Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

feodalizm davridan boshlab, mintaqaga yevropaliklar bosishini boshlangan 
paytga qadar bu yerda Hindistonlik yoki xitoylik sivizilatsiyalarni hukmronligi 
saqlanib kelgan. Imperiyalar sulolalar va dinlar almashishi jarayonida 
mustamlakalarda ruhoniylar va vassallar almashiniuvi ham sodir blgan. Bu 
yerdagi ibodatxona majmualarining keng ko’lamliligi imperiyalar va dinlar 
markazlaridan tasiri kuchini kuchaytirishga, yangi zodagonlaming esa xudolarga 
va ularning yerdagi vakillariga sadoqat izhor etishga tayyorligini namoyishiga 
aylandi. Muammo shunda ediki, mintaqa uzoq vaqt Janubiy Xitoydan siqib 
chiqarilgan bosqinchilar ekspansiyasidan, Osiyo-Avstraliya kprigidan 
xalqlarning harakatlanishidan aziyat chekkan.
Kpincha mutaxassislar Janubiy-Sharqiy Osiyoning alohida makro- 
mintaqasini ajaratish tg’riligini, uning Hindiston va Xitoyning tarixiy hududlariga 
blib, ularni tegishli mintaqalarga qshish kerakligini muhokama qilishadi. 
Mustaqilik uchun ko’p asrlik kurash, xalq urf-odat va an’analarining jamlangan 
energiyasi - bu makromintaqalarni birlashtiruvchi muhim omillardir. Qayd etish 
mumkinki, feodalizm davrida ushbu omillar mintqaviy shakllanish rlini bajarish 
uchun yetarli kuchga ega blmagan. Undan sng boshlangan Yevropa 
mustamlakachiligi davri xalqlarining mustaqillikka, madaniy integratsiyaga 
intilishini yanada ko’proq bostirib kelgan. Endilikda esa, tmish xatolarini yengib 
o’tishga intilgan holda mintaqa davlatlari mustaqillik uchun kurashda 
birinchilardan blishdi, rivojlanish sur’ati va darajasi byicha Hindiston va 
Xitoydan zib ketishdi. Hozirgi kunda o’ziga xos madaniyatini shakllanantirishda 
davom etishmoqda.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---