«Kelishildi» Kollej uslubchisi G. K. Mannonova
Yüklə 269,62 Kb.
|
|
Sulfat kislota H2SO4–og`ir, rangsiz moysimon suyuqlik. Juda gigroskopik, namlikni yutib ko`p miqdorda issiqlik chiqaradi. Shuning uchun suvni konsentrlangan sulfat kislotaga quyish yaramaydi, kislota sachrab ketadi. Suyultirish uchun suvga oz–ozdan sulfat kislota quyiladi.
Sanoatda sulfat kislota olishning kontakt usuli eng katta ahamiyatga ega. Bu usul bilan istalgan konsentratsiyadagi H2SO4 ni, shuningdek oleum, ya`ni SO3 ning H2SO4 dagi eritmasini olish mumkin. Jarayon uch bosqichdan iborat bo`ladi: 1) SO2 olish, 4FeS2 + 11O2 = 2Fe2O3 + 8SO2 2) SO2 ni oksidlab SO3 ga aylantirish, 2SO2 + O2 ↔ 2SO3 3) SO3 dan H2SO4 olish, SO3 + H2O = H2SO4 Suvsiz H2SO4 70 % gacha SO3 ni eritadi. Odatdagi haroratda u uchuvchan emas va hidsiz. Qizdirilganda tarkibida 98,3 % H2SO4 bor eritma hosil bo`lgunga qadar SO3 ni ajratib chiqaradi. Suvsiz H2SO4 elektr tokini deyarli o`tkazmaydi. Konsentrlangan H2SO4 organik moddalardan–shakar, yog`och, tolalardan suv elementlarini tortib olib, ularni ko`mirga aylantiradi. Bunda H2SO4 ning gidratlari hosil bo`ladi. C12H22O11 + nH2SO4 = 12C + nH2SO4 •11H2O C + 2H2SO4 = CO2 + 2SO2 + 2H2O Uchuvchan bo`lmagan kuchli H2SO4 quruq tuzlardan boshqa kislotalarni siqib chiqaradi. Masalan, NaNO3 + H2SO4 = NaHSO4 + HNO3 Suyultirilgan H2SO4 standart potensiallar qatorida vodoroddan oldinda joylashgan metallarni eritadi. Konsentrlangan H2SO4 qizdirilganda deyarli barcha metallar bilan reaksiyaga kirishadi. Masalan: Cu + 2H2SO4 (kons) = CuSO4 + SO2↑ + 2H2O H2SO4 bosqich bilan dissotsilanadi: H2SO4 ↔ H+ + HSO4– HSO4– ↔ H+ + SO42– U ikki asosli kislota bo`lgani uchun ikki qator tuzlar (sulfatlar va gidrosulfatlar) hosil qiladi. H2SO4 + 2NaOH = Na2SO4 + 2H2O H2SO4 + NaOH = NaHSO4 + H2O H2SO4 + BaCl2 = BaSO4↓ + 2HCl Na2SO4 + BaCl2 = BaSO4↓ + 2NaCl SO42– + Ba2+ = BaSO4↓ Yüklə 269,62 Kb. Dostları ilə paylaş:
|