L. N. Xalikova, U. R. Mavlonova

Merkantilizm iqtisodiy tahlimoti va uning mohiyati mavzusidan Amaliy 
mashg‘ulotni o‘tishda «Bilaman, Bilib oldim. Bilishni hohlayman» metodining 
qo‘llanilishi. 
Tenologiya qo‘yidagi ketma ketlikda olib boriladi. 
1.
Talablarga Yangi mavzu va uning rejasi e’lon qilinadi. 
2.
Talablar kichik guruxlarga bo‘linib olinadi. 
3.
Talablar ushbu mavzu yuzasidan nimalarni oldindan bilishi, nimalarni bilmasligi 
aniqlanadi. 
4.
Talablar Ushbu bilimlarga egaligi darajasini aniqlash uchun har bir gurux o‘zining 
daftariga qo‘yidagi jaldvalni to‘ldiradilar. 
Bilaman
Bilishni hohlayman
Bilib oldim 
5.
Har bir gurux talablari bilganlarini «Bilaman» ustuniga, bilmaganlarini «Bilishni 
hohlayman» ustuniga yozadilar. 
6.
Bulardan kelib chiqib talabalar nimalarni bilmoqchiligi aniqlanadi.
7.
Talablarga mavzu rejasi bo‘yicha taraqatma materiallar tarqatiladi. 
8.
Har bir gurux bilib olgan tushunchalarini «Bilib oldim» ustuniga yozib boradilar. 
9.
Dars davomida Yana tushunmagan so‘zlar paydo bo‘lsa «Bilishni hohlayman 
ustuniga yozib boradilar». 
10.
Va bu tushunchalar to‘g‘risida to‘liq malumot olsalar «Bilib oldim» ustuniga qayd 
qiladilar. 
11.
Har bir guruxdan bitta talaba chiqib, jadavaldlagi fikrlarini bayon qiladilar.
12.
Dars yakunida talabalarning «Bilishni hohlayman» ustunida so‘zlar qolib ketsa, 
talabalar o‘qituvchidan so‘rab bilib olishi mumkin. 
Masalan, darsga mavzu bo‘yicha tayyorgarlik ko‘rib kelgan va tarqatma materiallarni 
o‘rgangan talablar, yuqoridagi jadvalni qo‘yidagicha to‘ldiradilar: 
Bilaman
Bilishni hohlayman
Bilib oldim 
Merkantilizm predmeti 
Dastlabki 
merkantilizmning asosiy 
prinsiplari 
Keyingi 
merkantilizmning asosiy 
prinsiplari 
Eksport 
import 
Proteksionistik siyosat 
Tashqi savdo 
Empirizm 
Ijobiy saldo 
Fransiya kolbertizmi 
Pul balansi 
Savdo balansi 
Aktiv savdo balansi 
Muomila sohasi 
Angliya merkatilizmi 

---

 
93 
Shunday qilib talabalar o‘zi bilmagan tayanch so‘zlarni aniqlab boradi. Endi 
uning vazifasi shu so‘zlarni o‘rganishdan iboratdir. Bu usul talabalarni o‘zini – o‘zi 
nazorat qilishni, nimalarga ahamiyat berish lozimligini aniqlaydi. Bu usul bilim 
olishning ilg‘or usullaridan biri hisoblanadi. 
Talaba dars jarayonida taraqatma materiallar va boshqa talabalarning fikrlaridan 
o‘rganib, dars oxirida Ushbu jadvalni qo‘yidagicha to‘ldirishlari mumkin. 
Bilaman
Bilishni hohlayman
Bilib oldim 
Merkantilizm predmeti 
Dastlabki 
merkantilizmning asosiy 
prinsiplari 
Keyingi 
merkantilizmning asosiy 
prinsiplari 
Eksport 
import 
Pul balansi 
Savdo balansi 
Aktiv savdo balansi 
Muomila sohasi 
Angliya merkatilizmi 
Proteksionistik siyosat 
Tashqi savdo 
Empirizm 
Ijobiy saldo 
Fransiya kolbertizmi 
Bu usul yordamida talbalar mavzu bo‘yicha barcha kalit so‘zlar va 
muammolarni 
o‘zlashtirib 
oladilar. 
Keyinchalik 
reyting 
nazoratlarida 
qatnashganlarida shu mavzu bo‘yicha talabning jadvali qo‘yidagicha bo‘ladi: 
Bilaman
Bilishni hohlayman
Bilib oldim 
Merkantilizm predmeti 
Dastlabki 
merkantilizmning asosiy 
prinsiplari 
Keyingi 
merkantilizmning asosiy 
prinsiplari 
Eksport 
Import 
Pul balansi 
Savdo balansi 
Aktiv savdo balansi 
Muomila sohasi 
Angliya merkatilizmi 
Proteksionistik siyosat 
Tashqi savdo 
Empirizm 
Ijobiy saldo 
Fransiya kolbertizmi 
Demak bu texnologiya qo‘llnganda dars yakunida talbaning mazu bo‘yicha 
bilmagan tushunchalari qolmaydi. 

---