Jismoniy shaxslar
Yüklə 3,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
IX BOB. JISMONIY SHAXSLAR TOMONIDAN SOLIQ MAJBURIYATLARINI BAJARILISHINI NAZORAT QILISH ================================================== 9.1. Jismoniy shaxslar tomonidan soliq majburiyatlarini bajarilishini nazorat qilish maqsadida uchastka soliq inspektori faoliyatini tashkil qilish Soliq to‗lovchilar, soliq solish obyektlari hamda soliq solish bilan bog‗liq obyektlar to‗liq va o‗z vaqtida hisobga olinishini ta‘minlash maqsadida davlat soliq xizmati organlarida uchastka soliq inspektorlari lavozimi tashkil etiladi. Uchastkalarning chegaralari, shuningdek uchastka soliq inspektorlarining soni O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi belgilaydigan normativlar bo‗yicha belgilanadi. O‗zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‗mitasining 2014 yil 7 fevraldagi ―Davlat soliq xizmati organlarining uchastka soliq inspek- torlari faoliyatini takomillashtirish to‗g‗risida‖gi 47-sonli buyrug‗iga asosan, «O‗zbekiston Respublikasi davlat soliq xizmati organlarining uchastka soliq inspektori to‗g‗risida‖gi nizom tasdiqlandi. «O‗zbekiston Respublikasi davlat soliq xizmati organlari uchastka soliq inspektori to‗g‗risida»gi Nizom (keyingi o‗rinlarda - Nizom) O‗zbekiston Respublikasining «Davlat soliq xizmati to‗g‗risida»gi Qonuni, Soliq kodeksi, O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2010 yil 8 yanvardagi «Respublika soliq organlari tizimini yanada modernizatsiya qilish chora-tadbirlari to‗g‗risida»gi PQ-1257-son qarori, O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 12 yanvardagi «O‗zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‗mitasi faoliyatini tashkil etish masalalari to‗g‗risida»gi 14-son, 2000 yil 5 maydagi «Davlat soliq xizmati organlari faoliyatini huquqiy tartibga solishni takomillashtirish to‗g‗risida»gi 180-son va 2010 yil 21 maydagi «Davlat soliq xizmati organlari faoliyatini huquqiy tartibga solishni yanada takomillashtirish to‗g‗risida»gi 98-son qarorlariga muvofiq ishlab chiqilgan. Uchastka soliq inspektorlari o‗zlariga biriktirilgan uchastkada mol-mulk solig‗i va yer solig‗i to‗lovchi 285 jismoniy shaxslarni, shuningdek tadbirkorlik faoliyati bilan shug‗ullanayotgan jismoniy shaxslarni hisobga olish yuzasidan tegishli ishlarni bajaradilar hamda ular tegishli soliqlarni o‗z vaqtida to‗lashlarini nazorat qiladilar. Uchastka soliq inspektori ishini tashkil qilishning huquqiy va me‘yoriy asoslari bo‗lib «Davlat soliq xizmati to‗g‗risida»gi qonun, O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, Vazirlar Mahkamasi qarorlari, «Davlat soliq qo‗mitasi to‗g‗risida»gi Nizom hisoblanadi. Uchastka deganda O‗zbekiston Respublikasining «Fuqarolarning o‗zini-o‗zi boshqarish organlari to‗g‗risida»gi Qonuni va Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 10 iyuldagi 196-son qarori bilan tasdiqlangan «Fuqarolarning o‗zini-o‗zi boshqarish organlarini mahalliy davlat hokimiyati organlarida hisobga olish to‗g‗risida»gi Nizomga asosan tashkil etilgan mahalla (qishloq) fuqarolar yig‗ini hududida joylashgan jismoniy shaxslar egaligidagi mol-mulk obyektlari, yer uchastkalari, faoliyatida suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq to‗lovchi jismoniy shaxslar hamda yakka tartibdagi tadbirkorlarni davlat soliq xizmati organlarida hisobga olish, ularga soliq hisoblash hamda soliqlarning to‗lanishini doimiy nazorat qilib borishda bir uchastka soliq inspektoriga biriktiriladigan ish hajmi va soliq to‗lovchilar sonidan iborat bo‗lgan hudud tushuniladi. Uchastka soliq inspektori o‗z faoliyatida bevosita davlat soliq inspektsiyasining tegishli bo‗limi rahbariga bo‗ysunadi. Har bir uchastka soliq inspektori o‗ziga biriktirilgan hududni belgilovchi, davlat soliq inspektsiyasi boshlig‗i tomonidan tasdiqlangan hujjatga va «Uchastka pasporti»ga ega bo‗lishi shart. Uchastka soliq inspektori mazkur Nizom va lavozim yo‗riqnomasida zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarishga, uchastkasi bo‗yicha soliq obyektlari va subyektlari, hisoblangan va to‗langan soliqlar nazoratini har oy yakuni bilan dasturiy mahsuldan chiqariladigan hisobot ma‘lumotlari asosida olib borishga, dasturiy mahsulda ko‗zda tutilmagan hisobotlarni yuqori soliq organi tomonidan belgilanadigan shaklda yuritishga shaxsan javobgar. Uchastka soliq inspektorining ish tartibi davlat soliq inspektsiyasi boshlig‗i tomonidan tasdiqlanadi. Ish tartibi mahalliy sharoitdan kelib chiqqan holda va soliq to‗lovchilarga qulaylik yaratish maqsadida O‗zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksi talablariga muvofiq tarzda tashkil etiladi. 