Journal of new century innovations

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
http://www.newjournal.org/ 

Volume–20_Issue-4_January_2023 
24 
o’rganishlari uchun poydevor bo’ladi. Impulsning saqlanish qonunini tushunib 
olishlari uchun o’quvchilarning o’zlari quyidagi savollarga kuzatishlari yoki 
tasavvuriga tayanib javob topishlari kerak bo’ladi: 
- kuch impulsi I=F*t, kuchning ta’sir vaqtiga bog’liq bo’lgan kattalikdir. To’satdan 
qo’limizga igna kirib ketdi, bu hodisa bir onda sodir bo’ldi, ammo shu holat sekin sodir 
bo’lganda nima bo’lar edi? Bizga bergan bu kuchning turtkisi katta bo’lar edi. 
- qiyalikdan bir qop paxta sirpanib tusmoqda, Siz uni bemalol ushlab qola olasiz, ammo 
shuncha qum yoki un tezlik bilan sirpanib tushsachi? Sababini tushuntiring kabi 
savollar berilishi lozim. Natija esa p= mv formulaga olib keladi. 
- suv havzasida qayiqda suzayotganingizda oldinga qarab birorta toshni otdingiz bunda 
qayiq qaysi yo’nalishda qanday tezlik bilan harakatlanadi; ikki aravacha bir-biriga 
qarab kelmoqda, to’qnashuvdan so’ng ular qaysi yo’nalishda qanday tezlikda 
harakatlanadi, yoki aravacha kelib tinch turgan aravacha bilan to’qnashdi, natija 
qanday bo’ladi? kabi savollarga o’quvchilarning javob topishi jarayonida ular 
aravachalarning massalari va tezliklariga bog’liq bo’lgan vaziyatlarga duch keladilar. 
Natijada ular bu hodisalarni to’g’ri talqin qilishga, formulalarini keltirib chiqara 
olishga muvaffaq bo’ladilar.[3] 
Xulosa: 
O’quvchilarni mantiqiy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish hozirgi texnika-
texnologiyalar va axborotlar asrida dolzarb muammmolardan biri bo’lib qolmoqda. 
Fizik hodisalarni tushunish, ularni tasavvur olamini, ilmiy dunyoqarashini kengaytirish 
uchun har bir darsda mavzuga mos jumboqlar tayyorlanib kelinishi va o’quvchilar 
bilan birgalikda muhokama qilinishi ularni to’g’ri fikr yurita olishiga yordam beradi. 
Masalan: 
- Nima uchun daryoda kichkina qum zarrasi cho’kib ketadi-yu, katta-katta kemalar, 
sollar cho’kmaydi? 
- Muzdan olov hosil qilish mumkinmi? 
- Nima uchun yo’l belgilari asosan qizil rangda bo’ladi? 
- Krandan oqib chiqayotgan suvga e’tibor bersangiz, yuqorigi qismi qalinroq, pastki 
qismi ingichkalashib borgan. Nima sababdan? 
- Suvning tubi tez oqadimi yoki ustki qismi? [ 1 ] 
- Nima uchun baland toqqa chiqqanimizda sog’ligimiz yomonlashadi? 
Bugungi kunda ta'lim modernizatsiya jarayonlarini boshdan kechirmoqda. Ta'lim 
sohasidagi davlat siyosatining asosiy prinsiplaridan biri bu "ommaviy foydalanish 
imkoniyati, ta'lim tizimining ta'lim tizimiga moslashuvchanlik, talabalarni tarbiyalash 
va o'qitish xususiyatlari." Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, yuqorida keltirilgan 
dasturlardan ma'ruza jarayonida qo'llash natijasida qisqa vaqt ichida kerakli axborotni 
tinglovchi va o'quvchilarga ko'rgazmali o'tkazish imkoniyati bor. Bu esa o'quv 
samaradorligini oshirishning muhim omili bo'lib xizmat qiladi.
 

---

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
http://www.newjournal.org/ 

Volume–20_Issue-4_January_2023 
25 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. Ya.I.Perelman “Qiziqarli fizika” Toshkent-2009y 6 bet.[1] 
2. K.Tursunmetov “Ma’lumotnoma” Toshkent-2007 y 13-15 betlar .[2] 
3. M.Yo’ldashev “8-sinf fizika darslik” Toshkent - 2010 105-122 betlar.[3] 
4.www.ziyonet.uz [4]