Kitab-ibrahim-esas Layout 1
Yüklə 4,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Rafiq RZAYEV,
AMEA‑nın İqtisadiyyat İnstitutunun baş mütəxəssisi BÖYÜK VƏ TƏMƏNNASIZ DOST “B u həyatda ən böyük qazancım mənim dostlarımdır.” Bu sözləri biz vaxtaşırı İbrahimin dilindən eşidirdik. O İbrahim ki, sözün əsl mənasında böyük və təmənnasız dost idi. Dost sözü ilə təmənna sözünün yanaşı işlənməsi bəlkə də bir çoxumuza təəccüblü gələ bilər, amma yəqin əksəriyyətimiz də etiraf edə bilərik ki, yaşamağa məhkum olduğumuz bu dünyada artıq insanların dəyərlər anlayışı ciddi şəkildə dəyiş‑ mişdir. Biz insanlar, hə a özümüzü dost adlandırsaq belə bəzən bir‑birimizə nəyəsə, kiməsə görə, yaxud nələrisə, kim‑ lərisə nəzərə alaraq, bir növ “hesab‑kitab yaparaq” qiymət və dəyər veririk. Lakin İbrahim istisna təşkil edən insanlardan idi. O, əsl dost, daha doğrusu, böyük dost idi. Necə ki, böyük alimlər, böyük ictimai‑siyasi xadimlər, böyük şəxsiyyətlər və ziyalılar olur. İbrahim də bütün bu sadaladığım şəxslərə xas keyfiyyətləri öz varlığında birləşdirən, eyni zamanda sadə və səmimi qalmağı bacaran, ən əsası isə insanları təmənnasız ola‑ raq sevən bir insan, böyük dost idi. Və mən inanıram ki, tanı‑ dıqlarının hamısı tərəfindən sevilən bir şəxs idi İbrahim... Bəli, A Ğ L I N Z İ R V Ə S İ N D Ə S Ö N Ə N B İ R Ç I R A Q 119 O, alimliyin bir addımlığında idi. Bir neçə ali təhsili olan İbra‑ him doktorantura təhsili alırdı və alimliyə aparan yolda inamla irəliləyirdi... İctimai‑siyasi xadim də adlandırmaq olardı İbrahimi. Əgər belə olmasaydı, “Xalq” qəzetinin baş re‑ daktorunun birinci müavini kimi məsuliyyətli bir vəzifəyə layiq görməzdilər Onu. Və heç şübhəsiz ki, Onu tanıyan, Onunla ünsiyyətdə olan hər kəs mütləq Onun ictimai‑siyasi nöqteyi‑nəzərdən necə özünəməxsus incə, analitik bir düşüncə və mühakimə tərzinə, hadisələri və insanları dəyərləndirmə qabiliyyətinə malik olduğunun şahidi olmuşdur... Bizi əbədi olaraq tərk etməsindən bir neçə ay öncə Sumqayıt Dövlət Uni‑ versitetinin prorektoru təyin edilmişdi İbrahim. Onu bu mər‑ təbəyə yüksək intellekti, zəhmətsevərliyi, dürüstlüyü gətirib çıxarmışdı. Yalnız Ona göstərilən bu etimad, təyin olunduğu bu vəzifə deyil, həm də daxili aləmindəki işıq, xalqımıza, döv‑ lətimizə olan dərin sevgisi və millətimizin maariflənməsi, tə‑ rəqqisi üçün bacardığını var qüvvəsi ilə həyata keçirmək istəyi Onun ziyalılığından, dəyərli bir şəxsiyyət olmasından xəbər verirdi... Bilmirəm, ola bilsin İbrahim haqqındakı bu fikirlər yalnız mənə məxsus, sırf subyektiv fikirlərdir, amma mən Onu belə gördüm, belə tanıdım, belə dostluq etdim və çox təəssüf ki, vaxtsız olaraq belə də itirdim... Müdrikcəsinə deyib atalarımız: ”Yaxşı gündə düşmən gələr dost olar, igid odur yaman gündə dayansın.” Yaman günün dostu idi İbrahim. Onu tanıyan bir çoxları kimi, mənim də də‑ fələrlə Onun köməyinə ehtiyacım olmuşdu. İnanın ki, O, heç vaxt heç nədə köməyini əsirgəmirdi dostlarından. Hə a Onun bacarığını, səlahiyyətlərini aşan işləri də ciddi‑cəhdlə həyata keçirməyə, Onun köməyinə ehtiyacı olan insanların sözünü yerə salmamağa çalışırdı. Halbuki İbrahimin yerinə başqası ol‑ saydı, bəlkə də rahatca, müxtəlif bəhanələr gətirərək bu işlər‑ A Ğ L I N Z İ R V Ə S İ N D Ə S Ö N Ə N B İ R Ç I R A Q 120 dən boyun qaçıra, yaxud onu yubadaraq, uzadaraq, necə de‑ yərlər insanları sadəcə “yola verə bilərdi”. Çünki kömək üçün müraciət edənlərin bir çoxunun nə vəzifəsi, nə pulu, nə də cə‑ miyyətdə elə bir yüksək mövqeyi var idi. Amma İbrahim bu insanların puluna, mövqeyinə deyil, onların mənəviyyatına, insanlığına, aralarındakı dostluğa, yaxınlığa dəyər verirdi. Hə a imkanlı insanlardan da heç nə ummadan və inanıram ki, heç bu barədə bir an belə fikirləşmədən bu yaxşılıqları edirdi. Çünki bu insanlar Onu özlərinə dost bilirdilər. Və dəfələrlə şa‑ hidi olmuşam, eşitmişəm ki, İbrahim onlarla, bəlkə də yüzlərlə insana belə təmənnasız olaraq, səmimi şəkildə köməkliklər etmiş, onların sözünü yerə salmamışdır. Çünki O, əsl dost idi, bizim böyük dostumuz idi. Hər bir dostun fəxr edə biləcəyi dost idi İbrahim. Gəldiyi vaxt boşluq dolduran dost deyildi, getdiyi vaxt yeri doldurulmayan dost idi İbrahim... Biz – azərbaycanlılar, adətən, dünyasını dəyişən insanlar haqqında yalnız müsbət fikirlər söyləməyə, həmin şəxsin ancaq pozitiv xüsusiyyətlərini xatırlamağa çalışırıq. Amma əminəm, Onu tanıyan hər bir kəs mənimlə razılaşacaq ki, bu fikirlərimlə mən İbrahimi ideallaşdırmağa çalışmamışam, sa‑ dəcə Ona xas keyfiyyətlərin müəyyən bir qismini dilə gətirmi‑ İbrahim və Rafiq A Ğ L I N Z İ R V Ə S İ N D Ə S Ö N Ə N B İ R Ç I R A Q 121 şəm. Təbii ki, qüsursuz olan tək Allahdır. İbrahimin də bəzi zəif cəhətləri var idi. Lakin Onun bu cəhətləri, dəryada bir damla kimi, o qədər cüzi idi ki, bu barədə danışmağa belə lüzum yoxdur. Bir də İbrahimin çox siqaret çəkmək kimi zə‑ rərli bir vərdişi var idi və bununla O öz sağlamlağına ciddi ziyan vururdu. Dəfələrlə bu mərəzdən can qurtarmağa cəhd etsə də alınmamışdı. Bəzən mənə elə gəlirdi ki, O, həyatda qar‑ şılaşdığı və çox vaxt içinə həbs etdiyi problemlərin, haqsızlıq‑ ların acığını, üsyanını ciyərinə çəkdiyi siqaret tüstüsü ilə canından çıxarır, sanki bir az sakitləşirdi... Çünki O, həyatında çox əziyyətlər çəksə də, demək olar ki, heç vaxt heç nədən şi‑ kayətlənmir, daxilindəki bu ağrı‑acını büruzə verməməyə ça‑ lışırdı. Bəlkə də, elə bunların nəticəsi idi ki, O, bizi çox erkən tərk etdi... Bəli, belə bir insan idi İbrahim. Böyük, yaşıl bir ağaca bənzəyirdi O. Çirkli atmosferi ‑ ətrafındakıların, dostla‑ rının mənfi enerjisini, problemlərlə dolu əhval‑ruhiyyəsini öz canına çəkir, onlara oksigen – müsbət emosiyalar, şən əhval‑ ruhiyyə, həyat enerjisi bəxş edirdi... Həddən artıq həyatsevər idi, insanları ancaq yaxşılıq etməyə həvəsləndirirdi və bunu təkcə sözlərlə deyil, öz şəxsində, öz əməlində də nümayiş etdirirdi. Lətifə danışmaqla da arası xoş idi İbrahimin, xüsusilə də ibrətamiz lətifələr. O bununla insan‑ larda xoş ovqat yaradır, problemlərini unutmaqda yardımçı olurdu ətrfındakılara. İnanın ki, Onun danışdığı bu şən lətifə‑ lərdə həm də böyük hikmətlər, insanların nöqsanlarını, naqis‑ liklərini ifşa edən dərin mənalar gizlənirdi. Biz hə a Ona zarafatla deyirdik ki, Sən axırda lətifələr kitabı buraxacaqsan... İnsanları çox sevirdi İbrahim. Qərbi azərbaycanlılara da xüsusi hüsn‑rəğbəti var idi. Bu Onun yerlipərəstliyindən irəli gəlmirdi, belə ki, Onun yaxın dostları arasında Azərbaycanın hər bölgə‑ sindən olan bir çox insanlar var idi. Sanki bu, Onun Vətən həs‑ A Ğ L I N Z İ R V Ə S İ N D Ə S Ö N Ə N B İ R Ç I R A Q 122 rətindən xəbər verirdi, sanki itirilmiş tarixi torpaqlarımızın, uşaqlığının keçdiyi, havasını udduğu kəndinin nisgilini onlarla ovundururdu... Onun bir xüsusiyyəti də çox vaxt bizim diqqə‑ timizi çəkirdi – demək olar ki, hər zaman hər işdə tələsirdi İb‑ rahim. Sanki bu dünyanı, bizləri tez tərk edəcəyini duyurmuş kimi tələsərək hər işə vaxt çatdırmağa çalışırdı. Bəzən nahar fa‑ siləsi ərəfəsində bizi də tələsdirərək deyirdi: “Durun getdik yemək yeməyə, bəsdir işlədiniz, sonra gəlib davam edərsiniz. Onsuz da bu dünyada iş qurtarmayacaq.” Sonra isə əlini iş ota‑ ğının pəncərəsindən Fəxri Xiyabana tərəf uzadaraq əlavə edirdi: “Elə bilirsiz, orda yatan tanınmış insanlar bu həyatda öz işlərini başa vura biliblər? Biz də çatdıra bilməyəciyik. Durun getdik.” Və bu sözləri dedikdən sonra özü qabağa düşərək otaqdan çıxırdı... Çox təəssüf ki, həyatda da belə oldu. Qabağa düşdü... Bizi bu dünyada tək qoyaraq yenə tələsdi İbrahim... Allah Sənə rəhmət eləsin! Ruhun şad olsun, böyük və tə‑ mənnasız Dostumuz! İbrahim, Səbinə və Rafiq |