286 Uchastka soliq inspektori o‗z vazifalarini qishloq fuqarolar yig‗ini, mahalla qo‗mitalari va ichki ishlar uchastka nozirlari bilan hamkorlikda bajaradi, aholi o‗rtasida birgalikda tushuntirish ishlari olib boradi, fuqarolar yig‗inlari, mahalla qo‗mitalarida bo‗ladigan yig‗inlarda ishtirok etadi, amaldagi qonunchilikda belgilangan soliq va to‗lovlarni to‗lashdan bo‗yin tovlayotgan shaxslar bilan tushuntirish ishlarini olib boradi. Vakolatli idoralardan soliq obyektlari va subyektlari to‗g‗risida olingan ma‘lumotlar, imtiyoz huquqi bo‗yicha fuqarolar tomonidan DSIga taqdim etilgan tegishli hujjatlar hamda biriktirilgan hududda aniqlangan qonunbuzarlik holatlari bo‗yicha uchastka soliq inspektori tomonidan yozilgan bildirgilar kanselyariyada ro‗yxatga olinishi va tegishli bo‗limda alohida jildlarga tikib borilishi shart. Jismoniy shaxslardan undiriladigan soliqlarning byudjetga o‗z vaqtida tushishini ta‘minlash maqsadida uchastka soliq inspektori hisoblangan soliqlarni belgilangan tartibda aholidan bevosita naqd pul shaklida qabul qilishi va bank muassasasiga topshirishi mumkin. Bunda uchastka soliq inspektori ishlatilgan 5-shakl patta nusxalarini 2- ilovadagi shakldagi reyestr asosida DSIning hisob, tahlil va soliq statistikasi bo‗limiga topshiradi. Yakka tartibda mehnat faoliyati bilan shug‗ullanuvchi jismoniy shaxslardan soliq va to‗lovlar faqat bank muassasasi orqali undiriladi. Soliq to‗lovchilarning amaldagi soliq qonunchiligi bo‗yicha murojaatlariga joyida tegishli tushuntirishlar berilishini ta‘minlash, turli masalalar bilan soliq organiga kelib-ketishlaridagi noqulayliklarni kamaytirish maqsadida uchastka soliq inspektorlariga biriktirilgan aholi punktlarining uzoqligi va joylashishidan kelib chiqqan holda bir nechta uchastka soliq inspektoriga biriktirilgan uchastkalar birlashtirilgan holda Soliq tayanch punktlari tashkil etiladi. Soliq tayanch punktlari faoliyatini tashkil etish tartibi, har bir uchastka soliq inspektoriga biriktiriladigan hudud va soliq obyektlari soni Davlat soliq qo‗mitasining 2004 yil 3 maydagi «Uchastka soliq inspektorlari faoliyatini tashkil etishni yanada takomillashtirish chora- tadbirlari to‗g‗risida»gi 132-sonli buyrug‗i bilan tasdiqlangan me‘yor asosida belgilanadi. O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 12 yanvardagi «O‗zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‗mitasi faoliyatini tashkil etish masalalari to‗g‗risida»gi 14-sonli qaroriga 287 muvofiq uchastka soliq inspektorlari biriktirilgan uchastkasi hududida xizmat xonasi bilan mahalliy hokimliklar tomonidan ta‘minlanadi. Davlat soliq qo‗mitasining 2004 yil 3 maydagi «Uchastka soliq inspektorlari faoliyatini tashkil etishni yanada takomillashtirish chora- tadbirlari to‗g‗risida»gi 132-sonli buyrug‗i bilan tasdiqlangan «Soliq tayanch punktlarini jihozlash va inventarlar bilan ta‘minlash tartibi»ga asosan xizmat xonasi barcha zarur jihozlar, ko‗rgazmali stend, metodik qo‗llanmalar, kitoblar, daftarlar va boshqa blankalar bilan DSI tomonidan ta‘minlanadi. Uchastka soliq inspektori xizmat vazifasini bajarishda doimiy tarzda qishloq, mahalla va ko‗chalarda, noqulay iqlim sharoitida yurishi, olis masofalarga qatnashini hisobga olgan holda oylik transport xarajatlari DSI tomonidan har oylik ish haqiga qo‗shilgan holda to‗lanadi va kiyim-boshlari (qishki kostyum-shim, yozgi forma va oyoq kiyimi) har yili Davlat soliq qo‗mitasi tomonidan markazlashgan tartibda ajratiladi. Yüklə 3,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|