Platon bu ideal davlatga Atlantika okeanidan geografik o‘rin va tarixdan muayyan vaqt berdi
— u 11500 yil oldin mavjud bolganini qayd etadi. Platon 70 yoshga tolgach, Atlantida haqidagi
afsonani eslash fursati yetdi. «Timey» va «Kritiy» dialoglarida Atlantida tarixi hikoya qilinadi.
Platon o‘z bobosi Timeydan, Timey — otasining Solon ismli yaqin do‘stidan, Solon esa — davlat
ishlari bilan Misrda bolgan paytida shu yerlik kohindan eshitgan rivoyat to‘g‘risida so‘z yuritiladi:
«To‘qqiz ming yil muqaddam sizlar Gerakl ustunlari (Gibraltar bo‘g‘ozi) deb ataydigan bo‘g‘oz
ortida Atlantida degan katta orol bolgan. Bu orolda qirollarning qudratli va ajoyib sulolasi yuzaga
kelgan. Bu sulola juda ko‘p mamlakatlarni o‘ziga bo‘ysundirishga harakat qilgan.
Ammo bir
nechta kuchli zilzilalar bu orolni qismlarga bolib tashlagan, keyinchalik u suv ostida qolgan va
butunlay yo‘q bolgan».
«Kritiy» dialogi manzarani quyidagicha toldirish imkonini beradi. Xudolar Yerni o‘zaro
bolib olganlarida, donishmandlik ilohasi Afihaga Gretsiya, Atlantida dengiz xudosi Poseydonga
tekkan. Poseydon orolda yashaydigan Kleyto ismli qizni sevib qolgan. Kleyto unga o‘nta o‘g‘il
tug‘ib bergan, Bu o‘g‘illarning har biri keyinchalik orolning o‘z qismida hokimlik qilgan va faqat
oliy hukmdor Atlas yoki yunoncha Atlantga bo‘ysungan. Atlantida aholisi yuksak axloqiy
me’yorlarni asrlar davomida saqlab kelgan. Lekin vaqt o‘tishi bilan ular juda izzattalab va ochko‘z
bolib qolganlar. Shunda Zevs ularni jazolashga qaror qilgan va orolni suvga g‘arq qilgan.
Atlantida haqidagi afsona katta ma’naviy mazmunga ega.
U axloqiy nopoklikdan
saqlanishga chaqiradi, ayni vaqtda, inson o‘z millatdoshlari va butun dunyo taqdiri uchun mas’ul
ekani haqida ogohlantiradi.
Hozirgi adabiyotlarda kosmos tafakkuri yoki kosmik aqlni anglatuvchi
Dostları ilə paylaş: