M agistrlik dissertatsiya
Ckrinkasting dasturlar uchun xarakteristika
Yüklə 1,91 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Video taxrirlash Video format Rusifi- katsiya
Ckrinkasting dasturlar uchun xarakteristika
2.3.Camtasia Studio dasturi interfeysiCamtasia Studio dasturi kompyuter ekrani, veb kamera videolarni yozish, qayta ishlash (montaj), taxrirlash, maxsus effektlarni qo’llash uchun ishlatiladi. Produce and share bo’limi yordamida turli formatdagi video fayllar (avi, mp4, iPed, iPhone, HD, Web, YouTube), audio fayllar va gif fayllar ustida ish olib boradi. Undan tashqari bu dastur video fayllarni YouTubega joylash, tarqatish imkoniyatlari ham mavjud. Ushbu dasturni maxsus internet saytlaridan ko’chirib olish va kompyuterga o’rnatish mumkin. 2-rasm. Dastur start oynasi Dastur ishga tushganda ushbu oyna paydo bo’ladi. “Запис экрана” (“Recorded inputs”) bo’limi ishga tushiraladi va kompyuter ekranidagi xarakatlar video yozuvga olinadi. “Запись речи” bo’limi mikrofonni ishga tushiradi va audio tovushlarni yozadi, saqlaydi. “Запись PowerPoint” prezentatsiyalarni yozadi va saqlaydi. “Импорт файлов” kompyuter xotirasidagi videolar, audiolar, rasmlar dasturning bibliotekasiga, klipbinga import qilinadi. “Показать этот диалог при запуске” faol bo’lsa bu dialog oyna dastur ishga tushganda namoyish etiladi (faol bo’lishini tavsiya etamiz.) “Закрыть” knopkasi ushbu oynani yopish uchun xizmat qiladi. “Запис экран”ni tez ishga tushirish uchun C:/Program Files/TechSmith/Camtasia Studio 7 papkasida joylashgan “CamRecorder” fayl ustida o’ng tugmani bosib ish stolga yarlik yaratib olamiz. Endi ushbu yarlikni ishga tushirsak va F9 klavishini bosish bilan ekran yozuvini boshlashmiz mumkin bo’ladi. Dastur interfeysi Bu mashg’ulotimizda Camtasia Studio dastur interfeysi bilan tanishamiz. Dastur interfeysi asosiy 4 ta bo’limdan iborat. Bosh menyu qatori-undagi buyruqlar dasturning boshqa bo’limlarida ham takrorlanadi. Oynaning chap tomonida funktsiyalar bo’limi joylashgan. Oynaning o’ng tomonida namuna ko’rish bo’limi joylashgan. Oynaning quyi qismida vaqt shkalasi o’rin olgan. 3-Rasm. Bosh menyu qatori. 4-Rasm. Funktsiyalar bo’limi 5-rasm. Namuna ko’rish bo’limi 6-Rasm. Vaqt shkalasi bo’limi Ushbu bo’limlarning har biri to’g’risida alohida mashg’ulotlarda batafsil to’xtalib o’tamiz. Interfeysni bayon etishda ularga qisqacha to’xtalamiz. Funtsiyalar bo’limining yuqori qismida asosiy funktsiyalar joylashgan. Yangi proekt yaratish. Xotiradagi proektni ochish. Joriy proektni xotiraga olish. Bu buyruqni proekt tayyorlayotgan vaqtda ko’proq ishlatib proektni xotirda saqlab turishni maslaxat beramiz. Chunkki ish vaqtida kutilmagan nosozliklar (elektr o’chib qolishi, kompyuter ishlamay qolishi, ...) yuz berishi mumkin. “Record the screen”-kompyuter ekranning yoki veb kameraning video yozuvini olib borish, PowerPoint dagi slaydlarning video yozuvini olib borish amallari bajariladi. “Import media”-Kliplar Korzinasiga (Clip