Kokanduni uz

 
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
 
1
. 
Ahmеdоv S. va boshqalar. 
Adаbiyot
: umum
iy o‘rtа tа’lim mаktаblаrining 5
-sinfi uchun 
dаrslik –
Т.: "Sharq”. –
Toshkent. 2015. 
–
B.118 
2.
 
Maktabgacha ta’lim jurnali 04/21. 12
-bet
3. Zamonaviy ta’lim jurnali 02/22. 11/21.
4
. 
Jon Kexo, Nensi Fisher «Bolalar taffakur qudrati»
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

693
www.
kokanduni.uz 
O
‘
QUV AMALIYOTLARINI TASHKIL ETISHDA INTERFAOL METODLARIDAN 
FOYDALANISHDA DIDAKTIK IMKONIYATLARI 
 
Yangiboyev G
‘
iyos Ruziqulovich
Osiyo xalqoro universiteti magistranti
 
Annatotsiya
: Ushbu maqolada talabalarning savodxonligini rivojlantirishda interfaol 
o‘qitish metodlaridan foydalanishning didaktik imkoniyatlari doir ilmiy
-metodik tavsiyalar 
berilgan. Maqolani ilmiy jihatdan yortishda ayrim interfaol metolarni mazmuni mohiyati 
hamada ayrim interfaol metod
larni qo‘llanishi bo‘yicha ilmiy
-metodik didaktik 
tavsiyalarmizni bayon etganmiz. 
Kalit so‘zlar
: interfaol metod, grafik savodxonlik, xalq amaliy sa’nat, innoavsiya, 
didaktika, o‘qitish metodkasi.
Bugungi milliy pedagogikaga «interfaol metodlar» nomi bil
an kirib kelayotgan metodlar 
talaba-
o‘qituvchidan ortiqcha ruhiy va jismoniy kuch sarflamay, qisqa vaqt ichida yuksak 
natijalarga erishish maqsadini nazarda tutadi. Qisqa vaqt mobaynida ma’lum nazariy 
bilimlarni talabaga etkazish, unda ma’lum faoliyat yuza
s
idan ko‘nikma, malaka hosil qilish, 
shu bilan birga ularni nazorat qilish hamda baholash o‘qituvchidan yuksak pedagogik 
mahorat va chaqqonlikni talab qiladi. Bugungi kunda qator rivojlangan mamlakatlarda 
qo‘llanilayotgan “Aqliy hujum”, “6x6x6”, “Klaster”,
“Qarorlar shajarasi” singari metodlarning 
ayrimlaridan ijodiy qobiliyatni rivojlantirishdagi badiiy asar tahlilida ham foydalanish 
mumkin. Aslini olganda, bu metodlarning ta’limdagi mantiqiy metodlardan farqi uncha katta 
emas. Masalan: O‘qitishning to‘rt
pog‘onali usuli bu usul AQSh da paydo bo‘lib sanoat 
korxonalarida konveerli ishlab chiqarish ko‘paygan sari shunday o‘rgatish usullari zarur 
bo‘lib qoldiki, ishchilar bir xilda qaytariladigan qo‘l ko‘nikmalarini iloji boricha tez va 
mukammal ravishda o‘rg
a
nib olishlari kerak edi. Bu usulda amaliy ko‘nikmalarni o‘zlashtirish 
jarayoni to‘rt pog‘ona doirasida kechadi. Bu pog‘onalarning nomi: “Tushuntirish”, “Nima qilish 
kerakligini ko‘rsatib berish”, “Ko‘rsatilgan tarzda qaytarish”, “Mashq qilish”. Ya’ni amal
iyot 
o‘qituvchisi talabalarga avval kichikroq bir ish bosqichini tushuntirib beradi, keyin nima qilish 
kerakligini qilib ko‘rsatadi. So‘ng talaba shu ish bosqichini ko‘rsatilgan tarzda qaytarishi 
(imitatsiya qilishi) kerak [1]. Talaba qaytarib qilayotgan p
aytida amaliyot o‘qituvchisi 
xatolarini to‘g‘rilab turadi (maqtaydi yoki tanqid qiladi).
Hozirgi vaqtda O‘zbekistonda jahon ta’lim maydoniga kirishga yo‘naltirilgan yangi ta’lim 
tizimi qaror topdi. Bu jarayon bilan bir vaqtda pedagogik o‘quv
-tarbiya jarayonining 
nazariyasi va amaliyotida sezilarli o‘zgarishlar sodir bo‘lmoqda. Interfaol o‘qitish metodlari
- 
(Interfaol tushunchasi ingliz tildan “interact”(rus tilida interaktiv) so‘zidan olingan bo‘lib, ikki 
taraflama harkat qilmoq ma’nosini anglatadi) bu ta’
l
im shakllarini optimizatsiyasini o‘ziga 
maqsad qilib olgan inson va texnik resurslari va ularning o‘zaro ta’sirini hisobga olgan holda 
o‘qitish jarayonini tashkil etish, qo‘llash va aniqlashning hamda bilimlarni o‘zlashtirishning 
uslublaridir. Interfaol o
‘qitish metodlari paydo bo‘lgunga qadar ta’lim tizimi doirasida ta’lim 
jarayonini yetarli samarali loyihalash qoidasi ishlab chiqilmagan. Interfaol o‘qitish 
metodlarining o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, unda o‘quv maqsadlariga erishishda 
o‘quv jara
yoni loyihalashtiriladi va amalga oshiriladi. Texnologik yondashuv, eng avvalo, 
yuzalikda emas, balki rejalashtirilgan natija olish imkonini beruvchi konstruktiv, ko‘rsatmali 
sxemada o‘z ifodasini topadi. Maqsadga yo‘naltirilganlik, jarayon natijalarini ta
shxisli 
tekshirish, ta’limni alohida o‘rgatuvchi qismlarga bo‘lib tashlash o‘quv jarayonining qirralarini 
bugungi kunda ta’limni qayta ishlab chiqish sikli g‘oyasiga birlashtirish imkonini beradi.