361
falsafasining vujudga kelishi va rivojlanishida katta o’rin tutadi. SHu bilan birga u
tarixning haqiqiy ijodkori sifatida jamiyatning madaniy-ma’naviy taraqqiyotiga
keng imkoniyatlar ochib berdi. Uning, umuman madaniyat, xususan, badiiy
adabiyot sohasidagi xizmatlari ham bebahodir. Doston va ertaklarning, maqol va
matallarning, qahramonlar haqidagi rivoyat va afsonalarning yaratuvchisi ham,
avaylab-asrovchisi ham uning o’zidir.
O’zbeklar o’zining insonni lol qoldiradigan ajoyib amaliy san’ati, yuksak
badiiy did va mahorat asosida ishlangan hunarmandchilik buyumlari bilan qadim
zamonlardan boshlab hozirgacha ham dunyo xalqlari o’rtasida shon-shuxrat
qozonib kelmoqda. Hunarmandchilik san’ati bizning xalqimiz avlod-ajdodlari
tomonidan saqlanib kelayotgan meros, bebaho qadriyatdir.
O’zbek xalqi amaliy san’ati, hunarmandchilik ildizlari uzoq o’tmishga borib
tutashadi. O’zbek xalq hunarmandchiligi tarixiga hozirgi zamon nigohi bilan nazar
tashlaydigan bo’lsak, manbalar, o’tmishdan saqlanib qolgan yodgorlik va obidalar
eramizdan avvalgi minginchi yillarda yaratilgan san’at durdonalari haqida dalolat
beradi.
O’zbekiston hududida bo’lgan Shosh, Marokand, Urganch, Buxoro,
Shahrisabz shaharlarining qadimgi o’rnida olib borilgan qazilma tadqiqotlar ota-
bobolarimiz yaratgan hunarmandchilikning o’lmas obidalarini kashf etdi, yozma
manbalar qadimiy O’rta Osiyo aholisining konlarda ishlaganini, mis va temirdan
turli xil harbiy va mehnat qurollari yasaganliklarini, tikuvchilik, binokorlik,
zargarlik va boshqa ishlar bilan shug’ullanganliklarini ko’rsatadi.
Avlod-ajdodlarimiz o’tmish davrlardan boshlab naqqoshlik, o’ymakorlik,
tikuvchilik,
zargarlik,
zardo’zlik, gilamdo’zlik, misgarlik, sangtaroshlik,
kulolchilik, musiqa asboblarini yasash va boshqa sohalarda katta mahorat
ko’rsatganlar. Ular nozik va go’zal, jahonda tengi yo’q naqsh ustasi bo’lganlar,
faqat yog’ochga emas, shuningdek, marmar toshga, metallga o’ta nozik va go’zal
naqsh solishlari, gilam va matolarga rang-barang gullar to’qishlariga qarab ota-
bobolarimiz, momolarimizning mahoratlari va didlariga qoyil qolamiz.
|