Bin) media fayllarni qo’shish. Media fayllar -video, ovoz, musiqa, rasm yoki effektli fayllar bo’ladi. “Produce and share”-prodakshin video bo’lib,tayyor bo’lgan proektni kerakli (video, ovoz, rasm, gif va boshqa turli) formatlarda xotiraga oladi. Undan tashqari video yozuvni YouTube saytiga joylash va publikatsiya qilish mumkin. knopka yuqoridagi funktsiyalarni oynada aks ettirish yoki bekor qilishni bajaradi. Kliplar Korzinasida proekt uchun zarur bo’lgan barcha media ob’ektlar joylashtiriladi. Undagi ob’ektlarni Delete klavishi bilan o’chirish, sichqon yoki kontekst menyu yordamida vaqt shkalasiga joylash, (Library) bibliotekaga joylashtirish mumkin. Bibliotekada proekt tayyorlayotgan vaqtda zarur bo’ladigan standart biblioteka fayllar, media ob’ektlar, tayyor effektli fayllar joylashtiriladi. Biblioteka uchun effekt fayllarni internetdagi maxsus saytlardan ham olish mumkin. Vinoskalar. Vinoska-video yozuvdagi kerakli joylarni turli vositalar yordamida foydalanuvchi diqqatini jalb etish uchun ishlatiladi. Masalan strelka, to’rtburchak, ellips, yorug’ kadr, fonli kadr, matn yozish, klavishlarni oynada aks ettirish va shu kabilar. Masshtab. Video yozuvning kerakli joylarini kattalashtirish yoki kichiklashtirish, ob’ektlarni animatsiyalash uchun qo’llaniladi. Zvuk. Ovozlarni ko’tarish, pasaytirish, shovqinlarni yo’qotish, ovozni umuman yo’qotish, ovozni sozlash ishlari bajariladi. Kliplar orasida effektli almashuvlarni amalga oshiradi. Kursor effekt. Sichqoncha ko’rsatkichlariga turli effektlarni tadbiq etish. Bu video yozuvda sichqonchaning xarakatlarini aniqroq ko’rishga va ekranning qaysi sohasida xarakatlanayotganini yaqqol ko’rishga imkon beradi. Bu ish faqat camrec, camproj formatlari uchun amalga oshiriladi. Zapis mikrofon. Mikrofon orqali ovozni yozish va *.wav formatida xotiraga olish, ovozni sozlash uchun xizmat qiladi. Web kamera yozuvini amalga oshiradi va uni sozlaydi. Video yozuvga matn yozish, uning ekranning turli joylariga qo’yish, matnga fon berish, rasmli fon berish va shu kabi ishlash bajariladi. Camtasia Studio dasturi bosh menyusi va Recorded (skrinkasting) Bu mavzuda bosh menyu buyruqlari bilan qisqacha tanishib chiqamiz. Ayrim buruqlar keyingi mashg’ulotlarda batafsil o’rganiladi. Boshqa dasturlar kabi Camtasia Studio ham buyruqlarni bir necha xil usulda amalga oshiradi. Bir necha xil usulda amalga oshiriladigan buyruqlarni dublikati bilan bayon etamiz. Deyarli barcha buyruqlar funktsional klavishlarda ham amalga oshiriladi [18]. 7-Rasm. Bosh menyu fayl bo’limi Buyruqlarni turli usullarda keltiramiz: Yangi proekt yaratish. 1) “Создать проект” -yangi proekt yaratish; 2) CTRL+N; 3) Proektni xotiradan ochish. 1) Открыть проект - proektni ochish; 2) CTRL+O; 3) So’nggi proektlar. 1) “Последние проекты” -so’nggi proektlar; 8-Rasm. So’nggi vaqtdagi proektlar ro’yxati Proektni xotiraga olish. 