Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas

Qida xolesterini

Doymuş  yağ turşularının  istifadəsinin  azaldılmasına  dair 

tövsiyələrə riayət  olunduqda  nəticə kimi,  adətən,  qida  XS-nin 

azalması baş verir. Bu halda  qida XS-nin  qan plazmasında  olan XS 

səviyyəsinə olan  təsiri  qida  rasionunda  yağ turşularının  tərkib 

nisbətinin təsirindən əhəmiyyətli dərəcədə zəifdir (Cədvəl 5).

 

 

 

 

 

 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v

ə 

İslahatlar M

ərk

əzind

ə haz

ırlanm

ış

dı

r. 

---

33

Cədvəl 5. Xolesterin

Minerallar

Natrium

Xörək  duzunun  qısa  müddətə 1  q/gün  səviyyəsinə qədər 

azaldılması  SAT-nin  arterial  hipertenziyalı  xəstələrdə 3,1  mm  c.s., 

normal  təzyiqi  olan  şəxslərdə isə 1,6  mm  c.s.  azalmasına  gətirib 

çıxarır

72

. Tövsiyə olunan duzun istifadə səviyyəsi – 5 q/gün-dən az

149

. 

Optimal  səviyyə daha  az  ola  bilər:  ~3  q/gün.  Hazır  qida  məhsulları 

xörək duzunun ən əhəmiyyətli mənbəyidir. 

Kalium

Kalium  istifadəsinin  artması  AT-nin  azalmasına  gətirib  çıxarır. 

Meyvə və tərəvəz kaliumun əsas mənbələridir. Beyin insultunun riski 

əhəmiyyətli  dərəcədə istifadə olunan  kaliumun  səviyyəsindən 

asılıdır: kaliumu çoxlu həcmdə (orta hesabla 110 mmol/gün) istifadə

edən  şəxslərdə insultun  nisbi  riski  daha  az  kalium  (orta  hesabla         

61 mmol/gün) istifadə edən şəxslərlə müqayisədə 40% daha aşağıdır

73

.

Qida lifləri

Qida  liflərinin  qida  tərkibində istifadəsi  ÜDX  riskini  azaldır. 

Məlumdur  ki,  çoxlu  həcmdə qida  liflərinin  istifadə edilməsi 

karbohidratlarla zəngin olan unlu qida qəbulundan sonra postprandial 

Qidada (qidanın 

tərkibində) – içalat 

(qaraciyər, böyrəklər, 

ürək, beyin və s.), 

yumurta, ət (mal, 

qoyun, donuz), quş əti 

(toyuq, qaz, ördək), 

balıq, balıq kürüsü, süd 

və süd məhsullarında, 

kərə yağında. 

Bitki

qidalarında

olmur.

YSLP

yüksək sıxlıqlı

lipoproteinlər

ASLP

aşağı sıxlıqlı

lipoproteinlər