilik rayonlari paydo bo’ldi. Chorvachilkk mahsulotlari ishlab chiqaruvchilar 
bu katta kapitalistik fermalar, latifundiyalar, kooperativ korxonalardir. Rivojlangan 
davlatlarda molning mahsuldorligi (gshti, molning sut berishi, juni, tuxumi) 5- 
6 marotaba yuqoriroq.
Mahsuldorlikning umumiy o’sish tendentsiyasi ba’zi bir davlatlarda kapital 
kirishi tufayli qisqarmoqda (masalan: sobiq Sovet davlatlari, 0 ’rta Sharqiy 
Yevropada). Go’sht chorvachiligi teng mo’tadil va issiq iqlimda ham joylashgan. 
Faqat Afrikada zeze pashshasi (uyqu kasalligini keltirib chiqaruvchi) tufayli, tropik