Moyli urug‘larning tuzilishi va tarkibi. Ko‘pchilik o‘simliklar urug‘dan ko‘payib nasl qoldiradi. Urug‘ yangidan unishi va o‘sishi uchun o‘simlik o‘z urug‘ida potentsial energiya yig‘ishi kerak. Bunday energiyani to‘plash va to urug‘ yerga tushguncha buzmasdan saqlashning eng yaxshi yo‘li moy to‘plashdir. Tabiat juda ham ajoyib, o‘simliklar o‘z urug‘ini bir rezervuar singari tuzib, uning ichiga kelgusi avlod uchun zarur bo‘ladigan oziqni moy, oqsil, fosforli va shakarli organik birikmalar shaklida joylaydi.
Urug‘lar moyliligiga ko‘ra uch qismga: 1) sermoy urug‘lar; 2) o‘rtacha moyli urug‘lar; 3) moyi kam urug‘larga bo‘linadi.
Sermoy urug‘larga: kunjut, kanakunjut, kungaboqar, zig‘ir; o‘rnacha moylilarga: chigit, eryong‘oq va moyi kam urug‘larga soya va shunga o‘xshash o‘simliklarning urug‘i kiradi. Sermoy urug‘lar tarkibida 56-57%, o‘rtacha moylilarda 36-55% va kam moylilarda 15-35% moy bo‘ladi. Lekin barcha o‘simliklarning urug‘i tarkibida ozmi-ko‘pmi moy, albatta, bo‘ladi. Bulardan faqat urug‘i sanoat ahamiyatiga ega bo‘lganlari ekiladi.
Dostları ilə paylaş: |