Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

Ə d ə b i y y a t

Esambayev Mahmud 

Əlisoltanoviç [Mətn]                

//Azərbaycan Sovet Ensiklope-

diyası: 10 cilddə.- Bakı, 1980.- 

C.4.- S.95.

Məhərrəmova, T.  Milli qürur 

nümunəsi [Mətn] /Təranə 

Məhərrəmova //Kaspi.- 2010.- 

15 iyul.- S.15.

Tağıyev, A. “Mən rəqs 

edirəm...”: Sənət haqqında 

hekayələr [Mətn] /Aydın 

Tağıyev  //Qobustan: sənət 

toplusu.- 2011.- №4.- S.56-60.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

www.kino-teatr.ru

www.kultaz.com

15

Rəqqas

---

220

Teatr.Kino

85 

illiyi

Vasili  Şukşin

1929-1974

İYUL

Vasili  Makaroviç Şukşin  1929-cu 

il  iyul ayının 25-də Altay əyalətinin 

Biysk  rayonunun  Srostki  kəndində 

kəndli ailəsində doğulub. 

1960-cı  ildə  Ümumittifaq  Dövlət 

Kinematoqrafiya  İnstitutunun  rejis-

sorluq fakültəsini bitirmişdir. 1960-cı 

illərin əvvəllərində bir-birinin ardın-

ca  Şukşinin  bədii  əsərləri  işıq  üzü 

görməyə  başladı.  “Həqiqət”,  “Nur-

lu  ürəklər”,  “Stepkinin  məhəbbəti” 

hekayələri  1961-ci  ildə,  “İmta-

han”,  “Dirsəkli  vallar”,  “Jurnalisti-

ka  fakültəsindən  Jelya  Seleznyova” 

əsərləri  1962-ci  ildə  nəşr  olundu. 

1963-cü  ildə  “Kənd  sakinləri”  adlı 

ilk toplusu çapdan çıxdı. 1965-ci ildə 

qələmə  aldığı    “Lyubavinlər”  pyesi 

əsasında 1972-ci ildə “Lyubavinlərin 

aqibəti” filmi çəkilmişdir. 

Vasili    Şukşin    tarixi-inqilabi  ro-

manında  Stepan  Razin  haqqında 

“Sizə  azadlıq  gətirmişəm”  (1971) 

kinoromanı 

və 

hekayələrində 

xalq 

nümayəndələrinin 

dolğun 

xarakterlərini  yaratmışdır.  Həmin 

il  “Novıy  mir”  jurnalında  onun  iki 

hekayəsi dərc edilmişdir: “Əla sürü-

cü”  və  “Qrinka  Malyuqin”  (“Onlar 

Katundandırlar”  silsiləsindən).  Bu 

hekayələr əsasında Şukşin “Belə bir 

oğlan yaşayır” adlı ilk tammetrajlı fil-

minin ssenarisini yazmışdır. 1975-ci 

ildə “Mənim qardaşım” hekayə top-

luları nəşr olunmuşdur.

1974-cü  ildə  Bakıda  keçirilən 

VII  Ümumittifaq  kinofestivalında 

“Kalina  Krasnaya”  (“Qırmızı  başı-

nağacı”)  filmi  əsas  mükafata  layiq 

görüldü.  Filmdə  baş  rolda  Şukşinin 

özü  çəkilmişdir.  “Kalina  Krasnaya”  

filmində  sovet  gənclərinin  hünər 

göstərmək əzmi təsvir olunmuş, insan 

mənəviyyatı ilə meşşan təbiəti qarşı-

qarşıya  qoyulmuşdur.  1973-cü  ildə 

onun  “Xarakterlər”  adlı  hekayələr 

toplusu çapdan çıxmışdır. Toplu pro-

za  aləmində  böyük  hadisəyə  çevril-

miş  və  kəskin  müzakirələrə  səbəb 

olmuşdur.  Şukşin  “İki  Fyodor”, 

“Söz  istəyirəm”,  “Göl  sahilində”, 

“Onlar  Vətəni  müdafiə  edirdilər” 

filmlərində  aktyor  kimi  çəkilmişdir. 

Q.Tovstonoqov Böyük Teatrda Şukşi-

nin “Enerjili adamlar” pyesi əsasında 

tamaşa hazırlamışdır (bu, Şukşinin te-

atrla ilk əməkdaşlığı idi. Buna qədər 

o  öz  müəllimi  M.Romm  kimi  teat-

rı  sevmirdi).  Tamaşanın  son  məşqi 

1974-cü ilin iyununda Şukşinin işti-

rakı ilə keçirilmiş və müəllifə olduq-

ca gözəl təsir bağışlamışdır. Onun bir 

sıra  hekayəsi  dilimizə  tərcümə  edil-

mişdir. 

Yazıçı,  kinorejissor,

 

ssenarist  və 

aktyor Vasili Şukşin bir sıra orden və 

medallarla təltif edilmiş, fəxfi adlara 

layiq görülmuşdür.

O, 1974-cü il oktyabr ayının 2-də 

“Onlar Vətəni müdafiə edirdilər” fil-

minin  çəkilişi  zamanı  qəflətən  vəfat 

etmişdir.