Kompleks ishlab chiqarishda xarajatlarni taqsimlashda sof sotish qiymati usulining qo‘llanishi

Natural birliklar asosida taqsimlash. Qo‘shma tannarxni taqsimlashda keng 
foydalaniladigan usullardan biri natural birlik metodi, ayrim adabiyotlarda ishlab 
chiqarilgan birliklar metodi deb ataladi. Bu usulni qo‘llash onson va tez 
tushunarli hisoblanadi. Bunda qo‘shma tannarx ishlab chiqarilgan har bir birlikka 
teng taqsimlanadi. Fairinhton kompaniyasi Dekabr oyida 10,000 birlik mahsulot 
ishlab chiqargan va qo‘shma tannarx esa 90,000 p.b.ni tashkil etgan. Natural 

---

birliklar metodiga muvofiq har bir birlik mahsulotga 9 p.b.dan qo‘shma tannarx 
taqsimlanadi (90,000 p.b. / 10,000 birlik). U holda 4,000 barrel dan iborat Z-800 
mahsulotga dekabr oyida umumiy 36,000 p.b.da qo‘shma tannarx taqsimlanadi (9 
p.b. har bir barrelga * 4,000 barrel). Xuddi shuningdek, Z-900 mahsulotga 27,000 
p.b. (9 p.b. * 3,000 barrel), XZ-880 mahsulotga 18,000 p.b. (9 p.b. * 2,000 barrel) 
va XZ-990 mahsulotga 9,000 p.b. ( 9 p.b. * 1,000 barrel) qo‘shma tannarx 
taqsimlanadi. Hisob-kitob natijalarini 9.2-jadvaldarasmiylashtiramiz. 
Farington Industrial Products 
Natural Birliklar Asosida Taqsimlash Metodi Bo‘yicha Mahsulot Tannarxi 
2019 yil dekabr oyi uchun 
2- 
jadval 
 
 
 
Ma 
hsulot 
Qo‘shma tannarx Ajralish 
nuqtasidan 
keyingi tannarx 
Jami 
mahsulot 
tannarxi 
Jami 
Birlikka Jami Birlikka 
Jami 
Birlikka 
Z-800 
36,000 
p.b. 
9,00 p.b. 5,000 
p.b. 
1.25 p.b. 41,000 
p.b. 
10.25 
Z-900 
27,000 
9 
15,000 
5.00 42,000 
14.00 
XZ-880 18,000 
9 
- 
- 
18,000 
9.00 
XZ-990 9,000 
9 
30,000 
30.00 39,000 
39.00