Dəmir-beton mazut çənləri.Dəmir-beton maut çənləri İES-lərdə geniş tətbiq olunur.Bu çənlər digərlərindən 2-3 dəfə uzun ömürlü olur.Bunlara metal sərfi 2 dəfə azdır.Yanğına davamlıdır.
Dəmir-beton mazut çənləri təyinatına görə 3 qrupa bölünür.
1.Neft emalı zavodlarıüçün.
2.-3. Sənaye və energetika müəssisələri üçün.
Hər bir qrup üçün yanacağın özünə məxsus saxlama rejimi, saxlama müddəti, yanacağın daxil olma və nəql olma periodikliyi var.
Dəmir-beton mazut çənlərinin ən geniş yayılmış növlərindən biri yeraltıçənlərdir.Bu yeraltıçənlər quru qruntularda quraşdırılır.
Qrunt sularının çox olduğu və drinaj xətlərinin quraşdırılmasıçətin okan yerlərdə yarlmyeraltı və yerüstüçənlər yerləşdirilir.
Şəkil 10.28-də yerüstüçənin sxemi göstərilmişdir.
a-asmaörtüklü 1-nərdivan 2-asma dəmir-beton örtük 3-baş 4-dəmir beton tir 5-sütun 6-mərkəzi sütun 7-dirəl üzərində qurulmuş bünovrə 8-yığma divar paneli 9-qəbuletmə-paylama qurğusu
I-asbosement örtük II-asfalt qatlı dəmir-beton dib
b-üzən qapalı 1-yığma divar panelləri 2-nərdivan 3-hərəkətli nərdivan 4- üzən qapağın qutusu 5-metal halqa 6-qeyri metal qat 7-yığma dəmir beton halqa 8-qəbuletmə-paylama qurğusu 9-suyu kənarlaşdıran boru
Formasına görə dəmir-beton çənlər 2-yerə bölünür
1.Silindirik
2.Düzbucaqlı
Silindrik formalı dəmir beton çənlər daha rasionaldır.Belə ki, bu çənlərin divarına yalnız dartılma və yıxılma qüvvələri təsir edir.Bu çənlərdə bütün divar boyu gərginlik bərabər paylanır.
Silindrik formalı dəmir-beton çənlərin və metal sərfi səthinə sahsi düzbucaqlı formalı dəmir-beton çənlərə nisbətən daha azdır.Silindrik formalı dəmir beton çənlər temperatura daha davamlıdır. Bundan başqa bu çənlər yumşaq quruntulu və seymsik sahələrdə daha etibarlıdırlar.
Dəmir-beton çənlər hazırlanma metoduna görə 2 qrupa bölünür
1.Monolit.
2. Yığma
İstismarda adətən yığma dəmir-beton çənlərdə istifadə olunur.