|
(5)
ifadəsi ilə təyin olunur. Burada və s. uyğun olaraq 1-ci, 2-ci və s. növ qaz molekullarının konsetasiyasıdır. Odur ki, (5) ifadəsini
 (6)
kimi yazmaq olar. Burada  uyğun olaraq 1-ci, 2-ci və s. növ qaz molekullarının göstərdikləri təzyiqlərdir. Müxtəlif növ qaz molekullarının ayrı-ayrılıqda göstərdikləri təzyiqə isə həmin qazların parsial təzyiqi deyilir. Odur ki, (6) ifadəsini
 (7)
kimi yazmaq olar. (7) tənliyi onu göstərir ki, ideal qazı təşkil edən müxtəlif növ qaz qarışığını ümumi təzyiqi qarışıqdakı ayrı-ayrı qaz molekullarının göstərdikləri parsial təzyiqlərin cəminə bərabərdir. Bu ifadə Dalton qanunu adlanır.
Təcrübi qurğunun təsviri
 Bolsman sabitini təyin etmək üçün qurğunun təsviri şəkil 1-də verilmişdir. 5-10 litirlik həcmə malik olan A şüşə balonu su manometrinə birləşdirilmişdir. A balonunun hava ilə mübadiləsini təmin etmək üçün qabın ağzını bağlayan tıxaca K kranı və balon daxilinə buxarlanan maye (efir, aseton, bensol və s.) daxil etmək üçün iynəli Ş şprits daxil edilmişdir.
Əgər A qabına şpritslə
m qram tez buxarlanan
maye daxil edilərsə, bu halda
buxarlanma nəticəsində qab daxilində əlavə P təzyiqi yaranır. Maye buxarının yaratdığı bu əlavə təzyiq manometrdəki maye sütunlarının səviyyələri fərqi ilə təyin olunan təzyiqi ilə tarazlaşacaqdır. Buxarlanan maye qazına Mendeleyev-Klapeyron (1) tənliyini tətbiq etsək
Dostları ilə paylaş: |
