Yeraltışaxtasız,şaxtalı və xəndəkli mazut çənləri. Yeraltı mazut çənlərinin funksiyası mazutu uzunmüddətli saxlamaq üçündür.
Şaxtasız yeraltıçənlər daim donmuş dağ süxurları və ya yerin tərkində olan buzlaqlarda yaradılır.
Şəkil 10.23. Şaxtasız çənlərin prinsipial sxemi.
1-dövrələmə sütununun başlığı;2-dövrələmə sütunu;3-sement halqa;4-neftin nəqli üçün boru;5-səviyyəölçən;6-neftin səviyyəsi;7-buxar-qaz sahəsi;8-neft;9-buz qatı;10-neftin nəqli üçün nasos; 11-şırnaq dəf edən qurğu.
Şaxtasız yeraltıçənlərin yerləşmə dərinliyi daim donmuş dağ süxurlarının yerin təkindəki dərinliyindən asılıdır.Lakin bu dərinlik 10 m-dən az da bilməz.Bu suxurlar daim donmuş vəziyyətdə olub, mazuta qarşı kimiyəvi cəhətdən neytral olmalıdır. Çənin daxili səthi 0,01m qalınlığında buzla örtülü olur. Çənin dibi konusvari hazırlanır.Şaxtalı yeraltıçənlər müxtəlif quruluşa malikdir. Bu çənlərin damı yer səhtinin səviyyəsindən 10-40 m aşağıda qurlaşdırılır.
Şaxtalı yeraltıçənlər müxtəlif quruluşa malikdir.Bu çənlərin damı yer səhtinin səviyyəsindən 10-40 m aşağıda quraşdırılır.
Şaxtalıçənin prinsipal sxemi şəkil10.24-də göstərilmişdir
Şəkil 10.24. Bir kameralışaxtalıçənin prinsipal sxemi
1-texnoloji quyu;2-neft nəql etmək üçün boru;3-istilikli zolyasiya qatı;4-ventilyasiya klapanı; 5-quyunun başlığı;6-istismar quyusu;7-baxış quyusu;8-sədd (arakəsmə);9-maili lülə;10-zumpfda (suyun yığılmasıüçün quyu) nasos;11-neftin boşaldılmasıüçün paylayıcı quruluş;12-buz qatı;13-neftlə dolu çən.
Xəndəkli mazut çənlərinin sadə prinsipal sxemi şəkil 10.25-də göstərilmişdir.