1) “Сохранить” - proekt proektni xotiraga olish; 2) CTRL+S; 3) 4) “Сохранить проект как...” -proektni boshqa nom bilan xotiraga olish; Proektni nashr qilish 1) “Создать и опубликовать...” -proektni video, audio turli formatlarida nashr qilish va yaratish; 2) Media fayllarni import qilish 1) “Import multimedia...” -Clip Bin bo’limida media fayllarni ochish; 2) “Последние записи” -*.comrec formatidagi so’nggi fayllar; Bibliotekaga media fayllarni import qilish 1) Biblioteka(Library)- biblioteka bo’limiga media fayllarni tashlash, arxiv formatidagi biblioteka fayllarni tashlash, multimedialarni tarmoqdan tashlash, yangi papka ochish va boshqalar; 2)
“Экспорт проекта zip …”- proektni arxivlab jo’natish. “Специальное издание” -video yozuvdagi medialarni (ovoz, kadrlar) alohida xotiraga saqlash. “Последние записи” - *.comrec formatidagi so’nggi fayllar. “Выход” - dasturdan chiqish. 9-Rasm. “Правка” menyu buyruqlari Buyruqni bekor qilish 1) “Отменить” -buyruqni bekor qilish; 2) CTRL+Z Bekor bo’lganni qaytarish 1) “Вернуть” -bekor qilingan buyruqni qaytarish; 2) CTRL+Y Nusxa olish 1) “Копировать” -nusxa olish; 2 ) CTRL+C; 3) kontekst menyuda Buferdan qo’yish 1) “Вставить” -almashinuv buferidan qo’yish; 2) CTRL+V 3) Kontekst menyuda Vaqt shkalasidan o’chirish 1) “Удалить из шкалы времени” -vaqt shkalasidan media faylni o’chirish; 2) DELETE o’chirish; 3) kontekst menyuda Clip Bindan medialarni o’chirish 1) Удалить из корзини клипов; 2) kontekst menyuda 3) DELETE klavishida Klipni bo’lish 1) “Разделить”; 2) S; 3) Vaqt shkalasida Ajratilgan qismdan tashqarini o’chirish 1) “Обрезать к выделенному шкалы времени” 2) Vaqt shkalasidagi ajratilgan kontekst menyuda 3) Vaqt shkalasida “Добавить в библиотеку...”- Bibliotekaga klipning ajratilgan qismini joylash. Kadrni ekranda ushlab turish 1) “Расширить кадр...” -Klipning biror kadrini (rasm xolatda) biror vaqt intervalida ko’rsatish; 2) E; 3) Vaqt shkalasidagi klip kontekst menyudan buyrug’i. Klip tezligi. 1) “Скорость клипа...” -klip tezligini oshirish va kamaytirish; 2) Vaqt shkalasidagi klip kontekst menyudan buyrug’i. 1) “Маркеры” -klipga markerlar qo’yish, o’chirish; 2) M. Fokusni avtomatlashtirish. “Интелектуальная фокусировка” -vaqt shkalasiga klipdagi masshtablarni fokus xarakatini e’tiborga olib avtomatik masshtab qo’yish. “Удалить все ключевые кадры масштаба” -klipdagi barcha masshtablarni o’chirish. “Отключить звук 1 на видео 1” -birinchi video yo’lakdagi ovozni o’chirish. “Отключить звук КВК” на видео -KVK viktorinadagi ovozni o’chirish. 10-Rasm. “Вид” menyusi buyruqlari “Раскадровка” (Ctrl+G) klipni kadrlarda ko’rsatish. “Шкала времени” (Ctrl+T) klipni vaqt shkalasida ko’rsatish. “Корзина клипов” - Clip Bin bo’limiga o’tish. Biblioteka bibliotekaga o’tish. “Переключатель положения просмотра КВК”- (Ctrl+F8) viktorina belgilari xolatini ko’rish. “Проект” –proektni xarakteristikasini va o’lchamlarini o’zgartirish. “Предварительный просмотр” -klip namunasini kichik, katta rejimlarda ko’rish. “Шкала времени” –vaqt shkalasini turli masshtablarda ishlatish. Skrinkasting (“Запись экран” - Recorded) va uni sozlash Recorder kompyuter monitorining video yozuvi, veb kamera video yozuvi va mikrofondagi ovozni yozish uchun xizmat qiladi. Ekran yozuvini bir necha xil usulda ishga tushirish mumkin: Dastur ishga tushganda “Запись экран” bo’limini tanlash; C:/Program Files/TechSmith/Camtasia Studio 7/CamRecorder faylini ishga tushirish orqali; Paneli zadachdan Camtasia Recorder yarligi orqali; Dastur menyusi Recorder the screen bo’limi orqali. 11-Rasm. Camtasia Recorder oynasi “ Full screen” –ekranni to’la video yozuvga olish. “Custom”-ekranning kerakli o’lchamlarda video yozuvga olish (masalan, 640x360, 800x450, 1024x576, 800x600). Izox: Ekran yozuvga olinayotgan qism yashil kontur chiziq bilan belgilanadi. E kran o’lchami o’rnatilgandan so’ng uning o’lchamlarini o’zgartirish uchun uning chegaralaridan sichqon bilan ushlab amalga oshirish mumkin. Ekran markazidagi belgi orqali esa ekran kadrini monitor bo’ylab to’laligicha siljitish mumkin. “Lock to application” buyrug’i bilan aynan dastur oynasi ilovasini o’zini to’laligicha olishga xizmat qiladi. Kompyuter ekranidagi panel zadach qatori, ish stoldagi boshqa elementlar ekran yozuvga tushmaydi balki dastur oynasini o’zini video yozuvini oladi. Bu buyruq ortiqcha ishlardan ya’ni ekranni qirqish, o’lchamlarini ish orasida o’zgartirish kabi ortiqcha daxmazalardan xalos etadi. Lock to application buyruq biror dastur xaqida video dars qilayotgan vaqtda ushbu dastur oynasini video yozuvi uchun ishlatiladi. Agar dastur oynasi o’lchami o’zgartirilsa ekran video yozuv chegarasi ham avtomatik o’zgaradi. “Select area to record” buyrug’i oynani kerakli qismini ajratib oladi va xuddi shu o’lchamda video yoruvni amalga oshiradi. “Webcam off veb” kamerani yoqish va video yozuvni amalga oshirish. Agar kompyuterda vebkamera o’rnatilgan bo’lsa ishlaydi. “Audio on” mikrofonni yoqish va o’chirish. “Rec video” yozuvni boshlash, Recorderni ishga tushirish. “ Audio Input” mikrofon ovozini (kiruvchi ovoz) sozlash. “Record system audio” faol bo’lsa kompyuterning sistemali ovozlar, video kliplar, dinamikadagi eshitilayotgan ovozlar yoziladi. Prezentatsiyalar va slaydlarni yozish. Dastur imkoniyatlaridan biri prezentatsiya namoyishi vaqtida video yozuvni olib borishidir. PowerPoint dasturidagi prezentatsiyalarning vidoe yozuvini amalga oshirish uchun Camtasia Studio dasturida quyidagi sozlash ishini amalga oshirish kerak. Sozlash. “Сервис-Параметры…” buyrug’ini bajaring. P owerPoint vkladkasiga o’ting. 12-Rasm. PowerPointni sozlash “Спрашивать о далнейших действиях после сохранения записи” -video yozuv saqlangandan so’ng dastur avtomatik tarzda nima qilish kerakligini taklif etadi, bu foydalanuvchiga qulaylik beradi. “Задействовать настройку PowerPoint” -PowerPoint dasturida video yozuvni amalga oshirish imkonini beradi. Agar u faol bo’lmasa PowerPoint dasturida “Надстройки” vkladkasida buyruqlar bo’lmaydi. “Слайд заметок” bo’limida prezentatsiyadagi zametkalarni