Kimyoviy analiz metodlari ma’ruza matni



Yüklə 3,86 Mb.
səhifə49/103
tarix20.11.2023
ölçüsü3,86 Mb.
#163257
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   103
analizning kimyoviy usullari o\'zbek (2)

Namunaviy misollar


1-misol. Titri 0,006320 g/ml ga teng bo‘lgan KMnO4 eritmasi kislotali va neytral muhitda tegishlicha Mn2+ va MnO2↓ gacha qaytarilgan. Eritmaning normalligini hisoblang.
Yechish. Eritmaning konsentratsiyasini quyidagicha hisoblash mumkin:

N = T ⋅1000 ; N
E
KMnO4
TH C O
= 2 2 4

4
EKMnO

Neytral muhitdagi yarim reaksiya tenglamasi:
MnO + 2H O + 3e  → MnO ↓+4OH

4 2 2
M KMnO 158
E = 4 = = 52,66 g
KMnO4 3 3
MnO kislotali muhitda MnO gacha qaytariladi.
4 2

  1. misol. Agar 0,1035 g oksalat kislota eritmasini titrlash uchun 25 sm3 KMnO4 eritmasi sarflansa, kaliy permanganat eritmasining titri va normalligi qancha bo‘ladi?

Eritmaning konsentratsiyasini oksidlanish-qaytarilish reaksiya- si asosida hisoblash uchun reaksiya tenglamasini tuzamiz:
5H2C2O4+2KMnO4+3H2SO4 = 2MnSO4+K2SO4+10CO2+8H2O
2 MnO + 8H + + 5e Mn2+ + 4H O

4
4 2
5 C2O − 2e  → 2CO2
2MnO +16H ++5C 2O 2  → 2Mn2+ + 8H + +10CO
4 4 2

Bundan:
M KMnO 158


E = 4 = = 31,61 g
KMnO4 5 5

EKMnO 4
MH C O H O
= 2 2 4 2
2
126,17
= 2 = 63, 03 g

NKMnO4
= 0,1035⋅1000 = 0, 06570 n
63

TKMnO
= 0, 0657031,61 = 0, 002070 g / ml

4
25



      1. Ikki valentli temirning miqdorini aniqlash


Permanganatometrik muhim analizlardan biri Fe2+ ionining eritmadagi miqdorini aniqlashdir. Misol tariqasida Mor tuzi (NH4)2(SO4)2•FeSO4 6H2O tarkibida Fe++ ioni miqdorini aniq- lashni ko‘rib chiqamiz. Bu aniqlash temir (II) tuzini KMnO4 erit- masi bilan titrlashda FeSO4 ning oksidlanib, temir (III) tuziga aylanishiga asoslangan:
2KMnO4 +10(NH 4 )2 SO4 +10FeSO4 + 8H2SO4 =
= 2MnSO4 + 5Fe2 (SO4 )3 + K2SO4 + 8H 2O

4 2
5Fe++ + MnO + 3H ++= Fe+++ + Mn++ + 4H O
Ma’lum hajm Mor tuzi eritmasini titrlash uchun qancha per- manganat eritmasi sarf bo‘lganligi aniqlangandan so‘ng KMnO4

eritmasining normalligidan foydalanib, tekshirilayotgan eritmada qancha Fe2+ ioni borligini topish mumkin.
Aniqlash tartibi. Mor tuzining ekvivalent massasi uning mole- kular massasiga tengligini hisobga olgan holda undan 250 ml sig‘imli o‘lchov kolbasida eritganda 0,1 n konsentratsiyali eritma hosil bo‘ladigan miqdorda tortib olinadi.
Tortib olingan Mor tuzini eritish uchun uni 250 ml li kolbaga o‘tkazib, kolbaning yarmiga qadar 2 n sulfat kislota eritmasidan qo‘shiladi. Aralashmani yaxshilab chayqatib, tuzning to‘liq erishiga erishiladi. So‘ngra kolbaning belgisigacha distillangan suv quyiladi, bunda eritma yaxshilab aralashtirib turiladi. Shundan so‘ng titrlash boshlanadi. Titrlash oksalat kislotani titrlashdagi kabi issiq eritmada emas, balki xona haroratidagi eritmada olib boriladi, chunki qizdi- rilganda Fe++ ioni havo kislorodi ta’sirida oksidlanadi.
Boshqa kolbada Mor tuzi eritmasidan pipetka yordamida 15,00 ml o‘lchab olib, KMnO4 ning ishchi eritmasi bilan titrlanadi. Oxirgi bir tomchi permanganat ta’siridan eritma och pushti rang- ga o‘tguncha titrlash davom ettiriladi. Aniq titrlash yana 1–2 mar- ta takrorlanadi va bir-biriga mos keladigan natijalarning o‘rtacha qiymati olinadi.
Masalan, 15,00 ml Mor tuzi eritmasini (Fe++ ionini) titrlash uchun kaliy permanganatning 0,1001 n konsentratsiyali erit- masidan o‘rtacha 14,95 ml sarflangan bo‘lsin, u holda Mor tuzi eritmasining normal konsentratsiyasi:

N Mor tuzi
N KMnO VKMnO
= 4 4
VMor tuzi
= 0,1001⋅14, 95
15

NMor tuzi = 0,14955 n
Fe++ ioni reaksiyada bitta elektron yo‘qotganligi sababli uning gramm-ekvivalenti gramm-atomiga, ya’ni 55,85 g ga teng bo‘ladi. Eritmaning normal konsentratsiyasi temirning ekvivalent massasi 55,85 g ga ko‘paytirilsa, 1 litr eritma tarkibidagi temir miqdori kelib chiqadi. Ammo analiz uchun tayyorlangan eritmaning hajmi 250 ml bo‘lgani sababli undagi temirning miqdori quyidagiga teng bo‘ladi:

qFe++
= 0,1495⋅55,85⋅250 = 2, 0874 g
1000

Yüklə 3,86 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   103




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin