Kitabın adı: Aqrar sahədə mülki müdafiə

ġək. 19. Sığlınacaq: 
1-Hermetik mühafizə qapısı; 2-şlyür kameralar; 3-sanitar-məişət otağı; 
4-əhali  üçün əsas otaq; 5-qəza çıxış yolu; 6-süzücü ventilyasiya kameraları; 
7-tibb otağı; 8-ərzaq otağı
 
Sığınacaqlar  qorunan  insanların  sanitar-gigiyenik  şəraitini 
təmin  edərək  daxildə  karbon  qazının  miqdarının  1%-dən, 
nəmliyin  70%-dən,  temperaturun  23º-dən  çox  olmasına  şərait 
yaratmır.  
Qəza  çıxışı  tunel  şəklində  qazılaraq  90x130  sm  ölçüdə 
olur. Tunelin divarları hermetik mühafizə vasitələri ilə bərkidi-
lir.  Qəza  çıxışının  sonu  ərazidə  olan  binaların  hündürlüyünün 
yarısının üzərinə 3 m gəlməklə müəyyən olunur.  
Sığınacaqlarda  elektrik  təchizatı  adətən  xarici  elektrik  şə-
bəkəsi,  lazım  gəldikdə  isə  ayrıca  elektrik  mənbəyi  olan  dizel 
elektrik  stansiyası  hesabına  aparılır.  Bu  mənbələr  sıradan  çıx-
dıqda qəza işıqlandırması kimi elektrik fanarlarından, bateriya-
lardan  və  s.  istifadə  oluna  bilər.  Sığınacaq  obyektin  idarəetmə 
məntəqəsi ilə əlaqəni təmin edən telefon vasitəsi ilə, həmçinin 
rayon və  ya  yerli obyekt radiotranslasiya şəbəkəsinə qoşulmuş 
repreduktorla təchi edilir.  
Sığınacaq  ümumi  su  və  kanalizasiya  şəbəkəsinə  qoşulur. 
Bundan  əlavə,  qəza  vəziyyətləri  üçün  “S”  ehtiyatı  yaradılır. 
Qəza su еhtiyatının minimal həcmi hər bir adam üçün saxlan-
ma müddətində 6 litr içməli, 4 litr isə sanitar-gigiyenik tələbat 
hesabı  ilə  götürülür.  600  və  daha  çox  tutumlu  sığınacaqlarda 

---

 
75 
əlavə olaraq yanğınsöndürmə üçün 4,5 m
3
 su ehtiyatı yaradılır. 
Sığınacaqlarda  isidilmə  ümumi  isitmə  sistemi  vasiəsi  ilə 
aparılır.  
Qorunan  insanlar  sığlnacağın  hündürlüyündən  asılı  olaraq 
2 və ya 3 mərtəbəli taxtlardan və kətirlərdən istifadə edir. Kəti-
lin oturacaq ölçüsləri 0,45x0,45 m, taxtın yatacaq hissəsinin öl-
çüləri 0,55x1,80 m, kəbirin və taxtın döşəmədən olan hündür-
lüyü 0,45 m, taxt mərtəbələri arasında olan məsafə 1,1 m təşkil 
edir. 2 və 3 mərtəbəli taxtların ümumi sayı sığınacağın tutumu-
nun müvafiq olraq 20 və 30%-i qədərdir. Sığınacaqda dozimet-
rik  cihazlar,  kimyəvi-kəşfiyyat  cihazları,  mühafizə  paltarları, 
yanğınsöndürmə vasitələri, qəza üçün ehtiyat alətlər, qəza işıq-
landırma vasitələri, ərzaq və su ehtiyatı, sanitar vasitələr yerləş-
dirilir.