6.2. Ko’p faktorlar orasidagi korrelyatsion bog’liqlikni aniqlash (Ko’p belgili regressiya tenglamasi koeffisiyentlarini aniqlash yoki parametrik masalani yechish)
O’zaro ta’sirlashuvsiz regressiya tenglamasini (I tartibli) quyidagi ko’rinishdan izlaymiz:
Bu yerda - noma’lum koeffisiyentlar. Bu koeffisiyentlarni hisoblashda EKKU dan foydalanaladi. Matrisali yechish usulini tanlaymiz, ya’ni yechim matrisasi quyidagicha bo’lsin:
matrisa quyidagicha aniqlanadi:
Bu yerda - matrisa o’lchovli kvadrat matrisa, - esa o’lchovli ustun matrisa bo’lib quyidagiga teng:
Bu yerda - ning transponiri. Demak, va matrisalarni aniq bo’lsa barcha noma’lumlarni aniqlash mumkin ekan. Ular tajriba natijalaridan quyidagicha aniqlanadi:
,
Bizda har bir kirish faktorining va ikki javob funksiyasining 60 tadan aniq qiymati mavjud, ular yordamida va matrisalarni yozib olib, quyidagilarni hisoblaymiz:
,
Olingan natijalardan foydalanib ikki javob funksiyasi uchun regressiya koeffisiyentlarini matrisali shaklini aniqlaymiz:
,
Aniqlangan regressiya koeffisiyentlaridan foydalanib regressiya tenglamalarini yozishimiz mumkin:
Ushbu regressiya tenglamasiga qarab jarayonni tahlil qilishimiz mumkin.
1) ajralib chiqadigan sof neft miqdori bo’yicha:
- kirishdagi neft oqimi bir birlikka oshsa ajralib chiqadigan sof neft miqdori 0,3077 birlikka oshar ekan,
- kiruvchi bosim ning bir birlik oshishiga sof neft miqdorining 0,0862 birlik kamayishi mos keladi,
- separatorda neft sarfi ning bir birlik oshishiga ajralib chiqadigan sof neft miqdori 0,0298 birlikka kamayishini bildiradi.
2) ajralib chiqadigan gaz miqdori bo’yicha:
- kirishdagi neft oqimi bir birlikka oshsa, ajralib chiqadigan sof gaz miqdori 0,1101 birlikka oshadi,
- kiruvchi bosim ning bir birlik oshishiga ajralib chiqadigan sof gaz miqdori 0,5770 birlikka oshadi,
- separatorda neft sarfi ning bir birlik oshishiga ajralib chiqadigan sof gaz miqdori 0,3355 birlikka oshadi.
Dostları ilə paylaş: |