Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

yashnaganidan sng tanazzulni boshidan kechirar hamda barcha yangiliklarga
- shakllanayotgan feodal munosabatlarga, xristianlikka, varvarlik madaniyatiga 
jiddiy qarshilik krsatar edi. Rim hali uzoq davr mobaynida qulchilik va majusiylik 
markazi bolib qolgan. Ayni paytda u arbiy Yevropaning eng yirik madaniy kuchi 
blib, xalqlarning buyuk kchishidan sng qaror topa boshlagan millatlarning 
shakllanish jarayoniga ulkan ta’sir krsatgan. IX asrgacha lotin tili imperiya 
xarobalarida shakllangan davlatlarning rasmiy tili blib qolgan va ulaming zi 
tili va yozuvi shakllanishi uchun zamin yaratgan (butun roman-german guruhi). 
Lotin tili ham jonli til blmay, Yevropa tili, keyinchalik xalqaro munosabatlarga 
oid jahon tili, cherkov va fan tili blib qoldi. X asrda Germaniya atrofida 
Yevropadagi eng yirik erlar birlashuvi qaror topgach, uni obr uchun Germaniya 
millatlaming muqaddas Rim imperiyasi deya atashgan, uning imperatorlari 
qurol ishlatib blsa ham toj kiyish uchun Rimga borishgan.
Sharqiy Rim imperiyasi grek madaniyati markazi blmish yerlarda ham 
qulchilikning Rimdagi kabi avj nuqtasiga erishmagan. Ayni paytda Konstantinopol 
atrofida shakllangan yangi markazda qulchilik innovatsiyalarning kirib kelishiga 
to’sqinlik qila olmagan. 325-yildayoq bu yerda xristianlik davlat dini deb e’lon 
qilingan, Konstantinopol pravoslav dini tarqalgan jahon markazi blgan,
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

keyinchalik Yevropaning ming yil hukm surgan qudratli feodal imperiyasi -  
Vizantiyaga aylangan. VI asming rtalariga kelib Vizantiya hukmronligi sobiq 
Rim imperiyasi hududida Karpat Alp, Pireneya tog’laridan janubga tomon ta’sir 
krsatgan. Rim ham, Ravenna ham Vizantiya provintsiyalariga aylangan va