subtitrlar sifatida import qilishni so’rash, so’ramasdan import qilish, zametkalarni subtitr sifatida umuman olmaslik buyruqlaridan biri tanlanadi. Biz birinchi variantni tanlaymiz. PowerPoint dasturi ishga tushgan vaqtda ushbu oyna paydo bo’ladi. 13-Rasm. Slaydlarda skrinkasting texnologiyasi amalga oshirish oynasi Chunki Camtasia Studio dasturi o’rnatilayotganda “Eneble Camtasia Studio Add in for Microsoft PowerPoint” buyrug’ini faollashtirilgan. Biror prezentatsiyani xotiradan ochamiz. Slaydlarning quyi qismiga “zametka“ (subtitr) so’zlarini kiritamiz. “Надстройки” vkladkasini ochamiz, u erda video yozuv buyruqlari joylashgan. “Запись презентация” video yozuvini boshlashga buyruq beriladi. “Запись звука” mikrofondagi ovozlarni yozish uchun xizmat qiladi. “Запись с камеры” veb kameradagi tasvirlarni video yozuvini amalga oshiradi. “Показать предварительный просмотр камеры” -veb kamerada olinayotgan tasvir namunasini ko’rish. “Настроки записи” Camtasia Studio video yozuvlarni sozlash. Video yozuvni sozlash uchun “Настроки записи” Camtasia Studio piktogrammani ishga tushiramiz. 14-Rasm. Video yozuvlarni sozlash oynasi “Начинать запись с паузы”-Zapis buyrug’i ishga tushganda video yozuv to’g’ridan to’g’ri ishni boshlamaydi, balki oynaning quyi qismida “Щелкните здес, чтобы начать” knopkasi bosilgandan so’ng ishga tushadi. Bu esa foydalanuvchiga qulaylik yaratadi. “Записывать указатель мыши” - ekrandagi sichqon ko’rsatkichini yozuvga olish. “Редактировать в Camtasia Studio после завершения” -video yozuv to’xtatilgandan so’ng uni Camtasia Studio dasturida ochishni taklif qiladi. Bu esa video yozuvni taxrirlash imkoni beradi va Camtasia Studio dasturiga avtomatik tarzda yuklab beradi. “Добавить водяной знак” -video yozuvning biror qismida “suvli” belgini (rasm, reklama, matn...) joylashtirish uchun xizmat qiladi. “В конце презентации:” prezentatsiya so’nggida video yozuv to’xtatishini so’rash (Остановить запись), Yozuvni davom ettirish (Продолжение записи), yozuvdan oldin yozishni so’rash (Спрашивать перед записью) ishlaridan biri tanlanadi. “Скорост кадров:” video yozuvdagi kadrlar tezligi, prezentatsiyani video yozuvini olayotganimiz uchun tezlikni pastroq qo’ygan ma’qul masalan 1. Chunki olinayotgan video yozuv xajmi engilroq va sifatliroq bo’lishiga erishiladi. “Захвать разложенных окон” -slaydlar namoyishi vaqtida windowsning yoki biror dasturlarning oynasi paydo bo’lganda video yozuvini amalga oshirish kerakligini belgilaydi. “Громкость” -ovozni ko’tarish va pasaytirish. “Захват системного звука” -kompyuterdagi sistemali ovozlarni yozish. “Картинка в картинке” -veb kameradagi tasvirni video yozuvga qo’shib yozish. “Клавиши быстрого вызова записи” -video yozuvni vaqtinchalik to’xtatish (pauza) yoki video yozuvni butunlay to’xtatish (ostanov) amallar uchun funktsional klavishlarni tanlash. Rasmda Ctrl+Shift+F9 pauza, Ctrl+Shift+F10 yoki ESC ostanovka. Yüklə 1,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|