Jahon tarixi

Jogir — harbiy xizmat evaziga in ’от etilgan yer.
Xolisa — davlat yerlari.
Savol va topshiriqlar
1. Hindistonda Boburiylar impetiyasi qay tariqa о ‘matiidi?
2. Akbarshoh qaysi xislatlari uchun «Buyuk Akbar»,
«M illiy
podshoh»,
«Xalq hukmdori» deb ulug'langan?
3. Akbarshoh va Avrangzebning imperiyada yurgizgan siyosatini
taqqoslang, ulaming о ‘xshash va farqli tomonlarini toping.
4. Boburiylar impetiyasi zaiflashuvi boshlanishiga sabab bo igan omillami
qayd eting.
5. Qanday omillar yevropaliklarni Hindistonning ichki ishlariga
araiashuviga imkon yaratdi?
Mustaqil ish
H indistonda Akbarshoh hukmronligining so‘nggi yillarida Buxoro 
xonligida qanday muhim o ‘zgarish yuz berganligini aniqlang.
20-§. XVI-XVIII asrlarda Xitoy
Siyosiy hayot. 
XVI asrda ham Xitoyda Min sulolasi 
• *
hukmronlik qilardi.
Xitoyda M in sulolasining hukmronligi qachon va qay tariqa 
o ‘matilgan edi?
Ayni shu asrda mamlakatda siyosiy holat keskinlashdi. 
Buning sabablari nimalardan iborat edi? Avvalo, jamiyat 
hayotini o‘rta asr ishlab chiqarish munosabatlari chuqur qam- 
rab olgan edi. Chunonchi, ishlab chiqarishda natural xo‘ja- 
lik ustun edi. Bundan tashqari, asosiy ishlab chiqaruvchi 
kuch — dehqonlarni holdan toydiruvchi ijaraga yer olib ishlash 
tartibi hamon chuqur ildiz otganligicha qolayotgan edi. Ijara 
haqi hosilning 50 foizini tashkil etardi.
75

---

Hukmdorning cheklanmagan hokimiyati esa barcha eski 
tartiblarning bosh tayanchi, har qanday yangilikning esa 
ashaddiy dushmani edi. Buning ustiga, XVI asrga kelib davlat 
hamda dehqonlar yerlarining katta yer egalari qo‘liga o ‘tish 
jarayoni kuchaydi. Ular bu yerlarni o‘z mulklariga aylantirishda 
hech narsadan qaytm adilar. Eng k o ‘p m iqdordagi yer 
imperator xonadonining qo‘lida to ‘plandi. Buning ustiga, ular 
hosildor yerlar ham edi. Ijara shartining og‘irligi asosiy ishlab 
chiqaruvchi kuch — dehqonlarni xonavayron qila boshladi. 
Bu esa butun imperiya hududida dehqonlar qo ‘zg‘oloni 
boshlanishiga olib keldi va u butun mamlakatni qamrab oldi.