Kimyoviy va oziq-ovqat texnologiyasi

Ishni bajarish tartibi
Nitrat N0₃ ionlarining miqdori tayyorlangan namunalarda, tuproq eritmasining tarkibida, o`simliklar va oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidan aniqlanadi. Har kuni o`lchov ishlaridan oldin asbob kalibrovka qilinadi. Agar kalibrovka paytida havo harorati 1°S va undan ortiqqa o`zgarsa, asbob qaytadan kalibrovka qilinadi.

Qayd etilgan natijalar CO idishga (62 mg/dm^Z) va CO 620 mg/dm³ bo`lgandagi farqi hisoblanadi, keyin esa elektrodlar CO 620 mg/dm³, CO 6200 mg/dm³) da tushirilgandagi natijalar farqi hisoblanadi.

Hisoblangan natijalar farqi 6-3 eV dan oshmasligi kerak, agar farq ortiq bo`lsa eM-01 elektrodini almashtirishda to`g’ri keladi. Kalibrovka qilingandan keyin nitrat o`lchagichning xamma klavishlari bosilib neytral holatga keltiriladi. Ish boshlagunga qadar yoki o`lchab bo`lgandan keyin har safar elektrod eM-01 eritmasining 10 mol/dm³ kontsentratsiyasi solingan idishga eVL-1M1 elektrodi esa distillangan suvga tushirib saqlanadi.

Nitrat ionlarining tayyorlangan namunalarda tuproq eritmasining tarkibida, o`simliklarda va oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidan aniqlanadi. Har kuni o`lchov ishlaridan oldin asbob kalibrovka qilinadi.

Agar kalibrovka paytida havo 1°S va undan ortiqqa o`zgarsa, asbob qaytadan kalibrovka qilinadi. Nitrat ionlarining kontsentratsiyasi aniqlanishi lozim bo`lgan mahsulotning harorati o`lchanayotgan, haroratdan ortiq bo`lmasligi kerak. Nitrat ionlarining kontsentratsiyasini o`lchash uchun nitrat o`lchagichning BKJI klavishi bosilib, elektrodlar o`lchanishi lozim bo`lgan aralashma solingan idish chayqalib, aralashma yaxshi aralashtirib 90 sekunddan keyin nitrat o`lchagichning ko`rsatmasi, qayd etiladi. Agar nitrat o`lchagichning ko`rsatkichi bo`linmadan kam natijani ko`rsatsa qo`shimcha «X100» klavishni bosib, agar 1 bo`linmadan kam natija ko`rsatsa unda «XI» klavishni bosib, asbobning ko`rsatmasi qayd etiladi.

Asbobning ko`rsatmasini bo`linma soniga ko`paytirib nitrat ionining kontsentratsiyasi aniqlanadi, bunda o`lchov diapozoni uchun bo`linma qiymati 2 mg/kg o`lchov II diapozoni uchun 20 mg/kg va III o`lchov diapozoni uchun 200 mg/kg bulib, kaysi diapozonda o`lchansa, shu diapozonga mos bo`lgan qiymat bo`linma soniga ko`paytiramiz. O`lchash tugagandan keyin eM-01 elektrodi eritmasining 10 mol/dm³ kontsentratsiyasi solingan idishga eVL-1M1 elektrodi distillangan suvga solib qo`yilgan va nitrat o`lchagichning hamma klavishlari neytral holatga keltiriladi. O`lchov natijalarini hisoblashga va sanalmani tanlayotgan paytda mahsulot tarkibidagi suvning mikrobi albatta hisobga olinishi shart. Oldingi natijalar xar bir muhitga mos uslubda xisoblanadi, 0407- 1988 y №048-89 ga nitratlar va nitratlarni o`simliklar tarkibidagi miqdorini aniqlash va suvning miqdorini borligiga karab II guruhga bo`linadi.

I-guruh. Bu guruhga tarvuz, qovun, bodring, pomidor, piyoz, karamlar kirib, tarkibidagi suv miqdori 80-90 % ni tashkil etadi.

II-guruh. Bu guruhga kartoshka, sabzi, lavlagi, turp, sholg’omlar kirib, tarkibidagi namlik 70-90 % ni tashkil etadi.

Bu mahsulotlar tarkibidagi nitrat ionlari miqdori quyidagi formula yordamida hisoblanadi: