Kokanduni uz

Nazarova Aziza 
Maktabg
acha ta’lim pedagogikasi va
 
psixologiyasi yo’nalishi talabasi,
 
Abdiyeva Fazilat Fayzulla qizi 
Nizomiy nomidagi TDPU Maktabgacha ta’lim 
 
pedagogikasi va psixologiyasi kafedra o’qituvchisi

 
Annatotsiya:
Yosh avlodni yetuk mutaxassislar, aqlan, ruhan kamol t
opgan, o‘z Vatanini
sevuvchi, uni e’zozlovchi inson qilib tarbiyalashda ekologiyaning urni beqiyos. Bola
shaxsining muhammal shakllanishida tabiat, unda bo‘ladigan voqeahodisalar
, tabiat 
qonuniyatlari muhim rol 
o’
ynaydi. Bolalar mana shular bilan tanishar ekanlar ham aqlan, 
ham axloqan, ham jismonan, ham ilmiy dunyo qarashlari mujassamlanib shakllanib boradi 
va ular tabiatni asrash, ehtiyot qilish va muqofaza qilish ruhida tarbiyalanadilar. Inson tabiat 
mahsulidir. Insonni tabiat yaratgan kamolga yetkazgan. Shunday ekan, biz tabiatni
e’zozlashimiz, unga to‘gri munosabatda bo‘lib, tabiatni yana ham ko‘rkamligiga, 
obodonlashtirish ishiga o‘z qissamizni qo‘shishimiz zarur. 
Kalit so‘zlar: 
tabiat, avlod, jamiyat, atrof muhit,fan-texnika, ekologiya, inson, shaxs, bola 
Yosh bolalarni har tomonlama kamol topshitirish va tarbiyalash turli omillar asosida 
amalga oshiriladi. Buning eng samaralisi maktabagacha yoshdagi bolalarni tabiat bilan 
tanishtirishdir. Sababi inson go‘dakligidanoq tabiat qo‘ynida o‘sadi, ulg’ayib
kamol topadi. 
Bolani go‘dakligidan boshlab tabiatdan zavq olishga, tabiatga nisbatan to‘gri munosabatda 
bo‘lishga o‘rgatib borishimiz zarur. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarga fan va tabiat 
(ekologiya)ni o’rgati
sh jarayonida talabalar tabiat bilan tanishtirish metodikasi fanining
tashkil topishiga xissa qo‘shgan pedagog psixologlarning ilmiy
-pedagogik faoliyatlari bilan
tanishadi. Sharq mutafakkirlarining, tabiatning xayotida insonning tutgan o‘rni haqidagi 
fikrlari va ilmiy asarlarini o‘r
ganadilar. Talabalar tabiat fan va tabiat markazlarida, hayvonot
olami, yer maydonchasida o‘sadigan o‘simliklar dunyosi haqida bilimga ega bo‘ladilar hamda 
ularni parvarish qilishning malaka va ko‘nikmalarini egallayd
ilar. Ekologik muammolarning 
tob
ora global ahamiyat kasb etib borayotganligi inobatga olinib, so‘nggi yillarda muhim 
ustuvor vazifalar bilan bir qatorda atrof muhit muhofazasi, ekologik madaniyat, ekologik 
ta’lim
-
tarbiya, ekologik ma’rifat masalalariga alohida e’tibor berilmoqda.
Maktabg
acha ta’lim tashkilotlarida amalda bo‘lgan tayanch dasturda belgilangan 
ekologik ta’limga oid mavzular va amaliy mashg‘ulotlarni to‘laqonli tashkil etish maqsadida 
“Ekolog bolajon” dasturi ishlab chiqilgan bo’lib, “Ilk qadam” davlat dasturida ham 
maktabgac
ha ta’lim tashkilotlarida bolalar uchun fan va tabiat (ekologiya) markazlarida o‘rta, 
katta va maktabgacha tayyorlov guruhlari uchun jonsiz tabiat (o‘simliklar dunyosi), jonli 
tabiat (hayvonot dunyosi) hamda sayrda bo‘lib o‘
tadigan jonsiz va jonli tabiat tushunchalarini 
uyg‘otishga yo‘naltirilgan holda mashg’ulotlar olib borilmoqda.
XX asr oxirida insoniyatning biosferadagi jarayonlarga ta'siri o'zining yuqori 
bosqichiga yetdi. Hozirgi avlod mahalliy va ma'naviy ekologik inqiroz vaziyatlari 

---

71