Jurnal 1918-yil dekabr oyidan chiqa boshlagan

O‘rganiladigan materialga motivatsiya beradigan umumiy shart-sharoit
-
larni yaratish.
Bizningcha, o‘quvchilarning tengligi, ijtimoiy tan olinish darajasidagi atmosferada 
yaxshiroq va yengilroq tushunish ko‘nikmasi rivojlanishi mumkin. Shuningdek, ijobiy 
emotsional va ijtimoiy muhit, balki do‘stlar davrasi, tozalik, maqsadga muvofiq tarzda 
jihozlanganligi, faollik imkoniyatlarining borligi shular jumlasiga kiradi.
2
. Mavjud motivatsiyalarga asoslanish.
Tushunish jarayonini iloji boricha o‘quvchilarga qaratish uchun o‘rganiladigan 
predmetni o‘quvchilarning ehtiyojlari bilan bog‘liq bo‘lishiga ahamiyat qaratish kerak. 
Bunga adresatlar analizi mos keladi. Bu yangi guruhning o‘ziga xos tomonlarini yozib 
berish, til ko‘nikmalarini egallaganligi, xulq namunasini, kasbiy tajribalarini, oilaviy va 
madaniy holati va o‘quvchi o‘rganishni xohlagan sohasi yuzasidan qaydlar qilishi lo
-
zim.
3. 
Maqsad va mazmunlarni o‘quvchini intilishiga undovchi qilib ifodalash.
O‘quvchini anglab-tushinish bo‘yicha natijalari to‘g‘risida xabardor qilib borilsa va 
maqsadlar shaxsiy maqsadlar bilan moslashtirilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi. Agar 
mavjud vaziyatda o‘qituvchi o‘quvchini maqsadlarini topishda qatnashishini ta’minla
-
sa, o‘quvchi o‘rganish vositalari va o‘rganish maqsadlarini o‘zi tuza olsa, bu foydali va 
samarali bo‘ladi.
4
. O‘quv predmetini qiziqarli taqdim etish.
O‘quv predmetini taqdim etilish 
tarzida o‘quvchi birlamchi motivlarni anglash-anglamasligini belgilab beradi. Unda bo
-
laning sezgi a’zolari ishtirok etishi ta’minlanadi. Natijada orginal mehnat vaziyatiga 
mos keluvchi holatlar yaratiladi. Bunda o‘quvchining o‘quv predmeti bilan faol tarz
-
da shug‘ullanib, birlamchi va ikkilamchi motivlar harakatga keladi. Italiyalik o‘qituvchi 
Mariya Montessori ham bolalarga o‘rganayotgan narsalarini ko‘rish, teginish, eshitish, 
hidlash yoki ta’tib ko‘rish imkoniyatini berish qanchalik kuchli ekanligini namoyish etdi. 
U sezgi idrokini kuchaytirish va bolaga hurmat bilan qarash orqali bola diqqatini uzoq 

---

61
vaqt ushlab turishga erishgan.
Ishonchli usuli- faol ta’limiy usullardir. Mazkur usullar o‘quvchilarda tushunish da
-
rajasini aniqlab berishga, kamchilik va yutuqlarni tahlil qilishga imkon beradi. Amaliyot 
shuni ko‘rsatadiki, nostandart narsalar yorqin esda qoladi. Faol ta’limiy usullar zerikarli 
hamda odatiy darslarni qiziqarli va tushunarli qilishi mumkin. Finlyandiya hukumati 
barcha sinf o‘quvchilari darsning har bir soati davomida 15 daqiqa o‘yin o‘ynash vaqti 
bo‘lishi to‘g‘risida qaror qabul qildi. Ilmiy tadqiqotlarda ham ushbu usulni qo‘llab-quv
-
vatlovchi bir qator tajribalar kuzatilgan. Faol usullar va yangi zamonaviy texnologiyalar, 
o‘quvchilarga mustaqil hayotda o‘ziga ishonchni shakllantiradi, yangi sharoitlarga tez 
moslashish va maqbul yechimlarni topa oladigan zamonaviy bilim, ko‘nikma va fazilat
-
larga ega bo‘lgan o‘quvchini tayyorlashga imkon beradi, murakkab masalalarga oson 
yechim topishga ko‘maklashadi.