Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

Osiyo demografik portlash zagiga yaqin joylashgani holda rimliklarning Reyn 
bilan Duny rtasida bunyod etilgan qal’a devoridan uch asr muqaddam ajralib 
olishga uringan.
Ushbu davrda mintaqviy sivilizatsiyalar diffuziyasi va integratsiyasini asosiy 
harakatlantiruvchi kuchi feodal imperiyalar va din blgan. Feodal imperiyalar 
yuksak darajada markazlashgan qulchilik imperiyalariga kra kp qavatli 
ierarxiyaga ega bolgan, ulaming qudrati imperatorlar obryi va armiyasiga, 
davlatni idora qilish qobiliyatiga bog’liq blgan. Imperiyalar ekspansiyasi turlicha 
natijalarga olib kelgan. Agar imperiya zagi madaniyati unga singib ketgan va 
qo’shni xalqlarga nisbatan yuqori blsa, bu xalqlaming madaniyati boyigan, 
rivojlanish jadallashgan. Aksincha blsa - vassal xalqlarning kuchi qarshilikni 
bostirishga yo’naltirilar, madaniyati vayron bo’lgan, madaniyatining kplab 
yutuqlari umuman yo’q bo’lib ketar edi. Ammo har ikki holatda ham 
uo'rtalashtirilganw
madaniyatning tarqalishi chegaralari kengayib borar edi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Dinlar feodalizm davrida o’zining eng yuqori ta’sirchanligiga erishdi. 
Dinlardagi tub zgarishlar qulchilik tuzumi krizisning eng asosiy oqibatlaridan 
biri bldi. Imperiyalar markazlardan turib qadimgi zrlab joriy etilgan, yon-atrofni 
bosib olish va bo’ysundirish vositasi blgan va hatto buning uchun qrqinchi 
odam qurbonliklari bilan bog’liq etnik dinlar o’rniga dissidentlik dinlari paydo 
bla boshladi. Bu dinlar etnik va ijtimoiy mansublikdan qat’i nazar mehribon va 
adolatli xudolarni izlovchi qullar rtasida paydo bo’ldi. Bunda xudolari nafaqat 
samoviy bo’lgan, balki yerdagi aniq vakillari - musolari va payg’ambarlari mavjud