Jahon tarixi

Kashfiyot — izlab topish, tekshirish natijasida topiladigan
va yaratiladigan ilmiy yangilik.
Savol va topshiriqlar
1. « Geografk kashfiyotkn» atamasiga izoh bering.
2. Qanday omillar Buyuk geografk kashfyotlarga sabab bo ‘Idi?
3. Dengiz savdo yo ‘llarini ochish ishiga boshchiiik qilgan X. Kolumb va
F. Magellan haqida nimalarni bilib oldingiz?
4. Avstraliya q it’asi nechanchi yiida kashf etildi?
5. Buyuk geografk kashfiyotlarning ilm-fan taraqqiyotida tutgan о ‘m i
haqida nimalarni bilib oldingiz?
6. Dunyo siyosiy xaritasidan dengiz sayyohlari borgan hududlarni
aniqlang.
9

---

Mulohaza uchun mavzu
N im a uchun XV asr oxiri — XVII asr davomida amalga oshirilgan 
geografik kasMyotlar «Buyuk geografik kasMyotlar» nomi bilan ataladi?
M ustaqil ish
Quyidagi jadvalni to'ldiring
Sayyohlar
IJIar kashf etgan o'lkalar
Kashf qiHngan yil
BUNI 0 ‘QING
Amerika qit’asi Xristofor Kolumbning jasorati tufayli kashf etilgan 
b o ‘lsa-da, G ‘arbiy yarimsharda qit’a mavjudligini buyuk bobomiz Abu 
Rayhon Beruniy bu kashfiyotdan deyarli 4—5 asr avval faraz qilgan 
edi. Alloma o ‘zining «Hindiston» asarida bunday deb yozib qoldirgan: 
«Yeming choragi m a’muradir. M a’m urani G ‘arb va Sharq tom ondan 
M uhit okeani (Atlantika va Tinch okeanlari) o ‘rab turibdi. Bu M uhit 
okeani, yerning obod qismini dengizlarning narigi tom onida boMishi 
m um kin bo ‘lgan quruqlik yoki odam yashaydigan orollardan ikkala 
yoq ( G ‘arb va S h arq )d an ajratib tu rad i» . 
0 ‘zbekiston M illiy
ensiklopediyasi. T.: 2000-y. 1-jild, 721-bet.
2-§. Yevropaliklarning mustamlakalar
uchun kurashi